Autorką raportu "Chiny przygotowują się na Arktykę bez lodu" jest ekspert Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem, Linda Jakobson, Finka od 15 lat mieszkająca w Chinach. Twierdzi ona, że chińskie władze przeznaczają dodatkowe środki finansowe na badania Arktyki, a naukowcy tworzą nowe technologie na potrzeby ekspedycji mających łamać lód na Morzu Arktycznym. Pomaga im globalne ocieplenie, które sprawia, że Morze Arktyczne jest coraz mniej pokryte lodem.
Według prognoz żegluga po tym akwenie może być możliwa w sezonie letnim już od 2013 roku. Dzięki temu statki towarowe, przewożące towary z Szanghaju do Hamburga, zamiast opływać Azję z południa, wybierając północny szlak za każdym razem zaoszczędzą 6,4 tys. kilometrów.
Autorka raportu twierdzi również, że "transport morski z Azji do Europy tradycyjną drogą przez kanał Sueski staje się coraz mniej opłacalny. Na skutek groźby porwań statków przez somalijskich piratów koszty ubezpieczenia wzrosły ponad dziesięciokrotnie". Otwarcie tańszego, alternatywnego szlaku morskiego jest dla Chin priorytetem, ponieważ prawie połowa PKB powstaje dzięki eksportowi towarów.
Według Jakobson jednocześnie Chiny podejmują działania polityczne. Chcą zwiększyć swoją aktywność w Radzie Arktycznej, w której oficjalnie są tylko obserwatorem (taki status w tej organizacji ma też m.in. Polska), a członkami organizacji są Stany Zjednoczone, Kanada, Rosja oraz kraje skandynawskie.
Chińskie władze opowiadają się za pokojowym rozwiązaniem sporów o Arktykę oraz namawiają do "wspólnych interesów" w tym rejonie. Zdaniem autorki raportu oprócz nowego szlaku morskiego w grę wchodzi również eksploatacja cennych złóż surowców mineralnych. Dowodem zwiększonego zainteresowania Chin Arktyką jest również otwarcie w Reykjaviku jednej z największych ambasad w stolicy Islandii.
Jak zauważa Jakobson, droga morska przez Morze Arktyczne może mieć poważne konsekwencje polityczne. Oprócz Chin zyskać na tym mogą inne państwa Azji Wschodniej: Korea Południowa oraz Japonia, a także Stany Zjednoczone. Na nowym szlaku mogą skorzystać również państwa skandynawskie.
Raport "Chiny przygotowują się na Arktykę bez lodu" powstał w Sztokholmskim Międzynarodowym Instytucie Badań nad Pokojem, który został powołany w 1966 roku przez szwedzki parlament dla uczczenia 150. rocznicy pokoju w Szwecji. Jego naukowcy zajmują się badaniami nad konfliktami na świecie, działają na rzecz dialogu i współpracy międzynarodowej. Dyrektorem Instytutu do 2002 roku był były szef polskiego MSZ Adam Daniel Rotfeld.
