Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, Prawa geologicznego i górniczego oraz niektórych innych ustaw wpłynął do Sejmu na początku listopada. Przewidywał przede wszystkim zapisy ułatwiające pozyskiwanie i zagospodarowanie metanu z likwidowanych kopalń węgla.
Projekt, który powstał w Ministerstwie Energii uwzględniał, że prowadzone obecnie działania restrukturyzacyjne u większości przedsiębiorców górniczych zmierzają do nieodpłatnego zbywania zakładów górniczych bądź ich części do Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK). W większości przypadków wiąże się to z koniecznością wygaszenia koncesji udzielanych ich wcześniejszym właścicielom - z reguły są to koncesje dotyczące wydobywania węgla kamiennego wraz z metanem jako kopaliną towarzyszącą.
Takie kopalnie często mają zaawansowane systemy pozyskiwania i gospodarczego wykorzystywania metanu - do produkcji energii. W momencie wygaśnięcia koncesji na wydobycie węgla tracą równocześnie możliwość wydobywania metanu z pokładów węgla. W praktyce z powodu braku regulacji prawnych instalacje do odmetanowania są wówczas zamykane lub metan uwalniany jest wprost do atmosfery. Dotychczasowe przepisy nie dają możliwości wykorzystania metanu z likwidowanych zakładów górniczych bez uzyskania oddzielnej koncesji tzw. węglowodorowej.
W następstwie nowelizacji SRK nie będzie musiała mieć koncesji na pozyskiwanie metanu. Ułatwi to pozyskanie i zagospodarowanie tego gazu, który wydziela się także wtedy, gdy kopalnia nie wydobywa już węgla, zapewni bezpieczeństwo sąsiednich zakładów górniczych oraz bezpieczeństwo powszechne.
Podczas prac nad projektem w połączonych sejmowych komisjach ds. energii i ochrony środowiska posłowie zgodnie uznali wprowadzenie zmian, w części projektu dot. kwestii związanych z metanem, za potrzebne i zasadne. Dyskusje wzbudziły natomiast poprawki wprowadzone w komisjach przez posłów PiS, dotyczące m.in. Państwowego Instytutu Geologicznego.
Przyjęta przez Parlament ustawa z tymi poprawkami zakłada bowiem dodanie do obecnego art. 163 Prawa geologicznego i górniczego (stanowiącego, że państwową służbę geologiczną pełni PIG) kilku ustępów zwiększających nadzór Ministerstwa Środowiska nad Instytutem. Zapisy te m.in. zmieniają zasady nadawania statutu Instytutu oraz powoływania jego rady naukowej, a także regulują kwestie związane z rozpoczętym konkursem na dyrektora tej placówki.
Nowelizacja wprowadza także zmianę Prawa ochrony środowiska i możliwości finansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej szerszego zakresu zadań z dziedziny geologii niż wymienione tam obecnie - poprzez wprowadzenie zapisu o finansowaniu "potrzeb geologii na rzecz kraju". Wiceprzewodnicząca komisji środowiska Anna Paluch argumentowała, że zapis ten pozwoli na "usprawnienie pracy administracji geologicznej".
Posłowie opozycji przyznawali, że być może poselskie poprawki do projektu ME w kwestiach dotyczących PIG i finansowania "potrzeb geologii" są celowe, jednak zapisy mogą wykraczać poza tzw. pierwotne przedłożenie projektu i tym samym naruszać procedurę legislacyjną.
Zgodnie z pierwotnym projektem ME w nowelizacji zmieniono też tzw. nowelę węglowodorową w zakresie uszczegółowienia pojęcia robót prowadzonych w wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych w celach innych niż określone ustawą, w szczególności turystycznych, leczniczych i rekreacyjnych. Projekt wydłuża tu czas obowiązywania przepisów wykonawczych dotyczących rozróżnienia prac w tych zakładach – inaczej traktowanych przez Wyższy Urząd Górniczy.
Ponadto, nowelizacja wydłużyła okres obowiązywania przepisów wykonawczych dotyczących planów ruchu zakładów górniczych, które tracą moc z dniem 1 stycznia 2017 r – o rok. Ma to umożliwić ministrowi środowiska wydanie nowego rozporządzenia w tej sprawie.
Sejm przyjął projekt nowelizacji z poprawkami dotyczącymi PIG 30 listopada br. Senat nie wprowadził żadnych zmian, kończąc pracę nad projektem 2 grudnia. Prezydent podpisał ustawę 8 grudnia. Wchodzi ona w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.(PAP)
