/>
Dlatego można zadawać sobie pytanie, czy wysiłki polityków zmierzające w kierunku popularyzacji najmu, przyniosą jakiś efekt. W zdecydowanej większości polskich gospodarstw domowych to właśnie nieruchomość mieszkaniowa stanowi najbardziej cenny składnik majątku. Dzięki ciekawym danym można sprawdzić, czy Polacy bardziej niż inne nacje lokują swoje pieniądze w domach i lokalach.
Mieszkania stanowią około 80 proc. naszego trwałego majątku
Po dłuższych poszukiwaniach można znaleźć szacunkowe dane, które prezentują ogólną wartość majątku trwałego gospodarstw domowych oraz wartość posiadanych przez nie mieszkań (lokali i domów). Porównywanie takich kwotowych wartości pomiędzy różnymi krajami (np. Polską i Niemcami) wydaje się jednak dość ryzykowne ze względu na możliwe rozbieżności w sposobie wyceny. Lepiej jest analizować relacje pomiędzy różnymi rodzajami majątku trwałego, który posiadają gospodarstwa domowe na terenie danego państwa. W takim przypadku, istnieje bowiem mniejsze ryzyko związane ze zniekształceniem wyników.
Jeżeli chodzi o majątek gospodarstw domowych z krajów Europy, to najpełniejszym i najbardziej wiarygodnym źródłem danych wydaje się Eurostat. Na podstawie informacji publikowanych przez tę instytucję, eksperci portalu RynekPierwotny.pl obliczyli, jaki udział mają wszystkie mieszkania (lokale i domy) w łącznej wartości majątku trwałego wszystkich gospodarstw domowych. Warto podkreślić, że takie porównanie opiera się na wartościach netto, które zostały już skorygowane o amortyzację.
Po wykonaniu obliczeń można stwierdzić, że we wszystkich analizowanych państwach Starego Kontynentu relacja wartości mieszkań do wartości całego majątku trwałego gospodarstw domowych wynosi 75% (Słowacja) - 95% (Belgia). Najnowsze i pełne dane Eurostatu pochodzące z 2016 r. wskazują również, że średni wynik dla 23 porównywanych państw to 87%. Analizowana wartość dotycząca Polski (mieszkania = 79% majątku trwałego) jest jedną z najniższych w grupie wszystkich badanych krajów. Wynik obliczony dla Polski zapewne byłby wyższy, gdyby rodzime gospodarstwa domowe cechowały się większym poziomem zadłużenia hipotecznego.
Wydaje się, że bardzo wysoki udział nieruchomości mieszkaniowych w łącznej wartości majątku trwałego gospodarstw domowych (np. 95%) jest raczej niekorzystnym zjawiskiem. W takim przypadku, mamy bowiem do czynienia z większym wpływem cen nieruchomości na wartość łącznego majątku. Tymczasem turbulencje cenowe z ostatnich 10 lat - 15 lat pokazały, że mieszkania i domy niekoniecznie muszą być stabilną lokatą kapitału. Jeżeli przyjmiemy taką interpretację danych, to dość niski wynik dotyczący Polski przedstawia się pozytywnie.
Na korzyść Polaków przemawia dość niski poziom zadłużenia
Jak wskazują eksperci portalu RynekPierwotny.pl oprócz majątku trwałego gospodarstw domowych bardzo duże znaczenie mają również ich aktywa finansowe. W bazie danych Eurostatu można znaleźć informacje dotyczące takiego składnika majątku rodzin oraz singli. Bardzo ważny wydaje się stosunek, jaki mają zobowiązania finansowe (np. kredyty) do łącznej wartości aktywów finansowych (m.in. lokat i akcji). Taki stosunek z 2016 r. obliczony dla Polski wynosił 36% i był równy średniej z 23 porównywanych państw (zobacz poniższa tabela). Pod względem wysokości aktywów finansowych, polskie rodziny oczywiście nie mogły mierzyć się z gospodarstwami domowymi mieszkającymi w zamożniejszych krajach Europy. Dane Eurostatu wskazują jednak, że majątek finansowy Polaków nie jest nadmiernie obciążony zobowiązaniami. Z zupełnie inną sytuacją mamy do czynienia na przykład w Norwegii (wynik: 75%). Norweskie gospodarstwa domowe mają duże aktywa finansowe, ale równocześnie posiadają też bardzo wysokie zobowiązania. Jedną z przyczyn takiej sytuacji mogą być wygórowane ceny nieruchomości mieszkaniowych.
Wysokie ceny norweskich mieszkań sprawiają, że takie nieruchomości oraz inne składniki majątku trwałego warte są prawie 3,5 raza więcej niż aktywa finansowe netto gospodarstw domowych (aktywa finansowe netto = aktywa finansowe - zobowiązania finansowe). W przypadku wielu innych krajów (m.in. Polski), taka relacja jest bardziej zrównoważona. W 2016 r. polskie gospodarstwa domowe miały majątek trwały na poziomie 64% aktywów finansowych netto (zobacz tabela 2).
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl
>>> Czytaj też: Jakie mieszkanie kupić: nowe czy używane?