Premier podkreślił, że na tym etapie oczekuje, że będzie miał okazję porozmawiać z szefami rządów i państw na najbliższym szczycie UE w Brukseli, który rozpocznie się w czwartek. "Będzie to już zupełnie inna rozmowa, kiedy pokażemy konkretne fakt, coś, co do KE nie trafiało" - mówił Morawiecki.
We wtorek w Luksemburgu odbywa się spotkanie ministrów ds. europejskich państw UE. Po raz pierwszy w historii przeprowadzą oni wysłuchanie państwa członkowskiego w ramach procedury z art. 7 unijnego traktatu. Na pytania w sprawie stanu praworządności w Polsce będzie odpowiadał wiceminister spraw zagranicznych Konrad Szymański. Wystąpienie będzie miał też wiceszef Komisji Europejskiej Frans Timmermans.
Premier pytany o wtorkowe wysłuchanie Polski w Radzie ds. Ogólnych ws. praworządności odpowiedział, że polski rząd jest po długich rozmowach z KE, w tym jej przewodniczącym Jean-Claudem Junckerem i wiceprzewodniczącym Fransem Timmermansem.
Przypomniał w tym kontekście m.in. swoje rozmowy na marginesie szczytu UE-Bałkany Zachodnie w Sofii w maju z Junckerem i Timmermansem i stwierdził, że wówczas otrzymał "bardzo pozytywne potwierdzenie" ze strony Junckera, że ten "bardzo docenia zmiany" i "kompromisowe nastawienie" rządu polskiego.
"Później oczywiście oczekiwaliśmy pewnego pozytywnego posunięcia ze strony całej KE - takie najbardziej pozytywne posunięcie nie nastąpiło, czyli zamknięcie art. 7. Ubolewam, bo uważam, że powinien on zostać wycofany" - mówił Morawiecki.
Szef rządu przypomniał, że sprawa art. 7 została ostatnio przekazana do wysłuchania na Radzie ds. Ogólnych, co - jak dodał - "oznacza, że przeszła z etapu, na którym zajmowała się tą tematyką KE, do etapu, na którym zajmować się będzie Rada UE".
"Tutaj już jest to w rękach państw członkowskich, ja praktycznie ze wszystkimi premierami, prezydentami państw członkowskich na ten temat rozmawiałem, jeszcze w kontekście białej księgi, którą przygotowaliśmy, a recepcja tej białej księgi była bardzo dobra" - powiedział premier.
"Natomiast teraz mamy bardzo poważny konkret w ręku - propozycje, które były dyskutowane w styczniu, lutym, marcu, później z udziałem również parlamentarzystów polskich, którzy przekuli je na propozycje ustawowe, które zostały przyjęte w postaci ustaw podpisanych przez pana prezydenta, a to z kolei oznacza, że nie tylko mówimy, ale tez pokazaliśmy nasza dobrą wolę" - dodał.
Według Morawieckiego rząd pokazał "wolę porozumienia, kompromisu" przy "determinacji i zdecydowaniu w zakresie kontynuowania reform w obszarze wymiaru sprawiedliwości".
Zdaniem szefa rządu KE, w tym jej wiceszef Frans Timmermans pozytywnie podchodzą do niektórych reform wprowadzonych przez rząd PiS, w tym m.in. w zakresie losowego przydziału spraw oraz w kwestii zakazu przenoszenia sędziów do różnych wydziałów w ramach danego sądu.
"Jest jeszcze cały czas sprawa art. 7. Ja jestem przekonany, że on wynika w dużym stopniu z jednego podstawowego nieporozumienia - otóż nasi przyjaciele, partnerzy z Europy Zachodniej nie wiedzą, jak wygląda rzeczywistość pokomunistyczna, postkomunistyczna, z którą my się zmagamy" - dodał.
"Uważam, że ze trzeba reformować wymiar sprawiedliwości, również dla podnoszenia jego efektywności" - ocenił premier.
Premier podkreślił, że na tym etapie (wysłuchania w Radzie ds. Ogólnych - PAP) oczekuje, że będzie miał okazję porozmawiać z szefami rządów i państw na najbliższym szczycie UE w Brukseli, który rozpocznie się w czwartek. "Będzie to już zupełnie inna rozmowa, kiedy pokażemy konkretne fakty, coś, co do KE nie trafiało" - mówił Morawiecki.
"Tutaj nie mamy na celu stygmatyzowania kogokolwiek, tylko po prostu pokazywania faktów, że wymiar sprawiedliwości miał kłopot z samooczyszczeniem się" - dodał.
Wtorkowe wysłuchanie podczas Rady ds. Ogólnych, o które wnioskowała Komisja Europejska, to kolejny krok w prowadzonej wobec polskich władz procedurze mającej na celu zagwarantowanie praworządności. Jest ono etapem przed ewentualnym głosowaniem w Radzie UE w sprawie stwierdzenia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Polskę wartości unijnych. Stwierdzenie takiego ryzyka przez Radę oznaczałoby przejście do kolejnego etapu postępowania z art. 7., czyli tzw. mechanizmu sankcyjnego. Do tego potrzebne byłoby jednak uzyskanie większości kwalifikowanej, czyli głosów 4/5 krajów członkowskich.
Przedstawiciele państw członkowskich zapowiedzieli, że podczas wysłuchania Polski w Radzie UE będą pytać reprezentantów rządu z Warszawy o sytuację sędziów Sądu Najwyższego po 3 lipca. Wiceszef MSZ ds. europejskich Konrad Szymański przed wysłuchaniem powiedział dziennikarzom, że Polska oczekuje od państw członkowskich "detalicznej, szczegółowej i niezależnej własnej analizy faktów".
W połowie stycznia w życie weszła nowelizacja ustawy o KRS, odnosząca się przede wszystkim do nowych zasad wyboru sędziów - członków Rady. Sejm uchwalił tę ustawę, będącą inicjatywą prezydenta Andrzeja Dudy, w grudniu zeszłego roku. Nowelizacja wprowadziła wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm - wcześniej wybierały ich środowiska sędziowskie. Jednocześnie zgodnie z przepisem przejściowym mandat poprzednich sędziów-członków KRS trwał do dnia poprzedzającego rozpoczęcie kadencji nowych członków Rady - "nie dłużej jednak niż przez 90 dni" od dnia wejścia nowelizacji w życie.
W początkach marca Sejm wybrał 15 sędziów na nowych członków KRS. Spośród zgłoszonych Kancelarii Sejmu 18 propozycji (podmiotami uprawnionymi do zgłoszenia propozycji kandydatów do KRS były grupy 25 sędziów oraz grupy co najmniej dwóch tysięcy obywateli), dziewięć kandydatur wskazał klub PiS, sześć - klub Kukiz'15. Pozostałe kluby nie skorzystały z prawa wskazania kandydatur. Kluby: PO, Nowoczesna i PSL-UED nie wzięły też udziału w sejmowym głosowaniu.
>>> Czytaj też: Merkel rozwiewa nadzieje: "Nie będzie rozwiązania problemu migracji na szczycie UE"
