Polskie społeczeństwo starzeje się niestety w mocno przyśpieszonym tempie, a różnego rodzaju badania statystyczne prześcigają się wręcz w publikowaniu coraz bardziej spektakularnych w tym względzie prognoz. Z jednej strony można się cieszyć, że Polacy żyją coraz dłużej, co jest dowodem wzrostu jakości życia w szeregu aspektach. Z drugiej jednak, jak zauważają eksperci portalu RynekPierwotny.pl, pozycja Polski jako europejskiego lidera procesu wzrostu odsetka senioralnego pokolenia w liczbie ludności kraju, z pewnością nie jest optymistycznym sygnałem, i to z wielu różnorodnych przyczyn.

Deprymująco prezentują się pod tym względem zwłaszcza prognozy GUS, według których w roku 2020 osoby powyżej 60 roku życia będą stanowić 20 proc., natomiast dekadę później już jedną trzecią populacji rodaków zamieszkałych w kraju. Abstrahując od przyczyn tego stanu rzeczy, nie ulega wątpliwości, że będzie on miał swoje przełożenie na szereg aspektów rozwoju gospodarczego kraju, który w coraz większym stopniu będzie musiał być skorelowany z rosnącą liczbą ludzi w starszym i podeszłym wieku.

Sprawdź, jak długo jeszcze pożyjesz według GUS

Portal RynekPierwotny.pl przeprowadził wśród deweloperów mieszkaniowych sondę dotyczącą rozwoju budownictwa senioralnego w Polsce. Wzięły w niej udział 22 firmy deweloperskie, którym portal zadał trzy pytania.

Pierwsze zagadnienie dotyczyło odsetka mieszkań sprzedanych przez respondentów w ostatnim roku osobom w wieku 55+, a także zaobserwowanych trendów w tym zakresie.

Jak się okazało, zakres odpowiedzi był w tym przypadku dość znaczący, zawierając się w przedziale od 10 do nawet 30 procent. Jednak gros wskazań określał udział klientów po ukończeniu 55-go roku życia na kilkunastoprocentowy, zamykając się najczęściej w zakresie 15 - 20 procent. Co ciekawe, respondenci podzielili się na dwie mniej więcej równe grupy, z których pierwsza wskazywała na stały od lat udział seniorów w popycie na sprzedawane przez nich mieszkania, druga natomiast dostrzegała mniej lub bardziej wyraźny trend wzrostowy.

Natomiast w jednym aspekcie zadanego problemu można było odnotować niemal pełen consensus uczestników badania. Wskazali oni mianowicie na stosunkowo niewielki odsetek - rzędu 3-5 proc. - mieszkań nabywanych przez rodzimych seniorów na własne potrzeby, nie wskazując przy tym na jakąkolwiek tendencję rosnącą w tym zakresie w ostatnich latach. Znacznie częściej natomiast nabywają oni mieszkania z pierwszej ręki na rzecz wchodzących w dorosłość dzieci, a nawet dla wnuków. Coraz częściej dochodzi też w omawianej grupie wiekowej do transakcji typowo inwestycyjnych, z myślą o intratnej lokacie kapitału „na stare lata”.

Małgorzata Ostrowska Członek Zarządu i Dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.: „Osoby, które ukończyły 55 rok życia, stanowią ok. 16% wszystkich naszych klientów. Są wśród nich zarówno osoby, które kupują mieszkanie dla siebie lub swoich dzieci, jak też takie, które traktują zakup nieruchomości jako inwestycję kapitału. Odsetek ten utrzymuje się na stosunkowo równym poziomie, przynajmniej, jeśli chodzi o inwestycje J.W. Construction. Wzrost zainteresowania jest jeszcze zbyt mały, by mówić o trendzie, ale biorąc pod uwagę zmiany demograficzne zachodzące w Polsce, można spodziewać się, że odsetek seniorów wśród klientów deweloperów będzie rósł”.

Mateusz Juroszek, Wiceprezes ATAL S.A.: „Nie prowadzimy dokładnych statystyk wieku naszych klientów. Z naszych obserwacji wynika jednak, że osoby, które ukończyły 55. rok życia stanowią maksymalnie do kilkunastu procent wszystkich klientów. Ponadto zauważamy, że seniorzy decydujący się na zakup mieszkania na rynku pierwotnym zazwyczaj robią to z myślą o przekazaniu lokalu dzieciom lub wnukom. Natomiast na kupno lokalu pod własne cele mieszkaniowe decyduje się niewielu klientów w tej grupie wiekowej. Takie osoby wybierają głównie osiedla z kameralną zabudową, w spokojnych dzielnicach”.

>>> Czytaj też: Ceny mieszkań w Europie galopują. W Polsce ten pęd dopiero się zaczyna

Inwestycje deweloperskie przyjazne seniorom

Kolejne zagadnienie portalu RynekPierwotny.pl dotyczyło tematu inicjatyw, które podejmują deweloperzy w celu dostosowania swojej oferty do potrzeb osób w wieku senioralnym. Tylko w jednym przypadku padła odpowiedź zaprzeczająca prowadzeniu czy też planowaniu takich koncepcji. Wszyscy pozostali respondenci zgodnie i zdecydowanie potwierdzili inicjowanie na wszystkich etapach prowadzonych inwestycji szeregu działań, uwzględniających potrzeby, preferencje i oczekiwania wszystkich potencjalnych mieszkańców, z osobami starszymi i z ograniczoną sprawnością ruchową na czele. Na razie jednak brak jest wyróżniających się inicjatyw budowy deweloperskich osiedli mieszkaniowych specjalnie dedykowanych osobom wchodzącym wiekowo w jesień życia.

Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp: „Póki co nasza firma koncentruje się na realizacji inwestycji w tzw. segmencie popularnym oraz w projektach, których celem jest zaspokojenie oczekiwań klientów inwestycyjnych. W tych inwestycjach odpowiednią ofertę mieszkań znajdą również tzw. „wcześni” seniorzy, dla których ważne jest, aby budynek był wyposażony w windę, garaż podziemny, a samo osiedle miało dostęp do infrastruktury komunikacyjnej, usługowo-handlowej, do placówek medycznych. Oczywiście dla pewniej grupy klientów będzie to niewystarczające i będą oczekiwać szerszych udogodnień i usług takich jak pomoc domowa czy doraźna opieka medyczna. Ten segment rynku w Polsce dopiero się rozwija i póki co więcej jest przykładów planowanych projektów czy zamierzeń deweloperów, niż namacalnych przykładów. Zdecydowanie szybciej rozwija się segment prywatnych domów opieki, w które inwestycją pojedynczy deweloperzy czy fundusze inwestycyjne”.

Eryk Nalberczyński, Dyrektor ds. Sprzedaży Lokum Deweloper: „Inwestycje budowane przez Lokum Deweloper są przyjazne dla seniorów. Coraz częściej są to osoby aktywne, które chętnie korzystają z dostępnych na osiedlach stref fitness. Z radością odpoczywają na zielonych dziedzińcach, z widokiem na fontanny, w przyjemnym i precyzyjnie zagospodarowanym otoczeniu. Spędzają też czas z wnukami na bezpiecznych placach zabaw na terenie inwestycji. Wszystkie nasze budynki są wyposażone w nowoczesne windy docierające na każdy poziom – od garażu podziemnego, przez poziom 0, do ostatnich kondygnacji. Przestronne klatki schodowe zapewniają swobodę poruszania się, a bezpieczeństwo zapewnia monitoring”.

Budownictwo senioralne w Polsce z rosnącym potencjałem

I wreszcie trzecim zagadnieniem, o które zapytano deweloperów, była ocena potencjału i perspektyw mieszkaniowego budownictwa senioralnego w Polsce. W tym przypadku również trudno było o jakiekolwiek rozbieżności w ocenach respondentów, którzy zgodnie ocenili, że znaczenie seniorów jako grupy docelowej deweloperów będzie w kraju systematycznie rosło.

Aleksandra Goller, starszy menadżer projektu Skanska Residential Development Poland: „W Skanska myślimy o nadchodzących wyzwaniach już dziś. Przy projektowaniu osiedli podjęliśmy współpracę z Fundacją Integracja. Jesteśmy pierwszym deweloperem mieszkaniowym w kraju, który postanowił budować osiedla zgodnie z normami certyfikatu Obiekt bez Barier. Dzięki rozwiązaniom pozbawiającym budynki wielu barier architektonicznych, zostaną one dostosowane do potrzeb osób starszych, schorowanych, z ograniczoną sprawnością, lub niepełnosprawnych. Warto zaznaczyć jednak, że z udogodnień skorzystają także osoby zajmujące się małymi dziećmi (z wózkami) czy rowerzyści”.

Monika Golec, Dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży Budnex: „Ponieważ nasze społeczeństwo się starzeje przewidujemy, że osiedla dla seniorów mogą z czasem zyskiwać na popularności. Dziś jednak widzimy po naszych inwestycjach, że coraz więcej starszych osób chce przeprowadzać się na starość z dużych mieszkań i domów do mniejszych lokali, które dużo łatwiej będzie utrzymać z emerytury. Często w pojedynkę. Może kolejnym etapem przemian społecznych stanie się budowa osiedli dla seniorów z obsługą medyczną i opieką. To jednak pieśń przyszłości, zarówno dla naszego społeczeństwa jak i branży deweloperskiej”.

Marek Szmolke, prezes Grupy Deweloperskiej Start: „Istnieją w Krakowie i nie tylko, firmy, które wyspecjalizowały się w budownictwie przeznaczonym dla osób starszych. Są to z reguły inwestycje na uboczu, z udogodnieniami dla takich właśnie osób (gabinety lekarskie), przeważnie są to bardzo małe mieszkania. W związku z widmem „starzejącego się społeczeństwa” jestem przekonany, że takie budownictwo za jakiś czas będzie miało swoich klientów. Tym bardziej, że mieszkania w centrum będą droższe w utrzymaniu”.

W Polsce nie została na razie wypracowana konkretna metodyka zaspokajania potrzeb mieszkaniowych seniorów zgodnie z ich preferencjami, potrzebami i możliwościami. Rodzime budownictwo senioralne nie ma wciąż określonej definicji, pojawia się więc pytanie, jaką przyjmie formę w bliższej czy dalszej przyszłości. Czy będą to oddzielne inwestycje deweloperskie, dedykowane wyłącznie osobom starszym? A może seniorzy woleliby zamieszkiwać w dobrze dostosowanych do ich potrzeb lokalach na tradycyjnych osiedlach wielopokoleniowych? Jeszcze inną opcją jest urządzanie na tych ostatnich swoistych enklaw mieszkaniowych dla seniorów.

>>> Czytaj też: Rząd dopłaci do czynszów. Kto może liczyć na państwowe wsparcie?

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl