Za podjęciem uchwały w tej sprawie głosowało 60 senatorów, a 20 było przeciw.
Wiceminister finansów Paweł Gruza wyjaśniał w toku prac parlamentarnych, że zmiany zaproponowane przez rząd dotyczą trzech obszarów – przeciwdziałania wykorzystaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (tzw. ustawa o STIR, czyli systemie teleinformatycznym izby rozliczeniowej), mechanizmu podzielonej płatności oraz wykazu podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych z rejestru lub przywróconych do rejestru VAT.
Pierwsza zmiana, którą przewiduje projekt ustawy, polega na zniesieniu zaskarżalności blokad na okres 72 godzin. Ustawa o STIR pozwala szefowi Krajowej Administracji Skarbowej na zablokowanie konta, jeżeli z analizy ryzyka wynika, że dany podmiot może wykorzystywać system bankowy do celów związanych z wyłudzeniami skarbowymi lub do wyłudzenia podatku.
Podobne, a nawet dłuższe blokady przewidują przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy i przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu (tzw. AML). Jak wyjaśniał wiceminister, w regulacjach AML blokady nie podlegają zaskarżeniu ze względu na ich krótkotrwały charakter i brak możliwości rozpatrzenia tego typu zażaleń w trakcie tych blokad.
"My, wzorując się właśnie na rozwiązaniach AML-owych, ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, posługujemy się tym samym modelem, czyli zachowujemy zaskarżalność decyzji o przedłużeniu blokady, natomiast najkrótsze blokady, liczone w kilkudziesięciu godzinach, nie będą podlegać zaskarżeniu" - informował Gruza.
Według resortu finansów uzasadnienie postanowień o najkrótszych blokadach powodowałoby ujawnienie algorytmów, które wygenerowały informacje o symptomach nieprawidłowości. To z kolei umożliwiłoby takie konstruowanie transakcji, aby uniknąć wykrycia podejrzeń fiskusa.
Nowelizacja rozszerza także zakres danych przesyłanych w trybie dziennym przez banki i SKOK-i w mechanizmie STIR o adresy IP, informacje o innych blokadach oraz zajęciach wierzytelności oraz o informacje o pełnomocnikach składających dyspozycje transakcji. Rozszerza definicję rachunku podmiotu kwalifikowanego o rachunek VAT i rachunek lokaty terminowej. Przewidziano także zmiany dotyczące zasad informowania klienta o tej blokadzie.
Zmiany dotyczące mechanizmu podzielonej płatności w VAT mówią o niemożliwości obciążenia rachunku w przypadku banku zagranicznego. Przewidziano także ułatwienia dla przedsiębiorstw sektora faktoringowego, które - jak tłumaczy MF - mają pozwolić w łatwiejsze skorzystanie z benefitów mechanizmu podzielonej płatności w transakcjach handlu wierzytelnościami.
Nowela przewiduje też zmiany dotyczące zakresu informacji ujawnianej w rejestrze podatników skreślonych. Dane te mają być rozszerzone, co ma przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.
Co do zasady ustawa ma wejść w życie upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, część przepisów zacznie jednak obowiązywać z dniem następującym po dniu ogłoszenia, a niektóre 1 lipca 2019 r. (PAP)
autor: Piotr Śmiłowicz
edytor: Sonia Sobczyk
