W swoim 171-stronicowym raporcie eksperci obliczyli, że stworzenie ogólnokanadyjskiej listy bezpłatnych leków w jej pełnej wersji kosztowałoby rocznie, poczynając od 2027 roku, 15 mld dolarów kanadyjskich rocznie. Częściowo rekompensowałyby to oszczędności na scentralizowanych zakupach leków, które oszacowano na 5 mld CAD rocznie.

O podobnych oszczędnościach mówił już przed dwoma laty parlamentarny zespół ekspertów finansowych, którego zadaniem jest przygotowywanie niezależnych ekspertyz i analiz finansowych. Eksperci proponują niewielką odpłatność - 2 dolary w przypadku najczęściej przepisywanych leków i 5 dolarów w przypadku rzadziej stosowanych lekarstw. Leki byłyby całkowicie bezpłatne dla osób z niskimi dochodami oraz dla korzystających z opieki społecznej. Przewodniczący grupy ekspertów Eric Hoskins podkreślił, że powszechny Pharmacare byłby „narodowym projektem naszego pokolenia”.

„Kiedy zaproponowano powszechną opiekę zdrowotną, leki na receptę były ważne, ale nie tak powszechnie używane, były też znacznie tańsze” - podkreślił Hoskins w raporcie.

Kanadyjski system opieki zdrowotnej daje bezpłatny dostęp do lekarzy i szpitali, ale za leki trzeba płacić. Przy czym zakres bezpłatnego dostępu zależy od prowincji. Na przykład w Ontario tzw. OHIP (Ontario Health Insurance Plan) umożliwia korzystanie m.in. z bezpłatnej opieki lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, zlecanych badań, szpitali – ale już np. nie dentysty czy leków. W rezultacie, podkreślono w raporcie, w Kanadzie jest ponad 100 planów refundacji leków finansowanych ze środków publicznych i ponad 100 tys. prywatnych planów pokrywania kosztów leków i płatnych specjalistów. W efekcie ok. jedna piąta Kanadyjczyków za leki płaci całkowicie z własnej kieszeni lub ma niewystarczające refundowanie tych kosztów przez ubezpieczyciela. Z badań wynika, że 20 proc. gospodarstw domowych informowało, iż przynajmniej jeden z członków rodziny nie kupował przepisanych lekarstw ze względu na koszty.

Reklama

W systemie kanadyjskiej konfederacji za zarządzanie publiczną opieką zdrowotną odpowiadają rządy prowincji, natomiast ustalanie krajowych standardów i finansowanie należy do rządu federalnego. Takie zasady tzw. Medicare zostały ustalone w Canada Health Act, ustawie z 1984 r., która zebrała w jednym akcie prawnym wprowadzane od 1947 rozwiązania dotyczące publicznej opieki zdrowotnej. Jedną z najważniejszych dla powszechnego kanadyjskiego Medicare postaci, która w ostatnich dniach nieoczekiwanie stała się bohaterem w mediach, był Tommy Douglas, socjaldemokratyczny premier Saskatchewan w latach 1944–1961. Podczas swojej pierwszej kadencji doprowadził on do uchwalenia reformy systemu ubezpieczeń zdrowotnych w prowincji. Zmiany, mimo początkowego sprzeciwu lekarzy obawiających się utraty dochodów, wspomaganych przez firmy farmaceutyczne, zaowocowały powszechnym dostępem do opieki zdrowotnej. Z tych wzorów korzystały kolejne prowincje.

Burza wokół postaci Douglasa wybuchła, gdy, broniąc cięć budżetowych, na decyzje socjaldemokraty powołał się konserwatywny rząd Ontario premiera Douga Forda. Nieoczekiwanie w debacie zainterweniował znany aktor Kiefer Sutherland, syn Donalda Sutherlanda i wnuk Tommy'ego Douglasa. Sutherland przyznał rację Fordowi, że rząd Douglasa był „fiskalnie odpowiedzialny”, ale dodał, że w przeciwieństwie do rządu Forda, „nie odbywało się to kosztem usług dla potrzebujących; uważam te porównania z jego polityką za oburzające”. „Poza tym ja znałem Tommy'ego Douglasa, a Pan (Doug Ford – PAP) nie jest Tommy'm Douglasem. PS. Ma Pan szczęście, że moja mama nie jest na Twitterze” - dodał Sutherland.

Projekt Pharmacare jest efektem prac grupy ekspertów, do której zwrócił się rząd. Minister zdrowia Ginette Petitpas Taylor powiedziała, że raport zostanie dokładnie zanalizowany i podkreśliła, że zamiarem rządu jest wprowadzenie powszechnego systemu dostępu do leków oraz zwróciła uwagę, że w obecnym systemie, odmiennym dla każdej prowincji, wiele osób ma trudności z dostępem do niezbędnych leków. Zapowiedziała, że rząd federalny rozpocznie rozmowy z rządami prowincji w sprawie możliwych dalszych posunięć.

Z odpowiedzi minister zdrowia na pytania dziennikarzy wynika też, że sprawa powszechnego bezpłatnego dostępu do leków będzie jednym z głównych tematów wyborczych w programie Liberałów przed październikowymi wyborami federalnymi.

Z Toronto Anna Lach(PAP)