Jakie są w pana opinii najważniejsze elementy Strategii „Europa 2020”? I jakie są największe wyzwania by ją zrealizować nowej perspektywie finansowej?

Już 2 lata temu Komisja Europejska przyznała, że środki z nowej perspektywy finansowej na lata 2014-2020 powinny zostać przeznaczone na realizację celów Strategii „Europa 2020”. Najważniejsze w tym dokumencie są działania związane ze wsparciem inteligentnego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju. Do 2020 r. powinniśmy więc spełnić wymagania w zakresie poziomu zatrudnienia, nakładów na B+R, energii i klimatu, edukacji oraz przeciwdziałania ubóstwu. Przyjęto przy tym zasadę tzw. koncentracji tematycznej w wydatkowaniu środków z funduszy strukturalnych i funduszu spójności oraz doborze 11 celów tematycznych. W mojej opinii największej uwagi wymaga wsparcie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji, podnoszenie konkurencyjności sektora MSP oraz przejście wszystkich sektorów na gospodarkę niskoemisyjną.

Kierunki trzech polityk unijnych w Polsce – Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Rybackiej znajdują się w tzw. umowie partnerstwa. Nad projektem tej umowy pracuje obecnie rząd. Mamy więc już pewne wyobrażenie, jak rozdysponujemy w latach 2014-2020 prawie 73 mld euro alokacji dla Polski w ramach unijnej polityki spójności.

>>> Czytaj też: Piechociński: Polska musi jeszcze poczekać na przemysłowe wydobycie łupków

Reklama

Realizacji strategii mają m.in. służyć inteligentne specjalizacje, które teraz musimy wybrać. W jakich dziedzinach Polska może osiągnąć przewagi konkurencyjne?

Ministerstwo Gospodarki w ścisłej współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowuje właśnie ramy strategiczne inteligentnych specjalizacji.

Kluczowym dokumentem, który uwzględniamy przy wyborze specjalizacji, jest tzw. Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030, wykonany na zlecenie MG. Zdefiniowaliśmy w nim kluczowe technologie i obszary przemysłowe, których rozwój będzie stanowił o konkurencyjności polskiego przemysłu do 2030 r. W dokumencie znalazły się m.in.: biotechnologie przemysłowe, mikroelektronika, fotonika, surowce mineralne, zielona gospodarka, zdrowe społeczeństwo, zaawansowane systemy wytwarzania i materiały, ICT, technologie kogeneracji i racjonalizacji gospodarowania energią.

W ciągu kliku tygodni na stronie internetowej MG pojawi się dokument, określający obszary inteligentnej specjalizacji na poziomie kraju. Jego oficjalne konsultacje planujemy rozpocząć w tym miesiącu.

Czy firmom z branży inteligentnych specjalizacji będą dedykowane jakieś specjalne programy unijne?

Ramy strategiczne dla krajowych inteligentnych specjalizacji określa Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki. Natomiast szczegółowe zapisy oraz lista zidentyfikowanych krajowych inteligentnych specjalizacji znajdą się w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw. Na podstawie tego dokumentu powstanie dopiero Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.

W nowej perspektywie finansowej musimy także przyspieszyć rozwój regionów najbiedniejszych. Według danych Komisji Europejskiej, województwa Polski Wschodniej są jednymi z najsłabiej rozwiniętych w Unii. Jaki jest pomysł na to, by stały się bardziej konkurencyjne? Dać im więcej pieniędzy?

Według danych Komisji Europejskiej, województwa Polski Wschodniej są jednymi z najsłabiej rozwiniętych i najmniej konkurencyjnych regionów w Unii Europejskiej. Spowodowane jest to przede wszystkim niskim poziomem innowacyjności i zapóźnienia strukturalnego. Kolejną trudnością są problemy na rynku pracy – migracją młodych mieszkańców makroregionu oraz ukrytym bezrobociem na obszarach wiejskich.

Dlatego na obszarze Polski Wschodniej będą podejmowane działania współfinansowane przez fundusze objęte Wspólnymi Ramami Strategicznymi (WRS) na lata 2014-2020 w ramach wszystkich krajowych programów operacyjnych. Dotacje będą pochodziły również z pięciu programów regionalnych oraz części Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).

Dodatkowe środki na wsparcie rozwoju i konkurencyjności Polski Wschodniej będą pochodziły z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 (POPW). Będzie to kontynuacja obecnie wdrażanego Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013.

>>> Czytaj też: Piechociński proponuje zatrudnianie babć do opieki nad wnukami

A co powinno się zmienić w nowej perspektywie finansowej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko?

Chciałbym zauważyć, że Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest nadal w trakcie realizacji. Projekty będą realizowane do końca 2015 r.

W nowej perspektywie finansowej chcielibyśmy zwiększyć ilość środków na działania w zakresie szeroko rozumianej energetyki, tj. OZE, efektywność energetyczna, inteligentne sieci elektroenergetyczne czy infrastruktura elektroenergetyczna i gazowa.

