Zdaniem unijnej komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu i przedsiębiorczości Elżbiety Bieńkowskiej wartość działań UE w dziedzinie przestrzeni kosmicznej jest ogromna, zwłaszcza w takich sferach jak gospodarka czy bezpieczeństwo. Dlatego też Komisja chce znacząco zwiększyć finasowanie badań i rozwój technologii kosmicznych, które w coraz większym stopniu przyczyniają się do rozwoju technologii codziennego użytku.

"Nasz plan działania jest jasny - powiedziała podczas prezentacji programu. - Będziemy utrzymywać i modernizować istniejącą infrastrukturę Galileo i Copernicus, upowszechniać korzystanie z danych pozyskanych w przestrzeni kosmicznej, promować europejski sektor +NewSpace+ innowacyjnych, nowych przedsiębiorstw oraz zwiększać bezpieczeństwo Europejczyków".

We wniosku Komisji zaproponowano połączenie wszystkich istniejących i nowych działań związanych z przestrzenią kosmiczną w ramach jednego programu. Ma to zapewnić utrzymanie istniejącej infrastruktury i usług oraz umożliwić wprowadzenie szeregu nowych rozwiązań.

Jednym z nich jest wspieranie przemysłu kosmicznego poprzez poprawę dostępu do finansowania ryzyka, zwłaszcza dla przedsiębiorstw typu start-up. Jednocześnie Komisja zbada możliwość stworzenia specjalnego instrumentu kapitałowego w ramach programu InvestEU. Nowy program kosmiczny pozwoli na opracowywanie i nabywanie innowacyjnych produktów i usług. Ma też ułatwić przedsiębiorstwom typu start-up dostęp do obiektów badawczych i obiektów przetwarzania oraz promować działania w zakresie certyfikacji i normalizacji. Będzie on realizowany wraz z programem „Horyzont Europa”, co zapewni współpracę w zakresie badań naukowych i innowacji w sektorze kosmicznym.

Reklama

Ponieważ strategiczna autonomia Europy jest "szczególnie ważna w kontekście infrastruktury krytycznej, technologii, bezpieczeństwa i obronności", Komisja chce zadbać o utrzymanie "autonomicznego, niezawodnego i opłacalnego" dostępu UE do przestrzeni kosmicznej. W związku z tym planuje zharmonizować usługi wynoszenia na orbitę poprzez finansowanie i wspieranie innowacyjnych technologii, takich jak rakiety nośne wielokrotnego użytku czy dostosowanie niezbędnej infrastruktury naziemnej.

W ramach swojego programu kosmicznego UE zamierza zwiększyć inwestycje finansowe i usprawnić system podejmowania decyzji. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) pozostanie głównym partnerem KE, jeśli chodzi o techniczne i operacyjne wdrażanie programu kosmicznego, natomiast Agencja Europejskiego GNSS, która ma zostać przemianowana na Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego, będzie w coraz większym stopniu wspierać "wykorzystywanie i absorpcję przez rynek unijnych działań związanych z przestrzenią kosmiczną".

Komisja proponuje, aby budżet w wysokości 16 mld euro na lata 2021–2027 został podzielony na trzy pakiety.

9,7 mld euro ma zostać przeznaczone na programy Galileo i EGNOS – unijne globalne i regionalne systemy nawigacji satelitarnej. Środki te będą wspierać stałe inwestycje w działania i infrastrukturę, które będą uzupełniać i utrzymywać system europejskich satelitów. Będą też służyły do opracowania tzw. wzmocnionego sygnału precyzyjnego i upowszechniania na rynku usług nawigacji satelitarnej z myślą o rozwijaniu autonomicznych i połączonych samochodów, internetu rzeczy, smartfonów czy zarządzania ruchem.

5,8 mld euro na unijny program obserwacji Ziemi Copernicus ma z kolei wspierać utrzymanie autonomii i pozycji UE w dziedzinie monitorowania środowiskowego, zarządzania kryzysowego oraz wsparcia ochrony granic i bezpieczeństwa morskiego. Zdaniem Komisji nowe misje w ramach programu Copernicus, takie jak monitorowanie emisji CO2, pozwolą UE stać się liderem w walce z niekorzystnymi zmianami klimatycznymi. Usługi dostępu do danych i informacji w ramach programu Copernicus (DIAS) mają też ułatwić małym i średnim przedsiębiorstwom korzystanie z danych Copernicusa i opracowywanie innowacyjnych aplikacji.

Kolejne 500 mln euro Komisja chciałaby przeznaczyć na wzmocnienie bezpieczeństwa, a szczególności na zwiększenie skuteczności i autonomii orientacji sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej, co pomoże unikać kolizji w przestrzeni kosmicznej i monitorować ryzyko wejścia obiektów w atmosferę ziemską. W jego ramach uwzględnione zostaną również zagrożenia związane z aktywnością Słońca, asteroidami lub kometami. Nowa inicjatywa dotycząca rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) zapewni też państwom członkowskim dostęp do bezpiecznej łączności satelitarnej i m.in. pomoże policji w ochronie granic.

Komisja zaznacza, że opóźnienia w uchwalaniu nowego budżetu oznaczałyby, że inwestycje w unijne działania związane z przestrzenią kosmiczną, takie jak Galileo, EGNOS i Copernicus, mogłyby być zagrożone, a nowe usługi – opóźnić się. Inwestycje w programy kosmiczne realizowane są bowiem na przestrzeni kilkudziesięciu lat i wiążą się z dużym ryzykiem. Dlatego muszą być planowane ze znacznym wyprzedzeniem.

Z Brukseli Grzegorz Paluch (PAP)