Z 4,8 do 6,3 proc. wzrosła w 2016 r. rentowność obrotu brutto w polskiej gospodarce - wynika ze szczegółowych danych GUS o kondycji przedsiębiorstw w minionym roku. Większość dziedzin i branż odnotowała poprawę wyników finansowych. Liderami rentowności są producenci cementu, wapna i gipsu.
ikona lupy />
Polska - rentowność produkcji, branże / Media

Opublikowane wyniki podsumowują ubiegłoroczne rezultaty przedsiębiorstw, zwracając uwagę nie tylko na osiągnięcia rzeczowe, ale także na ich finansową efektywność. Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na tę ostatnią, gdyż wiele mówi ona o tym, w jakim kierunku rozwija się polska gospodarka.

Z najważniejszych faktów warto odnotować, że produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w 2016 r. o 3,2 proc., ale był to znacznie wolniejszy wzrost niż rok wcześniej, kiedy zwiększyła się ona o 6,0 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Zwiększenie produkcji obserwowano w przetwórstwie przemysłowym (o 4,1 proc.) oraz w dostawie wody – gospodarowaniu ściekami i odpadami oraz rekultywacji (o 3,0 proc.). Zmalała produkcja w górnictwie i wydobyciu (o 5,2 proc.). Podobnie jak rok wcześniej spadła produkcja w wytwarzaniu i zaopatrzeniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.

Wzrost produkcji sprzedanej zanotowano w 2016 r. w większości (w 24 na 34) działach przemysłu, a biorąc pod uwagę łączną jej wartość, w czterech piątych tej części polskiej gospodarki. Najsilniej – o 16,3 proc. wzrosła produkcja wyrobów tekstylnych, a o 12,1 proc. – produkcja mebli. Spadki produkcji nastąpiły przede wszystkim w produkcji węgla kamiennego i brunatnego (o 5,4 proc.).

Reklama

Można dostrzec korelację pomiędzy odnotowanymi wzrostami produkcji, a poziomem zatrudnienia. Znajdujący się w ekspansji producenci tekstyliów i mebli wyraźnie zwiększyli zatrudnienie. Producenci wyrobów tekstylnych o 8,0 proc., a mebli – o 6,4 proc.

Zależność pomiędzy wielkością produkcji występuje także na przeciwległym biegunie – w notującym spadki produkcji górnictwie węgla (kamiennego i brunatnego) spada także zatrudnienie: w 2016 r. zmniejszyło się ono o 9,7 proc. W całym przetwórstwie przemysłowym zatrudnienie wzrosło w ubiegłym roku o 3,2 proc.

O utrzymywaniu dobrych z ekonomicznego punktu widzenia relacji pomiędzy wielkością produkcji i zatrudnienia świadczy niewielki w 2016 r. w skali gospodarki, ale jednak wzrost wydajności pracy. W ubiegłym roku wzrosła ona w przemyśle o 0,9 proc., przy o 2,2 proc. większym zatrudnieniu i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 3,2 proc.

Wśród sekcji przemysłu najwyższy wzrost wydajności pracy (o 2,3 proc.) nastąpił w górnictwie i wydobyciu. Wśród poszczególnych branż przemysłowych szczególnie widoczny jest wzrost wydajności pracy w produkcji skór i wyrobów skórzanych (o 8,0 proc.), wyrobów tekstylnych (o 7,7 proc.) i odzieży (o 7,2 proc.).

W zidentyfikowaniu obszarów szczególnie dobrego rozwoju pomagają wskaźniki efektywnościowe. Wśród wielu, na które wskazuje GUS, warto zatrzymać się przy rentowności obrotu brutto. Wskazuje ona dziedziny, w których widać dobre perspektywy rozwoju z inwestorskiego punktu widzenia.

W 2016 r. wskaźnik rentowności obrotu brutto wzrósł średnio z 4,8 do 6,3 proc. Największym jej poziomem (17 proc.) legitymowała się w 2016 r. produkcja cementu, wapna i gipsu. Rentowność brutto powyżej 10 proc. osiągnęli także producenci mydła, środków myjących i wyrobów kosmetycznych, papieru i tektury, tworzyw sztucznych, a także zabawek.

Wyniki te z pewnością cieszą producentów wskazanych branż, ale – pośrednio – dają też nieco do myślenia w ocenie poziomu konkurencji w tych dziedzinach.

Warto zwrócić uwagę, że o wiele niższe poziomy rentowności osiągają producenci w branżach uchodzących za nośniki postępu w całej gospodarce. Przykładowo przedsiębiorcy zaliczani do szerokiej gamy producentów urządzeń pomiarowych zanotowali w 2016 r. spadek rentowności obrotu brutto z 9,1 do 6,6 proc., sprzętu telekomunikacyjnego – spadek z 6,8 do 5,8 proc., komputerów i urządzeń peryferyjnych – spadek z 5,8 do 5,7 proc. Także w produkcji elektronicznego sprzętu powszechnego użytku mamy stagnację rentowności obrotu brutto na niskim poziomie 1,4 proc.

Straty i ujemną rentowność odnotowujemy nadal w górnictwie węgla kamiennego i brunatnego, ale warto zwrócić uwagę na wyraźną poprawę wyników w 2016 r. Zaskoczeniem może być informacja, że najgorzej pod względem rentowności wypadli w 2016 r. producenci broni i amunicji (-2,4 proc.).

Autor: Krzysztof Bień, Departament Analiz Ekonomicznych NBP.