"Przedsiębiorstwa oczekują dalszej poprawy sytuacji w IV kw. br. Wskaźnik prognoz sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw po korekcie sezonowej wzrósł o 5 pp. względem poprzedniego kwartału i nieznacznie przekroczył poziom z analogicznego okresu ubiegłego roku. Poprawy sytuacji w III kw. oczekuje 18 proc. przedsiębiorstw, zaś pogorszenia spodziewa się 7,5 proc. firm" - podano w raporcie banku centralnego.
NBP zauważa, że tak jak w poprzednim kwartale najczęściej wymienianym źródłem trudności pozostawał niski popyt, ale i w tym segmencie nastąpiła wyraźna poprawa oczekiwań. "Poprawa nastrojów w obszarze popytu nastąpiła zarówno wśród przedsiębiorstw oferujących swoje produkty wyłącznie na rynku wewnętrznym, jak i eksporterów. Niezmiennie większe problemy ze znalezieniem odbiorców na swoje produkty mają eksporterzy. W ostatnim badaniu odsetek przedsiębiorstw zgłaszających problem niskiego popytu na oferowane produkty wśród eksporterów wyniósł 25 proc., a w przypadku producentów oferujących swoje produkty wyłącznie na rynku wewnętrznym 17 proc." - czytamy w raporcie.
Poprawiły się również przewidywania w obszarze produkcji. Wskaźnik prognoz produkcji na IV kw. 2009 r. wzrósł bowiem o 6,7 pkt. i oznacza, że nieco więcej przedsiębiorstw planuje zwiększyć produkcję niż zredukować ilość wytwarzanych dóbr i usług. Optymistycznie oceniono także perspektywy eksportu. "Wskaźnik prognoz eksportu na IV kw. 2009 r., odnotował lekki wzrost i kształtuje się obecnie na najwyższym poziomie od półtora roku. NBP zauważa, że trzeci okres z rzędu wzrost odnotował także wskaźnik prognoz nowych umów eksportowych, którego poziom jest obecnie dodatni. Pomocne okazało się w tym wypadku umocnienie złotego, ale ryzyko kursowe nadal pozostaje dla przedsiębiorców istotna barierą.
"W ostatnim badaniu odnotowano również spadek odsetka przedsiębiorstw (do 11,5 proc.), które jako barierę rozwoju postrzegają kurs walutowy (zarówno jego poziom, jak i stosunkowo duże w ostatnim okresie wahania). Spadek bariery kursu wynika głównie z poprawy sytuacji importerów w związku z aprecjacją złotego. Kurs walutowy pozostaje jednak drugą najczęściej podawaną przez ankietowane podmioty barierą (po problemach z popytem)" - informuje bank centralny.
Poprawa nastrojów przedsiębiorców przekłada się na ich optymistyczne prognozy zatrudnienia na IV kw. 2009 r. Nadal jednak w IV kw. 2009 r. plany spadku zatrudnienia są częstsze niż wzrostu (15,2 proc. wobec 5,5 proc.). Poprawiająca się sytuacja na rynku pracy sprzyja zdaniem NBP podwyżkom. W IV kw. 2009 r. zasięg podwyżek płac zwiększy się. Podwyżki wynagrodzeń planuje 7,3 proc. przedsiębiorstw. Po uwzględnieniu wielkości przedsiębiorstwa, mierzonej liczbą zatrudnionych, można oszacować, że podwyżki wynagrodzeń w IV kw. 2009 r. obejmą 6,5 proc. pracowników. "W IV kw. 2009 r. więcej przedsiębiorstw zamierza podnosić płace niż je zmniejszać, w efekcie podwyżki obejmą blisko 3 razy więcej pracowników niż obniżki" - obliczył NBP.
W rezultacie obserwowanej w próbie poprawy koniunktury w IV kw. spodziewać się można również umocnienia sygnałów ożywienia aktywności inwestycyjnej. Wzrost optymizmu widoczny jest zarówno w planach nowych inwestycji, jak i w ocenie możliwości kontynuowania już rozpoczętych projektów rozwojowych. "Poprawa nastrojów nie pozwoliła jednak jeszcze na zdecydowane wybicie wskaźnika prognoz nowych inwestycji, które by zrekompensowało głęboki spadek z ubiegłego roku. Wskaźnik nadal więc pozostaje na historycznie niskim poziomie, co pokazuje, że przedsiębiorstwa wciąż przejawiają niewielkie zainteresowanie rozpoczynaniem kolejnych przedsięwzięć inwestycyjnych" - zastrzegają analitycy banku centralnego.
Podwyżki, wzrost zatrudnienia oraz powolny powrót do inwestycji jest pochodną stabilnej sytuacji finansowej firm, z których znacząca większość nie ma większych problemów z płynnością. "Odsetek przedsiębiorstw, które nie notują problemów z płynnością finansową utrzymuje się na stabilnym poziomie ok. 70%. Jednocześnie nieznacznie spadł odsetek przedsiębiorstw wskazujących na płynność finansową (4,5 proc.) oraz zatory płatnicze (5,7 proc.) jako bariery istotne dla kondycji ekonomicznej i rozwoju przedsiębiorstwa" - oceniono w raporcie NBP.
Eksperci NBP z odnotowali natomiast wzrost oczekiwań inflacyjnych - ankietowane przedsiębiorstwa częściej przewidują wzrostu inflacji w ciągu najbliższego roku niż jej spadku - spadek dynamiki cen towarów i usług prognozuje blisko 80 proc. firm. W IV kw. 2009 r. wzrostu cen w ciągu najbliższego roku spodziewa się ogółem 78 proc. respondentów, w poprzednim kwartale było to 75 proc., zaś spadek cen prognozuje jedynie 3,1 proc. firm, wobec 4,2 proc. w pop. kw." - analizuje bank centralny.
Podstawą opracowania są wyniki szybkiego monitoringu NBP, przeprowadzonego we wrześniu 2009 roku na próbie 892 podmiotów niefinansowych, reprezentujących wszystkie sekcje PKD (poza rolnictwem, rybołówstwem i leśnictwem), zarówno sektor niepubliczny, jak i publiczny, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki.
