Kumulacja tych czynników będzie stopniowo prowadzić do coraz większego obciążenia systemu emerytalnego, który już obecnie nie zapewnia godziwych środków na tzw. „jesień życia”.

W 2005 r. relacja liczby pracujących do pobierających świadczenie emerytalne wynosiła 2,37. Zgodnie z prognozami w 2035 r. spadnie ona do 1,43. Trudno racjonalnie zakładać, że system emerytalny w dzisiejszym kształcie udźwignie takie obciążenia. Badania na polskim społeczeństwie pokazują, że z jednej strony niewielka część rodaków odkłada wolne środki na emeryturę, a z drugi nie zdajemy sobie sprawy jak niski będzie poziom tzw. stopy zastąpienia czyli relacji ostatniej pensji do wysokości świadczenia emerytalnego. Prognozy nie są w tej kwestii optymistyczne: w przypadku kobiet może to być nawet jedna trzecia.

W tradycyjnym polskim społeczeństwie opieka nad osobami starszymi była naturalnym obowiązkiem kolejnych pokoleń. W dzisiejszych czasach emeryci coraz częściej zostają pozostawieni sami sobie. Źródłem dodatkowych środków dla seniorów podczas emerytury mogą być ich własne nieruchomości. Teoretycznie jednym z rozwiązań mogłaby być sprzedaż domu czy mieszkania i kupno tańszej nieruchomości lub długoterminowy wynajem. Trudno jednak zakładać, że na taki scenariusz zdecyduje się właśnie emeryt, który jest przyzwyczajony do swojego miejsca zamieszkania i będzie niechętny do przeprowadzki. Rozwiązaniem może być wtedy tzw. odwrócony kredyt hipoteczny. Taki kredyt pozwala na powiększenie dochodu osiąganego przez seniora w zamian za przeniesienie prawa własności nieruchomości. Trzeba podkreślić, że gwarantuje on emerytom możliwość zamieszkiwania nieruchomości aż do swojej śmierci.

Póki co zagadnienie odwróconej hipoteki nie zostało uregulowane w polskim ustawodawstwie. Co prawda Ministerstwo Finansów opracowało wstępne założenia do ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, ale ze względu na liczne uwagi zgłoszone przez inne ministerstwa prace legislacyjne nie skończą się szybko. Nie zmienia to jednak faktu, że już w chwili obecnej na rynku są dostępne produkty funkcjonujące w oparciu o konstrukcję zbliżoną do odwróconej hipoteki. Są one oferowane przez wyspecjalizowane fundusze hipoteczne.

Reklama

Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z opisanego rozwiązania trzeba dokładnie przeanalizować wszystkie za i przeciw. Nie ulega wątpliwości, że instytucje oferujące ten produkt nie działają charytatywnie i w związku z tym łączna wysokość świadczeń stanowić będzie tylko część dzisiejszej wartości rynkowej nieruchomości. Z pewnością należy sprawdzić zabezpieczenie kapitałowe funduszu. Pamiętajmy, że fundusz nie spienięży nieruchomości przed śmiercią emeryta, musi mieć zatem środki na wypłatę dożywotniej renty. Istotny jest również aspekt silnego zakorzenienia w polskim społeczeństwie praktyki spadkowego przekazywania nieruchomości kolejnym pokoleniom, co może dla emerytów oznaczać pogorszenie relacji ze swoimi dziećmi.