Długoterminowy i krótkoterminowy rating w walucie krajowej został potwierdzony na poziomie "A-/A-2", również z pozytywną perspektywą.

Wszystkie 14 ośrodków zapytanych przez PAP Biznes odpowiedziało, że nie spodziewa się w piątek zmiany ratingu Polski przez S&P. Trzech ekonomistów oczekiwało podniesienia perspektywy.

Pozytywna perspektywa wskazuje na podwyższone szanse na podwyżkę ratingu w horyzoncie 24 miesięcy.

"Spodziewamy się, że mocna ekspansja polskiej gospodarki będzie kontynuowana w 2018 r., wobec solidnego popytu zewnętrznego, hojnych transferów z UE oraz odporności fundamentów Polskiej gospodarki, która jest duża, zdywersyfikowana oraz otwarta. Dlatego też rewidujemy perspektywę ratingu do pozytywnej ze stabilnej oraz potwierdzamy ratingi" - napisano w komunikacie do decyzji.

Podwyżka perspektywy "odzwierciedla naszą opinię, że ekspansja polskiej gospodarki będzie trwać dłużej niż poprzednio szacowaliśmy i skorzysta w większym stopniu z sytuacji fiskalnej niż uprzednio prognozowano. Rewizja wskazuje również na nasze rosnące przekonanie, że reformy administracji podatkowej wygenerowały sekularny wzrost dochodów publicznych na poziomie ok. 0,5 proc. PKB. Wreszcie, uważamy, że rząd będzie w stanie poradzić sobie z ryzykami związanymi z przegrzewaniem się gospodarki oraz skomplikowanymi relacjami z UE" - dodano.

Agencja wskazała jednocześnie, że dynamika polskiego PKB ostatecznie spadnie do prognozowanego przez S&P długoterminowego poziomu potencjalnego, czyli 2 proc., z uwagi na kurczące się zasoby pracy, presję płacową oraz niepewne otoczenie globalne.

Agencja wskazała, iż może obniżyć ratingi Polski, jeżeli, w przeciwieństwie do prognoz S&P:

-wzrost gospodarczy i sytuacja fiskalna mocno się pogorszy, a polityka monetarna ukaże się nieadekwatna, by ochronić gospodarkę przed średnioterminowymi konsekwencjami jej przegrzania

-agencja zauważy wzmożoną aktywność quasi-fiskalną instytucji pod kontrolą państwa, w tym banków, co mogłoby osłabić finanse rządowe

-pogorszą się zewnętrzne warunki finansowania, w tym dojdzie do zawieszenia transferów UE

Podwyżka ratingu może nastąpić jeżeli:

- gospodarka będzie rozwijać się w mocnym tempie, bez generowania dużych zewnętrznych potrzeb finansowania, a relacja długu do PKB pozostanie na wyraźnie spadkowej ścieżce, na przykład w scenariuszu jednoznacznych nadwyżek budżetowych

- Polska zmodyfikuje politykę budżetową, by przygotować się na wzrost presji na budżet ze strony kurczącej się i starzejącej populacji w wieku produkcyjnym.

Rating Polski w ocenie S&P ogranicza m.in. wysoka pozycja zewnętrzna netto, która wynosi wg agencji 61 proc. PKB.

"Koszt obsługi tych zobowiązań wynosi ok. 4 proc. PKB rocznie, głównie w postaci wypłacanych za granicę dywidend" - wskazano w raporcie.

Wśród pozostałych czynników stojących na przeszkodzie poprawie oceny kredytowej Polski S&P wskazała również: rosnący choć wciąż umiarkowany poziom PKB per capita, negatywną sytuacja demograficzną oraz ocenę instytucjonalna, która "ciąży długoterminowemu potencjałowi wzrostu polskiej gospodarki".

Do aspektów instytucjonalnych zaliczono "działania, które mogą osłabić niezależność polskiego sądownictwa, co może wzniecić wątpliwości odnośnie praw własności, przy negatywnych implikacjach dla zagranicznych inwestycji bezpośrednich".

Dodano, iż "niepewność instytucjonalna wśród inwestorów zagranicznych może tłumaczyć ostatnią słabość napływu FDI netto".

S&P ocenia, że Polska gospodarka znajduje się w fazie "boomu" i szacuje jej wzrost w 2018 r. na poziomie 4,5 proc. (vs. 3,8 proc. poprzednio). Do 2021 r. przeciętny wzrost PKB Polski ma w ocenie S&P wynieść 3,5 proc.

Podczas gdy w krótkim terminie perspektywy dla polskiej gospodarki są coraz lepsze, w długim terminie "są trudniejsze do przewidzenia" - uważa S&P.

Przyczynia się do tego, jak wynika z komunikatu agencji, negatywna sytuacja demograficzna oraz "wątpliwości instytucjonalne związane z członkostwem Polski w UE, co może sprowadzić ryzyko na szeroki strumień transferów kapitałowych płynących z UE".

"Ostatnie decyzje w kierunku osłabienia niezależności i autorytetu Trybunału Konstytucyjnego oraz ciał sądowniczych mogą ciążyć długoterminowemu potencjałowi wzrostu, poprzez narażenie na szwank percepcji (poszanowania - PAP) praw własności i równego traktowania przez prawo potencjalnego inwestora" - napisano w raporcie.

Jednocześnie agencja nie spodziewa się, by ciągnący się spór Warszawy z Brukselą o Trybunał Konstytucyjny zakończył się nałożeniem sankcji na mocy art. 7 Traktatu Lizbońskiego.

