Europa Środkowa też tnie stopy

Czesi i Słowacy liderami

Najniższe stopy procentowe w regionie Europy Środkowo-Wschodniej mają Czesi. Tamtejszy bank centralny w ciągu roku obniżył poziom głównej stopy o 2 punkty procentowe. Tym samym stopy w Czechach znalazły się na poziomie 1,75 procent, czyli niższym od głównej stopy Europejskiego Banku Centralnego.

Obecnie podstawowa stopa procentowa EBC wynosi 2 procent, czyli więcej niż w innych rozwiniętych gospodarkach światowych – Stanach Zjednoczonych, Japonii i Wielkiej Brytanii. O pozytywnych i negatywnych stronach tej sytuacji moglibyśmy porozmawiać ze Słowakami, którzy jako jedyni w naszym regionie Europy korzystają ze wspólnej europejskiej waluty i tym samym ze wspólnej dla strefy euro stopy procentowej.

Węgry maruderem

Dużo wyższą stopę procentową mają bliscy sąsiedzi Czechów i Słowaków – Węgrzy. Obecnie wynosi ona 9,5 procent. Na Węgrzech w ostatnim czasie doszło również do największych zawirowań wokół tego instrumentu polityki monetarnej. W październiku na nadzwyczajnym posiedzeniu tamtejszy bank centralny podniósł z powodu gwałtownie słabnącego forinta główną stopę procentową jednorazowo o 3 punkty procentowe do 11,5 procent.

Państwa nadbałtyckie

Trzy kraje nadbałtyckie – Litwa, Łotwa i Estonia mają ograniczone możliwości prowadzenia polityki pieniężnej. Waluty wszystkich tych państw są bowiem ściśle powiązane z euro. Estoński bank centralny podaje na swojej stronie internetowej już tylko stopę procentową Europejskiego Banku Centralnego.

Z kolei Litwa, która szykuje się do przyjęcia wspólnej waluty znajdując się w „korytarzu” ERM2, ma stopy procentowe na poziomie o 1 punkt procentowy wyższym niż główna stopa Europejskiego Banku Centralnego i wynoszą one 3 procent. Jeszcze w styczniu zeszłego roku podstawowa stopa procentowa litewskiego banku centralnego wynosiła 5 procent.

Sąsiedzi Litwinów – Łotysze mają dużo wyższe stopy procentowe. Podstawowa stopa na Łotwie wynosi obecnie 6 procent i przez ostatnie kilka lat systematycznie wzrastała. W 2004 roku wynosiła jeszcze tylko 3,5 procent.

Wysokie stopy za wschodnią granicą

Liderami pod względem wysokich stóp procentowych są jednak kraje za wschodnią granicą Polski. Najwyższa jest obecnie stopa na Białorusi, która wynosi 14 procent. Niewiele niższa jest podstawowa stopa procentowa w Rosji. Podczas ostatniego posiedzenia tamtejszy bank centralny ustalił ją na poziomie 13 procent.

Ciekawostką w przypadku Rosji i Białorusi jest fakt, że dopiero od niedawna mają one stopy na „europejskim” poziomie. Po załamaniu rosyjskiego rubla w 1998 roku w obu krajach przez pewien czas obowiązywały stopy w wysokości 150 procent. Dopiero potem ich wysokość zaczęła spadać, ale długo utrzymywała się na poziomie kilkudziesięciu procent.

Na tle Rosji i Białorusi pod względem stóp procentowych nie wyróżnia się Ukraina. Tamtejszy bank centralny konsekwentnie od wielu miesięcy, mimo znacznego osłabienia hrywny, utrzymuje główną stopę procentową na tym samym poziomie – 12 procent.