ikona lupy />

Najprostszy przypadek to jedna wpłata, bez prowizji, zysk i po jakimś czasie pełne odkupienie:
• Nabycie 10 jednostek po cenie 100 zł za kwotę 1000 zł
• Aktywa na rejestrze w momencie odkupienia – 1100 zł (10 jednostek po cenie 110 zł)

Jak widać nasz zysk to 100 zł i podatek od tej kwoty wynosi 19 zł.

Trudniejszy przypadek to nabycie jednostek, od którego płacimy prowizję, np.:
• Wpłacamy 1000 zł
• prowizja wynosi 3%, czyli 30 zł
• po odjęciu prowizji nasza kwota nabycia to 970 zł
• przy cenie 100 zł nabywamy 9,7 jednostki



Reklama

Jeśli cena jednostki wzrośnie do 102 zł to nasze aktywa będą wynosiły 989,40 zł (9,7 * 102). Osiągnęliśmy zysk, ale wartość rejestru jest mniejsza niż kwota, którą wpłaciliśmy – czy powinniśmy wtedy zapłacić podatek? Odpowiedź brzmi – nie. Prowizja traktowana jest jako koszt uzyskania przychodu, więc zysk liczony jest jako różnica między kwotą wpłaty a kwotą odkupienia. W powyższym przypadku różnica jest ujemna (989,40 – 1000 = -10,60), więc podatku nie zapłacimy.

Kolejny przypadek to odkupienie częściowe, np.:
• wpłacamy 1000 zł
• po odjęciu prowizji nabywamy 9,7 jednostek po cenie 100 zł
• po pewnym czasie cena jednostki rośnie do 110 zł a nasze aktywa do 1067 zł
• chcemy umorzyć 500 zł



Mimo, że odkupujemy połowę nabywanej kwoty, aby policzyć podatek nie wystarczy podzielić zysku przez 2. Przede wszystkim należy wyliczyć liczbę jednostek, jaka zostanie umorzona:
• 500 / 110 = 4,545

Jeśli jednak teraz porównamy cenę nabycia do ceny odkupienia i tak wyliczymy zysk, to popełnimy błąd, gdyż pominiemy kwestię prowizji:
• 4,545 * (110 – 100) = 45,45

Aby poprawnie wyliczyć zysk należy obliczyć koszt nabycia umarzanych jednostek, a to uzyskamy wyliczając udział jednostek umarzanych w liczbie jednostek nabytych:
• 4,545 / 9,7 = 0,4686

Koszt całego pierwotnego nabycia, czyli paczki 9,7 jednostek wynosił 1000 zł. Stosujemy powyższy współczynnik i otrzymujemy koszt nabycia umarzanych jednostek:
• 0,4686 * 1000 = 468,60

Oznacza to, że jednostki, które obecnie są warte 500 zł, kosztowały nas 468,60 zł. Różnica między tymi kwotami to nasz zysk – 31,40 zł. 19% podatek od tej kwoty (po zaokrągleniach) to 6 zł.

W przypadku, gdy dokonaliśmy dwóch nabyć (np. 2 x 1000 zł) i dokonujemy częściowego odkupienia, należy najpierw ustalić które jednostki odkupujemy (decyduje to zasada rozchodowania na funduszu – FIFO, LIFO lub HIFO), z których paczek (których nabyć), a następnie wyliczyć zysk dla każdej paczki oddzielnie, zgodnie z powyższym algorytmem.

Mariusz Skrobosz – Ekspert ds. Analiz

Artykuły z serii "Ekspert PKO BP Finat radzi":
Skuteczne podpowierzenie przetwarzania danych osobowych
Nowa forma czynności prawnych – forma dokumentowa
Słów kilka o amerykańskiej ustawie FATCA
Fundusze parasolowe, a podatek
Jak obliczyć podatek od zysków z funduszy inwestycyjnych
Jak działa suwak, czyli 10 lat przed emeryturą
Fundusze inwestycyjne i produkty alokowane
Egzekucja jednostek uczestnictwa
IV Dyrektywa AML








ikona lupy />