Co do zasady, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych dochodów. Ustawa zezwala jednak na wspólne rozliczenie dochodów, co często pozwala odprowadzić mniejszą kwotę podatku, niż w przypadku złożenia dwóch odrębnych deklaracji. Warunkiem skorzystania z takiej możliwości jest rozliczanie dochodów tylko według skali podatkowej.
Małżeństwo może zaoszczędzić jeżeli roczne dochody jednego z małżonków plasują się w innym przedziale skali podatkowej niż dochody drugiego małżonka.
Wyróżnia się dwie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatnicy, którzy w ubiegłym roku uzyskali dochód nieprzekraczający kwoty 85 528 złotych, w 2017 roku zapłacą podatek w wysokości 18 proc., skorygowany o kwotę zmniejszającą podatek tj. 556,02 złotych. Podatnicy, których dochód przekracza kwotę 85 528 złotych, plasują się w drugiej skali podatkowej i muszą uiścić daninę w wysokości 15 395,04 złotych i 32 proc. nadwyżki od każdej kwoty ponad 85 528 złotych.
Możliwość wspólnego rozliczenia pozwala lepiej zarabiającemu małżonkowi uniknąć rozliczenia się według wyższej stawki podatku tj. 30 proc. Mechanizm ten nie jest skomplikowany. W przypadku łącznego rozliczenia, dochody małżonków sumuje się i dzieli przez dwa, by od uzyskanej kwoty odliczyć podatek. Podwojona kwota podatku stanowi finalną kwotę do łącznej zapłaty przez małżonków. Zatem podatek określany jest na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
W przypadku złożenia odrębnych formularzy, małżonek, którego dochody przewyższają kwotę 85 528 złotych, rozliczyłby się według 32 proc. stawki podatkowej. Analogicznie, małżonek o niższych dochodach pozostałby przy 18 proc. stawce podatku. Wspólne opodatkowanie pozwala uniknąć małżonkowi lepiej zarabiającemu zapłacenia podatku w wysokości wyższej niż 18 proc. jego dochodu. Zatem im większa dysproporcja między dochodami, tym więcej można zaoszczędzić.
Ustawa o PIT ogranicza jednak możliwość skorzystania ze wspólnego rozliczenia. Małżeństwo stale zamieszkujące terytorium Polski może skorzystać z tej formy rozliczeń pod warunkiem, że istnieje między nimi, przez cały rok podatkowy, wspólność majątkowa. Innym warunkiem jest- rzecz jasna- pozostawanie w związku małżeńskim przez rok podatkowy. Ze wspólnego rozliczenia może skorzystać także wdowa lub wdowiec. Warunkiem jest jednak zawarcie związku małżeńskiego przed rozpoczęciem roku podatkowego, w którym zmarł małżonek. Przepis stanowiący o wspólnym opodatkowaniu wyklucza natomiast małżonków rozliczających się kartą podatkową, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych a także podatkiem liniowym.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
