W stolicy Ukrainy odbyła się konferencja „Ukraina-Polska: 25 lat stosunków dyplomatycznych”. Spotkanie zorganizowała Akademia Dyplomatyczna ukraińskiego MSZ i ambasada RP na Ukrainie.
„Przez te 25 lat uczyliśmy się siebie nawzajem, usiłując poradzić sobie z dziedzictwem komunizmu i fałszowaniem historii. Ta historia nie zawsze była jasna, jednak dajemy i będziemy dawać sobie z tym radę” – zapewnił obecny ambasador Polski w Kijowie Jan Piekło.
Dyplomata przypomniał, że w 1920 roku Ukraińcy pomogli Polakom obronić Warszawę przed bolszewikami. „Teraz ten sam front jest dziś na wschodzie Ukrainy, w Doniecku, i właściwie walka wciąż trwa o tę samą sprawę. O demokrację, o wolność i o ukraiński wybór europejski” – podkreślał Piekło.
Warszawa nawiązała stosunki dyplomatyczne z Kijowem 2 grudnia 1991 roku. Nastąpiło to tuż po ogłoszeniu wyników referendum z 1 grudnia 1991 r., w którym 90,32 proc. mieszkańców Ukrainy odpowiadając na pytanie: "Czy popiera Pan/Pani akt ogłoszenia niepodległości Ukrainy?" stwierdziło: „tak”.
Jednym ze świadków nawiązania relacji z Polską był wtedy Borys Tarasiuk, były minister spraw zagranicznych, a dziś ważny poseł skonfliktowanej z ekipą rządową w Kijowie partii Batkiwszczyna (Ojczyzna) byłej premier Julii Tymoszenko.
„Cały czas mam przed oczami scenę, kiedy ówczesny konsul generalny Polski na Ukrainie Jerzy Kozakiewicz przyniósł wieczorem 2 grudnia 1991 r. notę dyplomatyczną, którą wręczył ministrowi spraw zagranicznych Ukrainy Anatolijowi Złence. Byłem świadkiem tego wydarzenia. Byliśmy wtedy bardzo szczęśliwi” – podkreślił.
Tarasiuk oświadczył, że choć Polska i Ukraina połączone są dziś „realnym „partnerstwem strategicznym”, nie może przemilczeć tarć, do których dochodzi w ostatnim czasie na linii Kijów-Warszawa.
„Na tle wielu pozytywów nie mogę nie powiedzieć o negatywnych zjawiskach, które obserwujemy w ostatnim czasie w Polsce. Gdzie są ci Polacy, którzy setkami i tysiącami uczestniczyli w pomarańczowej rewolucji? Gdzie Polacy, którzy byli na ostatnim Majdanie? Czemu nie stanęli przeciwko tym młodzieńcom, którzy wykrzykują dziś w Polsce antyukraińskie hasła i palą ukraińską flagę? Dlaczego polscy politycy milczą?” – pytał Tarasiuk.
Henryk Litwin, ambasador RP na Ukrainie w latach 2011-2016 uznał, że nie można obserwować relacji z Kijowem tylko na podstawie ostatnich wydarzeń. „Trzeba je oceniać nie z punktu widzenia kilu miesięcy czy roku, tylko cały czas pamiętać o dwudziestokilkuletnim okresie współpracy i o tym, że on się nie wziął znikąd, tylko z tysiącletniego sąsiedztwa” – powiedział PAP.
Markijan Malski, ambasador Ukrainy w Polsce w latach 2010-2014 zwrócił uwagę, że Polska stale udzielała jego państwu wsparcia. „Między nami były różne wydarzenia, ale to, że nasz sąsiad w ciągu tych 25 lat, z pomocą różnych mechanizmów, udzielał nam pomocy, jest dla mnie symbolicznie bardzo ważne” – oświadczył w rozmowie z PAP.
Jacek Kluczkowski, ambasador RP na Ukrainie w latach 2005-2010 ocenił, że dialog historyczny między dwiema stolicami był, być może, odkładany „zbyt długo i na później”.
„Wiele można wskazać rzeczy, które nam się nie do końca udały. Jestem jednak przekonany, że to sąsiedztwo jest w tej chwili trwałe i oparte na dużym wzajemnym zaufaniu. Może nie ma tu nadmiernych oczekiwań, ale, jak sądzę, dla Ukrainy Warszawa nadal jest głównym sojusznikiem. Podobnie jest ze strony polskiej” – powiedział Kluczkowski PAP.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
