W środę po południu na szczycie klimatycznym ONZ w Katowicach odbyła się sesja plenarna podsumowująca dialog Talanoa, podczas której przemawiał Guterres.
Sekretarz generalny przypomniał, że na początku szczytu w Katowicach wskazywał, że jest to najważniejsza konferencja od 2015, czyli od przyjęcia Porozumienia paryskiego. Ostrzegał też, że zmiany klimatyczne przybierają na sile i w Katowicach „musimy odnieść sukces”.
„Aby to osiągnąć, wskazałem, że potrzebne są zarówno kompromisy, jak i ambitne działania” – podkreślił.
Guterres zwrócił uwagę, że wracając na drugi tydzień politycznych negocjacji do Katowic, widzi, iż „pomimo pewnych postępów pozostaje jeszcze wiele do zrobienia”. „Kluczowe kwestie polityczne pozostają nierozwiązane. Nie jest to zaskakujące, ale kończy nam się czas” – dodał.
Sekretarz generalny poinformował, że polska prezydencja przedstawiła w środę rano dokument, który będzie stanowił nową podstawę toczących się negocjacji.
„Musimy wzmóc wysiłek, by osiągnąć konsensus. Pakiet katowicki musi dostarczyć mapę drogową Porozumienia paryskiego, przynieść progres w zakresie finansów, dać solidne podstawy do przeglądu krajowych zobowiązań” – wskazał Guterres.
Odnosząc się do finansów, sekretarz generalny ONZ przyznał, że dobrą wiadomością jest to, że Bank Światowy zapowiedział podwojenie finansowania inwestycji klimatycznych (do 200 mld dol.), których celem jest zarówno łagodzenie negatywnych zmian klimatycznych oraz adaptacja do zmian klimatu.
Dodał, że podczas szczytu w Katowicach międzynarodowe banki rozwoju zapowiedziały dostosowanie swoich działań do celów Porozumienia paryskiego, zgodnie z dowodami naukowymi zidentyfikowanymi przez IPCC. IPCC wskazało w październiku na konieczność podjęcia bardziej ambitnych działań na rzecz klimatu i zatrzymania globalnego ocieplenia na poziomie 1,5 stopnia.
To zaangażowanie przekłada się na 35 mld dolarów, które pozwolą stworzyć dodatkową dźwignię finansową o wartości 52 mld dolarów ze źródeł prywatnych i publicznych – zaznaczył sekretarz generalny ONZ.
Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami państwa rozwinięte zobowiązały się do wyasygnowania 100 mld dolarów rocznie od 2020 r. ze środków publicznych i prywatnych na działania proklimatyczne i adaptacyjne w państwach rozwijających się.
Prezydent COP 24 Michał Kurtyka zwrócił uwagę, że dialog Talanoa odbywał się przy 21 okrągłych stołach z udziałem 148 stron. Jak zaznaczył, po raz pierwszy w historii rozmawiano o samych problemach, zostawiając z boku politykę i kwestie prawne.
W raporcie z obrad w ramach dialogu Talanoa reprezentujący Polskę wiceminister środowiska Sławomir Mazurek mówił, że wskazywano tam na rolę silnie zaangażowanych liderów i instytucji, które dają przykłady i mobilizują do działań we właściwym kierunku.
Jak mówił, coraz więcej prywatnych firm ma swoje plany obniżenia emisji, określa własne cele klimatyczne, staje się innowatorami. Te efekty mogą być wzmacniane poprzez ciągły dialog sektora prywatnego z władzami i poprzez ustanawianie stabilnych ram prawnych - zaznaczył.
Minister obrony Fiji Inia Seruiratu mówił z kolei, że wiele stron wskazywało, iż dla nich różnica między 1,5 a 2 st. Celsjusza wzrostu temperatury to kwestia życia i śmierci. Skutki zmian klimatycznych już wyzwalają walkę o zasoby, co w przyszłości będzie prowadzić do migracji i wybuchu konfliktów, przyszłe pokolenia nie powinny ponosić konsekwencji naszych decyzji - oświadczył.
Seruiratu zwrócił też uwagę, że wiele stron sygnalizowało przeszkody w pomocy finansowej, tymczasem uwolnienie tej pomocy i wsparcie rozwijających się gospodarek pozwali osiągnąć efekty. Sprawiedliwe podejście daje szanse na osiągnięcie celów - ocenił.
Dialog Talanoa został podjęty z inicjatywy Fidżi, które rok temu były gospodarzem szczytu klimatycznego w Bonn. Talanoa z po fidżijsku oznacza otwartą, dobrą współpracę w grupie lokalnej. Celem prowadzonego dialogu jest przegląd wszystkich dotychczasowych przedsięwzięć na rzecz ochrony klimatu, ocena ich wyników oraz zachęcenie państw i podmiotów pozarządowych do podjęcia bardziej ambitnych inicjatyw klimatycznych. (PAP)
autorzy: Michał Boroń, Wojciech Krzyczkowski