Wysokie tempo wzrostu wynagrodzeń w Polsce (4,5 proc. realnie w 2017 r.) niekoniecznie musi zdaniem S&P negatywnie wpłynąć na konkurencyjność polskiej gospodarki.

S&P wskazuje, że trwać będzie migracja siły roboczej z rolnictwa (19,7 proc. ogółu zatrudnionych) do oferującego wyższe płace sektora usług. Ponadto, nadwyżka zewnętrzna w handlu usługami Polski wynosi 4 proc. PKB, dwa razy tyle co w 2013 r., co było kluczowym czynnikiem uzyskania nadwyżki C/A w 2017 r.

W 2017 r. na rachunku obrotów bieżących odnotowano pierwszą od 1995 r. nadwyżkę. Wyniosła ona 346 mln euro, czyli ok. 0,1 proc. PKB - wynika z danych NBP z lutego.

Ponadto, jak zaznacza S&P, godzinowe koszty pracy w Polsce stanowią jedynie 30 proc. średniej dla strefy euro.

Ograniczać presję płacową może również napływ cudzoziemców na rynek pracy (m.in. wobec uproszczenia procedur).

W ocenie agencji, z uwagi na otwartość polskiej gospodarki, niskie presje cenowe w strefie euro "powinny nadal częściowo kompensować krajowe presje".

POLITYKA FISKALNA SILNĄ STRONĄ OCENY KREDYTOWEJ

Agencja ocenia, że obecna polityka fiskalna Polski jest silną stroną oceny kredytowej.

"Poza długoterminowymi wyzwaniami dla finansów publicznych wobec niesprzyjającej sytuacji demograficznej, co pogarsza ostatnie obniżenie wieku emerytalnego, oceniamy politykę fiskalna jako mocną stronę oceny kredytowej" - napisano w raporcie.

Jako "kluczową" silną stronę oceny kredytowej wskazano na "zdolność rządu do finansowania swoich potrzeb głównie w walucie krajowej dla papierów o dłuższej zapadalności".

Agencja szacuje, że w 2018 r. deficyt sektora finansów publicznych wzrośnie do 2,0 proc. PKB z 1,5 proc. w 2017 r. z uwagi na:

-obniżenie wieku emerytalnego, co wpłynie na sytuację budżetową w całym 2018 r. vs. tylko w IV kw. 2017 r.

-kolejne podwyżki płac w sektorze publicznym

-prawdopodobne zwiększenie wydatków publicznych na transfery socjalne przed wyborami samorządowymi i parlamentarnymi.

SEKTOR FINANSOWY ZYSKOWNY, ALE UWAGA NA RYZYKA

Sektor finansowy Polski jest wg S&P "generalnie" zyskowny, dobrze dokapitalizowany oraz finansowany główny przez depozyty.

Jednocześnie agencja zwraca uwagę, że "niektóre działania z ostatnich kilku lat mogą osłabić polski sektor bankowy". S&P wylicza w tym kontekście wprowadzenie podatku bankowego oraz wciąż nierozstrzygniętą kwestię zwrotu spreadów przez banki, które udzielały w przeszłości kredytów hipotecznych w obcej walucie.

Ponadto, jak zaznacza agencja, "działania rządu w kierunku zwiększenia udziału w systemie banków z polskim kapitałem może sprowadzić z czasem ryzyko (wzrostu - PAP) koncentracji oraz zobowiązań warunkowych dla państwa ".

Agencja zaktualizowała prognozy makroekonomiczne dla Polski i przedstawiła pierwsze szacunki na 2021 r. Wybrane wskaźniki w tabeli poniżej (o ile nie wskazano inaczej wszystkie dane w proc.).

Prognozy z: IV '18 . . . | XII '17 . .
Prognozy na: 2018 2019 2020 2021 | 2018 2019 2020
PKB per capita (tys. USD) 15,4 15,4 15,8 16,5 | 14,8 15,3 15,7
Realny wzrost PKB 4,5 3,5 3,0 3,0 | 3,8 3,5 3,0
Realny wzrost PKB per capita 4,5 3,5 3,0 3,0 | 3,9 3,6 3,1
Realny wzrost inwestycji 6,5 4,5 4,0 4,0 | 6,5 4,5 4,0
Inwestycje/PKB 20,8 21,4 21,8 22,2 | 21,2 21,9 22,3
Oszczędności/PKB 19,6 18,9 18,9 19,1 | 19,4 18,5 18,9
Deficyt obrotów bieżących/PKB 1,1 2,5 2,9 3,1 | 1,9 3,4 3,4
Deficyt handlowy/PKB 1,2 2,3 2,7 3,1 | 1,6 2,9 2,9
Deficyt gg/PKB 2,0 2,5 2,5 2,5 | 2,0 2,5 2,5
Dług publ./PKB (brutto) 49,5 49,3 49,3 49,4 | 51,8 51,5 51,4
Dług publ./PKB (netto) 46,7 46,7 46,8 47,0 | 48,7 48,6 48,6
CPI (średniorocznie) 2,5 3,5 3,0 3,0 | 2,5 3,5 3,0

Spośród trzech największych agencji ratingowych wiarygodność kredytową Polski najwyżej ocenia Moody's - na poziomie "A2". Rating Polski wg Fitch to "A-" (jeden poziom niżej niż Moody's). Perspektywy obu ocen są stabilne.

Rating S&P na poziomie "BBB+" to dwa poziomy w dół względem Moody's.

8 czerwca agencja Fitch dokona następnego przeglądu polskiej perspektywy, 14 - agencja Moody's, zaś 12 października - agencje S&P oraz Fitch.

>>> Czytaj też: Banki oddają klientów bez walki. Korzysta minister finansów