Zgłoszenia mogą składać osoby, które mają zarejestrowaną działalność gospodarczą i nie korzystały w 2019 r. z małego ZUS. Ale to niejedyne warunki, jakie trzeba spełnić, aby skorzystać z preferencji.

Dla kogo mały ZUS

Ulga w składkach jest ukłonem w stronę przedsiębiorców działających na małą skalę. By mogli z niej skorzystać, ich przychody z poprzedniego roku nie mogą przekraczać 30-krotności minimalnego wynagrodzenia za poprzedni rok. Ponieważ w 2019 r. wynosiło ono 2250 zł, w 2020 r. do małego ZUS ma prawo przedsiębiorca, który prowadził działalność przez cały ubiegły rok i osiągnął przychody niższe niż 67,5 tys. zł (30 x 2250 zł).
Jeżeli ktoś prowadził firmę krócej niż rok, limit przychodów należy wyliczyć proporcjonalnie do czasu jej funkcjonowania.
Reklama
Do skorzystania z preferencji uprawnieni są tylko ci przedsiębiorcy, którzy działali w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni. Nowo powstałe firmy mogą jednak skorzystać z innych możliwości, np. półrocznego zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne (tzw. ulgi na start).
Przedsiębiorcy, którzy korzystali z preferencji w 2019 r., a chcą nadal płacić niższe składki i spełniają powyższe warunki, muszą złożyć formularz ZUS DRA cz. II – deklaracja rozliczeniowa (jeśli rozliczają składki tylko za siebie) lub ZUS RCA cz. II – imienny raport (jeśli rozliczają składki za siebie i za inne osoby ubezpieczone) z ustaloną na 2020 r. najniższą podstawą wymiaru składek. Nie może być ona niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę i przekraczać 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Dokumenty te płatnik składa razem z kompletem rozliczeniowym za styczeń 2020 r. (odpowiednio w terminie do 10 lutego lub 15 lutego).
– ZUS udostępnił na stronie internetowej eSkladka.pl specjalny kalkulator, który pomoże przedsiębiorcom obliczyć podstawę wymiaru składek za styczeń 2020 r. Dzięki temu prowadzący firmę sprawdzą, czy mogą skorzystać z małego ZUS – mówi Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.
Z danych organu rentowego wynika, że do małego ZUS przystąpiło w 2019 r. ponad 133 tys. przedsiębiorców.

Nowe zasady

Przedstawiciele przedsiębiorców sugerowali poszerzenie grupy beneficjentów tego rozwiązania. Zgłaszali też postulat powiązania wysokości składek z dochodem, który lepiej niż przychód odzwierciedla faktyczną sytuację finansową przedsiębiorcy.
Odpowiedzią na ich oczekiwania jest ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, wprowadzająca mały ZUS plus, która wejdzie w życie od lutego.
Obniży ona składki tym, którzy już obecnie korzystają z małego ZUS, a także poszerzy grono przedsiębiorców uprawnionych do preferencji (patrz infografika).
Aby skorzystać z preferencji na nowych zasadach, oprócz spełnienia kryterium przychodowego (za poprzedni rok nie może ono przekraczać 120 tys. zł), trzeba też spełnić warunek dotyczący dochodu.
W ustawie zapisano, że podstawa wymiaru składek nie może być niższa od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym ani wyższa od 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. To oznacza, że z ulgi skorzystają przedsiębiorcy, których miesięczny dochód wynosi maksymalnie 6 tys. zł.
Składka będzie liczona od dochodu (a nie jak dotychczas od przychodu) uzyskanego w poprzednim roku.
I podobnie jak przy uchylanym rozwiązaniu, aby skorzystać z preferencji, należy prowadzić działalność w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.
Osoby, które skorzystają z małego ZUS (czyli zarejestrują się do 8 stycznia), od lutego automatycznie przejdą na mały ZUS plus. Nie muszą wyrejestrowywać się i ponownie dokonywać zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Powinny tylko pamiętać, że oprócz dotychczasowego obowiązku przedkładania informacji o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia poza rolniczej działalności gospodarczej oraz o podstawie wymiaru składek powinni przekazywać również dane dotyczące dochodu oraz form opodatkowania.
Z informacji resortu rozwoju wynika, że te dodatkowe informacje przedsiębiorcy będą składać, jak dotychczas, w imiennym raporcie miesięcznym albo w deklaracji rozliczeniowej.
Obniżona składka może być opłacana maksymalnie przez 36 miesięcy (3 lata) w ciągu kolejnych 60 miesięcy (5 lat) prowadzenia działalności.
Co do zasady, chęć korzystania z małego ZUS plus będzie można zgłosić do końca pierwszego miesiąca obowiązywania tej regulacji (tj. do lutego), a w kolejnych latach do końca stycznia.

Konsekwencje

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwraca uwagę, że korzystanie z ulg ma swoje skutki.
– Przedsiębiorca decydujący się na opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne powinien wiedzieć, że ma to wpływ na wysokość świadczeń, m.in. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego – mówi Paweł Jaroszek, wiceprezes ZUS.
Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert ds. prawa pracy Pracodawców RP, wskazuje, że decyzja o wyborze małego ZUS plus powinna być poprzedzona dokładną analizą.
– Wysokość emerytury zależy od długości stażu pracy i wysokości odprowadzanych składek. Przedsiębiorca korzystający z małego ZUS plus powinien pamiętać, że niższe składki to niższa emerytura – zaznacza ekspertka.
>>> Czytaj też: Borys: Gospodarka wyhamuje bez kryzysu [WYWIAD]
Czytaj też w dodatku Kadry i Płace tylko dla prenumeratorów