Zdaniem sądu wina oskarżonych jest bezsprzeczna, a przestępstwo dobrze zaplanowali. Mózgiem całej operacji był – w ocenie sądu – 27-latek, który prowadzi działalność gospodarczą – sprzedaje detalicznie mięso i wyroby mięsne. Sąd skazał go na 4 lata więzienia. Drugi z oskarżonych, który namalował obrazy, usłyszał wyrok 5 lat więzienia. Sąd, skazując go na taką karę, wziął pod uwagę, że mężczyzna był już wcześniej karany.
Według prokuratury 27-latek w październiku 2016 roku zamówił u 31–latka – ekonomisty i przedsiębiorcy – wykonanie 20 obrazów. Termin dostawy ustalono na 90 dni, a odstąpienie od umowy miało skutkować naliczeniem kary umownej w wysokości 30 tys. zł. W końcu grudnia 2016 roku oskarżeni zawarli umowę sprzedaży, której przedmiot stanowiło nabycie 20 obrazów, rzekomych dzieł sztuki.
Potwierdzeniem transakcji miała być wystawiona przez "artystę" faktura na 2 mld 160 tys. zł brutto. 27-latek wykazał ją w korekcie deklaracji dla podatku VAT za grudzień, złożonej naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Pabianicach. Łódzki Urząd Celno-Skarbowy po kontroli stwierdził, że faktura została sztucznie zawyżona. W konsekwencji przyjęto, że cała wartość podatku VAT wynikającego z faktury nie podlega odliczeniu.
Obrazy zostały zabezpieczone jako dowód rzeczowy w sprawie. Z opinii biegłego rzeczoznawcy wynika, że nie noszą cech dzieł sztuki. Namalowano je bez znajomości podstawowych zasad kompozycji i technologii malarskiej, autor użył gotowych podobrazi, zastosował nieodpowiedni dla farb akrylowych rozcieńczalnik i warstwa malarska części prac nie w pełni wyschła. Rzeczoznawca uznał, że obrazy mają charakter amatorski.
Poza tym inne prace autora nie są notowane w rankingach wycen na portalach aukcyjnych polskich i międzynarodowych. Kilka jego obrazów wystawiono na jednym z portali handlowych. Zdaniem prokuratury zabieg ten prawdopodobnie miał na celu uwiarygodnienie przeprowadzonej między oskarżonymi transakcji, a przyjęta przez wystawcę cena była zupełnie dowolna.
Z dowodów zebranych w śledztwie wynika, że mężczyźni znali się wcześniej. Byli widziani razem na kursie dotyczącym zasad prowadzenia działalności gospodarczej i rejestracji dla podatku VAT.
W grudniu 2017 roku rekordowa cena uzyskana za obraz na aukcji w Domu Aukcyjnym DESA Unicum to 4,366 mln zł za dzieło Stanisława Wyspiańskiego "Macierzyństwo". (PAP)
Autor: Jacek Walczak
