Nic tak nie wyraża polskich przemian społecznych, kulturowych i panujących mód jak język kulinariów.
Moja sąsiadka pani Halinka na przełomie lat 80. i 90. XX w. wstawała bladym świtem i ruszała na giełdę samochodową w podwarszawskim Słomczynie. Tam w jednym z lokali przez kilkanaście lat serwowała wygłodniałym sprzedawcom i klientom pyszności. – Miałam klasykę: bigos, flaki, kurczaka z rożna. Były też zagraniczne hity, które już się na naszym rynku zadomowiły, m.in. hot dogi, hamburgery, cheeseburgery i chipsy – wylicza. Pamięta, że niektórzy klienci mieli problem z wymówieniem nazw niektórych dań. – Był pan, który zawsze prosił o keczuk, nie o ketchup. Inny poczytywał sobie za punkt honoru, żeby mnie czegoś nauczyć i za każdym razem tłumaczył mi, że po polsku hot dog to „gorący pies” – opowiada. Dziś pani Halinka jest – jak mówi o sobie – szczęśliwą emerytką. Gastronomicznego bakcyla połknął jej syn Krzysztof, który prowadzi w centrum Warszawy jedną z licznych burgerowni. Jego klienci mogą uraczyć podniebienia „kaszana burgerem”, a jeśli nie jedzą mięsa, skusić się na „wegana”. Do „fryt” proszą o „keczupik”, a na ich specjalne życzenie mięso w burgerze może być „well done”, czyli po naszemu dobrze wysmażone. – Głód jest w Polakach ten sam, tylko moda na nazwy dań się zmienia – śmieje się pani Halinka.
Jej słowa potwierdzają to, co odkrył amerykański psycholog Brian Wansink, nazywany Sherlockiem Holmesem zachowań żywieniowych. W książce „Beztroskie jedzenie” stwierdza, że oprawa dania – w tym jego nazwa – ma nawet większe znaczenie niż sama potrawa. Aby to udowodnić, razem ze swoim zespołem przeprowadził badanie w jednej z restauracji. Okazało się, że dania takie jak „tradycyjna cajuńska czerwona” czy „satynowy budyń czekoladowy” sprzedawały się o 27 proc. lepiej niż te o klasycznych nazwach, czyli po prostu czerwona fasola z ryżem i budyń czekoladowy.
Polska droga do kulinarnego marketingu z prawdziwego zdarzenia była trudna i trzeba było ją pokonać dość szybko. O ile w okresie transformacji goście nie byli specjalnie wybredni, to z biegiem czasu coraz więcej podróżowali i byle czym nie dawało się ich zadowolić. Wiele osób wiedziało już, jak powinna smakować pizza z prawdziwego zdarzenia lub solidny befsztyk. Polska gastronomia w przyspieszonym tempie uczyła się, jak żyć w nowej rzeczywistości. Było to o tyle łatwe, że produkty, które dotychczas pozostawały w sferze marzeń, nagle można było tak zwyczajnie kupić.

CAŁY TEKST PRZECZYTASZ W MAGAZYNIE DZIENNIKA GAZETY PRAWNEJ

Reklama