Dzisiaj Europa wymaga wspólnego przywództwa Polski i Niemiec - przekonuje ekspert ds. integracji europejskiej Tomasz F. Krawczyk. Według niego wtorkowa wizyta w Polsce kanclerz Niemiec Angeli Merkel to "najważniejsza wizyta niemieckiego polityka od 1989 r."

Podczas wizyty Merkel będzie rozmawiać z premier Beatą Szydło. Spotka się także z prezydentem Andrzejem Dudą i prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim.

"Jest to najważniejsza wizyta niemieckiego polityka od 1989 r." - mówi PAP ekspert od integracji europejskiej i znawca Niemiec Tomasz F. Krawczyk. "Nie chcę budować tu nadmiernie oczekiwań, ale dzisiaj Europa, Niemcy i Polska są u rozdroży dróg i musimy się zdecydować, w jaki sposób na nowo zbudować narrację integracji europejskiej. Jest to kluczowe zarówno dla rozwoju Polski, jak i Niemiec" - dodaje.

"Dzisiaj Europa wymaga wspólnego przywództwa Polski i Niemiec" - ocenił Krawczyk. Jak podkreślił, Polskę i Niemcy łączy kultura gospodarowania i wspólne spojrzenie na politykę fiskalną, które gwarantują Europie rozwój i konkurencyjność wobec wschodzących globalnych mocarstw. Dodał, że proponowane przez Francję i Włochy zawężanie integracji do strefy euro i uwspólnotowienie długów poprowadzą Wspólnotę w przeciwnym kierunku, dlatego alternatywne partnerstwo Niemiec z Włochami i Francją jest nie na rękę całej Unii.

"Synergia kryzysów w UE od przeszło ośmiu lat doprowadziła do sytuacji, w której Niemcy są niejako skazane na Polskę" - podkreśla ekspert. Jak zaznaczył, "Niemcy zrozumiały, że jeśli nie odnajdą w Polsce silnego, podmiotowego partnera, to będą skazane na budowę unii transferowej i unii długów", czego oczekują Włochy i Francja, ale - jak zaznaczył ekspert - nie ma i nie będzie na to poparcia w niemieckim społeczeństwie.

Reklama

Dlatego w ocenie eksperta "partnerem w przywództwie" Niemiec może i powinna być Polska. Forsowany przez Włochy i Francję pomysł tworzenia tzw. małej unii odsunie Warszawę od centrum decyzyjnego i rozwojowego całej Europy. Według Krawczyka zawężanie integracji do strefy euro może podciąć gałąź, na której siedzi niemiecka gospodarka, także z uwagi na wykluczenie krajów ważnych z punktu widzenia niemieckich interesów handlowych takich jak Dania, Szwecja, Polska i Węgry, które nie należą do strefy euro.

Warszawę i Berlin dzieli wciąż kwestia migracji. Zdaniem Krawczyka przestaje to być kwestia kluczowa we wzajemnych relacjach, ponieważ - jak mówił - "Niemcy zrozumiały, że nie ma nie tylko możliwości politycznych, ale także poparcia społecznego do tego, żeby kwestię polityki migracyjnej rozwiązać poprzez przymusową relokację".

Ekspert zauważył przy tym, że proponowana przez Grupę Wyszehradzką koncepcja tzw. elastycznej solidarności także nie będzie tania dla Polski. "Jeśli Niemcy potraktują tę propozycję poważnie, to będzie ona wymagała od nas dużych nakładów finansowych, niespotykanych dotychczas, jeśli chodzi o kwestię integracji europejskiej, ale jeśli chcemy być jednym z przywódców europejskich i mamy ambicję współkształtować przyszłość UE, to musimy sobie zdać wreszcie sprawę, że wymaga to poświęceń i bywa bardzo kosztowne" - podkreślił ekspert.

Polski rząd podkreśla potrzebę głębokiej reformy instytucji w UE, nie wyklucza też rozmowy na temat zmiany unijnych traktatów. O zmianie traktatów mówił kilkukrotnie prezes PiS Jarosław Kaczyński, z którym także we wtorek rozmawiać będzie kanclerz Merkel.

Krawczyk uważa, że w tej kwestii Warszawa i Berlin mogą znaleźć wspólny język. Polska chce m.in. ograniczenia roli Komisji Europejskiej na rzecz Rady Europejskiej, która ma nadawać impet i wyznaczać kierunki rozwoju Unii. Jak mówił ekspert, podobne propozycje znalazły się w planie reformy UE przygotowanym przez ministra finansów Wolfganga Schaeuble w rządzie Angeli Merkel.

W ocenie eksperta Niemcy są także otwarte na dyskusję o zmianie traktatów, ale w perspektywie długoterminowej. "Rozpoczęcie w tym momencie konkretnych negocjacji nad kształtem zmian traktatowych rozsadzi Europę" - podkreślił. Jego zdaniem to właśnie może powiedzieć w czasie rozmowy w Warszawie kanclerz Merkel prezesowi Kaczyńskiemu.

Jak podkreślił Krawczyk, Merkel przyjeżdża do Polski nie tylko w momencie głębokiej dezorientacji w Europie, ale i kryzysu liberalnego porządku na świecie. Nowy prezydent USA Donald Trump będzie prawdopodobnie katalizatorem powrotu gry sił na globalnej scenie, co uderza w Niemcy, dla których liberalizm w handlu był podstawą eksportu i rozwoju - zaznaczył badacz.

Kres liberalnego dogmatu w gospodarce dotknie także Chiny, dlatego - jak przewiduje ekspert - w najbliższym czasie dojdzie do zbliżenia Berlina i Pekinu; wskazuje na to ostatnia rozmowa kanclerz Niemiec z prezydentem Chin, do której doszło z inicjatywy strony chińskiej. Krawczyk dodał, że Chiny postrzegają Niemcy jako "globalną kotwicę stabilności".

W ocenie eksperta wizyta Merkel jest dobrą okazją do znalezienia pomysłu na kolejne 25 lat we wzajemnych relacjach. "Mamy za sobą 25 lat obowiązywania traktatu o dobrej i przyjaznej współpracy. Możemy i musimy się teraz na nowo wymyślić" - zaznaczył.

Rozmawiała Magdalena Cedro