Czaputowicz przebywa w Toronto w związku z międzynarodową konferencją na temat reform na Ukrainie, w której udział biorą delegacje z 37 państw. Konferencja potrwa od wtorku do czwartku.
"Zastanawiamy się, co jeszcze można zrobić, by zademonstrować nasz sprzeciw wobec łamania przez Rosję praw człowieka, w szczególności jeśli idzie o zachowanie wobec Ukrainy" - powiedział minister dziennikarzom.
"Agresja na Ukrainie, można powiedzieć, postępuje" - dodał. Przypomniał w tym kontekście o ubiegłorocznym incydencie w Cieśninie Kerczeńskiej. "Do dzisiaj marynarze zatrzymani wówczas są więzieni w Rosji, nie są zwolnieni. (...) Drugi element ważny to paszportyzacja: nadawanie paszportów obywatelom Ukrainy mieszkającym w Donbasie i Ługańsku jest do nie do zaakceptowania, sprzeczne z prawem międzynarodowym" - oświadczył minister.
Działania Polski w tej sprawie koordynowane są z Ukrainą - podkreślił.
"Cały czas jest to przedmiotem konsultacji z naszymi sojusznikami, poprosiłem o spotkanie z przedstawicielami władz Ukrainy, którzy będą towarzyszyć prezydentowi (Wołodymyrowi) Zełenskiemu (na konferencji w Toronto - PAP), na pewno tę kwestię omówimy. Raczej patrzymy na to w kontekście całej społeczności międzynarodowej" - poinformował minister.
W zeszłym tygodniu w Strasburgu Rosja ponownie otrzymała pełne prawo głosu w ZPRE. W zeszłą środę na znak protestu delegacje siedmiu państw (Polski, Estonii, Litwy, Łotwy, Ukrainy, Gruzji i Słowacji) opuściły obrady ZPRE.
Reakcja polskiej delegacji nastąpiła na prośbę Ukrainy - powiedział minister. "Polacy na gremium ZPRE wypowiedzieli się przeciwko członkostwu Rosji w ZPRE, my jako MSZ popieramy tę decyzję, konsultowaliśmy ją wcześniej, tak że tutaj te działania są konsekwentne, jeśli chodzi o te różne ciała" - skomentował.
Pytany o propozycję przedłużania sankcji wobec Rosji o 12 miesięcy, a nie o sześć, jak dotychczas, oraz reakcję na wydawanie rosyjskich paszportów obywatelom tzw. republik ludowych na wschodzie Ukrainy, minister zapewnił, że Polska będzie wspierać działania Kijowa w tym zakresie, chociaż "większość państw członkowskich UE zajmuje inne stanowisko i jest to powszechnie wiadome".
Minister podkreślił ponadto, że Polska popiera też działania prezydenta Zełenskiego, który cieszy się silnym mandatem społecznym. "Jego celem jest reformowanie państwa, wsparcie aspiracji społecznych, a także ulżenie doli Ukraińców, którzy mieszkają na terenach okupowanych, ale zwłaszcza też blisko tych terenów (...)" - powiedział Czaputowicz.
Jak poinformował szef polskiej dyplomacji, podczas konferencji będzie rozmawiał z innymi ministrami spraw zagranicznych, jak wesprzeć niepodległość i suwerenność Ukrainy; weźmie też udział w kolacji z prezydentem Ukrainy na zaproszenie premiera Justina Trudeau.
Wizyta Czaputowicza w Kanadzie ma także wymiar bilateralny.
"Będę miał spotkania z przedstawicielami władz Kanady, samą panią minister (spraw zagranicznych Kanady Chrystią Freeland - PAP) i parlamentarzystami należącymi do grupy przyjaźni kanadyjsko-polskiej" - poinformował minister.
"Liczę na to, że ta wizyta się też przyczyni do zacieśnienia stosunków między Polską a Kanadą" - dodał.
Czaputowicz przebywa w Toronto od niedzieli. Pierwsze dni wizyty przeznaczone są na spotkania z Polonią. W poniedziałek rano minister złożył kwiaty pod Pomnikiem Katyńskim, tablicą smoleńską i tablicą upamiętniającą wywózki Polaków na Syberię w 1940 roku. "Cieszę się, że Polonia pamięta o tych wydarzeniach, dba o te miejsca pamięci ważne dla Polaków" - powiedział.
Dzień wcześniej minister spotkał się z członkami Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Konsulacie Generalnym RP w Toronto, a w poniedziałek ma jeszcze odwiedzić Polski Cmentarz Wojskowy w Niagara-on-the-Lake oraz polonijny dom opieki Wawel Villa i Muzeum im. Bolesława Orlińskiego w Misssissaudze.
Konferencja na temat reform na Ukrainie organizowana jest w tym roku po raz trzeci. Rok temu jej gospodarzem była Dania, a w 2017 roku - Wielka Brytania. Pomysłodawcą konferencji jest premier Ukrainy Wołodymyr Hrojsman, a jej celem jest wsparcie dla programu reform rozpoczętych w 2014 roku na drodze do euroatlantyckiej integracji kraju.
Pierwszy dzień, wtorek, poświęcony będzie spotkaniom na szczeblu ministerialnym. Oprócz gospodarzy w konferencji biorą udział delegacje z 37 państw, głównie z Europy, ale także z USA i Japonii. Obecni będą też przedstawiciele Rady Europy, UE, NATO, OECD, Banku Światowego, EBOR, EBI, MFW i UNDP. Na drugi dzień zaplanowano panele z udziałem ekspertów, przedstawicieli sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego, a na trzeci dzień - pokazy filmów.
Z Toronto Alicja Minda (PAP)