W mojej ocenie należałoby jednak zmienić sposób przyznawania środków. Procedury i dokumentacja aplikacyjna powinny być mniej skomplikowane, a wielkość przyznawanego dofinansowania dopasowywana do potrzeb konkretnego wnioskodawcy.

Równocześnie celem rządu jest by przedsiębiorstwa chętniej współpracowały z jednostkami naukowymi i wdrażały wyniki ich prac.

>>> Czytaj też: Za innowacjami stoi państwo, a nie biznes

Czy resort ma plan, jak przekonać obie strony?

Kluczowym dokumentem jest tu Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki przygotowana przez MG. Aby zrealizować jej cele, opracowaliśmy Program Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020 r. (PRP), który określa kompleksowy system wsparcia powstawania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie. Zaproponowaliśmy w nim szereg instrumentów, które wzmocnią współpracę pomiędzy biznesem a nauką.

Jednym z nich jest powołanie asystenta dla MŚP. Dzięki temu przedsiębiorstwo uzyska możliwość dofinansowania wynagrodzenia pracownika naukowego. Możliwe będą również dotacje na staż pracowników w jednostkach naukowych. Chcemy również stworzyć platformę internetową, przy pomocy której przedsiębiorcy mogliby zlecać badania pracownikom naukowym.

Kolejnym ważnym instrumentem wsparcia będzie sieć brokerów innowacji. Zapewni ona transfer wyników badań z jednostek naukowo-badawczych do przedsiębiorstw oraz transfer innowacyjnych produktów do firm. Po odpowiednich szkoleniach brokerzy innowacji będą pomagać we wdrażaniu nowoczesnych technologii na regionalny rynek.

Udostępniamy także przedsiębiorcom bon na innowacje. Przedsiębiorca będzie mógł otrzymać na szczeblu regionalnym wsparcie na poziomie 15 tys. zł. Na szczeblu krajowym wdrażany będzie tzw. „Duży bon” o wartości 50 tys. zł.
PRP proponuje oczywiście szereg innych rozwiązań, aktywizujących przedsiębiorstwa w obszarach B+R. Są to m.in. granty, ulga podatkowa, instrumenty zwrotne na zakup nowoczesnych technologii czy klastry.

>>> Czytaj też: Polska jest mniej innowacyjna niż Azerbejdżan i Panama

Jak Ministerstwo zamierza wspierać przedsiębiorstwa by po 2020 r. mogły konkurować na arenie międzynarodowej?

Jednym z głównych programów MG jest projekt systemowy - Branżowy program promocji realizowany w ramach poddziałania 6.5.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Zakłada on wsparcie 15 branż, które mają duży potencjał innowacyjny i eksportowy. Na naszą pomoc mogą liczyć m.in. firmy z sektora IT/ICT, obronnego, budowniczego, biotechnologicznego i farmaceutycznego. Chcemy też wykreować Markę Polskiej Gospodarki przy zaangażowaniu przedsiębiorców z najsilniejszych i najbardziej perspektywicznych gałęzi naszej gospodarki.

W obliczu spowolnienia gospodarczego w Europie, intensywnie otwieramy się na współpracę gospodarczą także z kierunkami pozaeuropejskimi. Na dofinansowane działania promocyjne mogą liczyć również firmy, które zdecydują się eksportować swoje towary i usługi na rynki perspektywiczne, czyli do Algierii, Brazylii, Kanady, Kazachstanu i Turcji. Wsparcie to będzie miało nie tylko wymiar finansowy, ale również doradczy.

Kolejną ważną inicjatywą podjętą przez MG jest „Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020”. Do składania aplikacji zapraszamy przedsiębiorców realizujących inwestycje w sektorze motoryzacyjnym, elektronicznym, lotniczym, biotechnologii, nowoczesnych usług czy badań i rozwoju. Dodatkowo planujemy zachęcić firmy do inwestowania w województwach Polski Wschodniej. Proponujemy m.in. wyłączenie dużych projektów produkcyjnych spod zakazu udzielania wsparcia w powiatach o stopie bezrobocia wynoszącej poniżej 75 proc. średniej krajowej czy zmianę zapisów dotyczących zakazu łączenia różnych źródeł pomocy.

Musimy także pamiętać, że skutecznym, dającym realną przewagę konkurencyjną na rynkach światowych, instrumentem wsparcia przedsiębiorców są specjalne strefy ekonomiczne. Oferują one preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej, w tym zwolnienia podatkowe. Na początku lipca rząd zdecydował o przedłużeniu funkcjonowania SSE do 2026 r. Do inwestowania w SSE zachęcamy także polski kapitał.

Ponadto polskie firmy, działające na zagranicznych rynkach mogą liczyć także na pomoc i wsparcie ekspertów zatrudnionych w Wydziałach Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP (WPHI) na całym świecie.

>>> Czytaj też: Szydło: Sytuacja z pożyczkami we frankach przypomina OFE (WYWIAD)