Bezpieczne inwestowanie to przede wszystkim minimalizacja ryzyka utraty powierzonych środków, przy bardzo ograniczonych zyskach. Lokowanie środków w tak zwane bezpieczne produkty nie jest inwestowaniem z finansowego punktu widzenia, lecz raczej próbą ochrony realnej wartości kapitału. Tak zwane bezpieczne produkty finansowe skorelowane są bowiem z poziomem stóp procentowych i inflacją.
Lokaty bankowe
Najprostszym i zarazem najbardziej bezpiecznym sposobem lokowania środków pieniężnych są depozyty bankowe. Za powierzone pieniądze bank oferuje z góry określony i stały procent. Wypłacane przez bank odsetki są zyskiem oszczędzającego. W ostatnich kilkunastu miesiącach na polskim rynku banki oferowały lokaty nawet z dwucyfrowym oprocentowaniem. Efektem tego był dynamiczny przyrost wielkości zagregowanych depozytów z terminem pierwotnym do dwóch lat – w ciągu ostatnich 12 miesięcy stan tych depozytów zwiększył się o ponad 50 proc., osiągając poziom ponad 169 mld zł.
Reklama
Jednak wraz z obniżką stóp procentowych, który to proces obserwowany jest od końca zeszłego roku, obecne oprocentowanie lokat bankowych jest już coraz niższe. Poza tym pamiętać trzeba, że stawki oprocentowania lokat podawane są w ujęciu rocznym, a to oznacza, że w przypadku np. lokat trzymiesięcznych wysokość realnych odsetek, jakie dopisywane są do rachunku terminowego, jest niższa, aniżeli wynikałoby to z nominalnego oprocentowania.
Fundusze pieniężne
Możliwość uzyskania stopy zwrotu na podobnym poziomie, jak w przypadku lokat bankowych, dają fundusze rynku pieniężnego, które powierzone środki lokują przede wszystkim w bony skarbowe, bony pieniężne, bony komercyjne, weksle czy certyfikaty inwestycyjne. W zależności od tego, co jest przedmiotem ich alokacji kapitału, stopy zwrotu poszczególnych funduszy różnią się.
Na przykład oprocentowanie bonów skarbowych jest niższe niż oprocentowanie bonów komercyjnych przedsiębiorstw, ponieważ te obciążone są wyższym ryzykiem niewypłacalności. Zasadą jest jednak, że wyniki funduszy rynku pieniężnego denominowanych w PLN oscylują w granicach stopy WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), tj. rocznej stopy procentowej, którą bank jest gotowy zapłacić za środki pieniężne przyjęte w depozyt od innych banków.
Pieniądze ulokowane w funduszach pieniężnych można wypłacić w dowolnym momencie bez utraty wypracowanych przez jednostki uczestnictwa zysków.
Obligacje
Kiedy spadają stopy procentowe, ceny obligacji rosną – to podstawowa zasada inwestowania na rynku długu. Jednak dłużne papiery wartościowe to nie tylko te emitowane przez Skarb Państwa, ale również przez jednostki samorządu terytorialnego (obligacje municypalne), czy przedsiębiorstwa (obligacje korporacyjne).
Wiarygodność emitenta obligacji oceniają agencje ratingowe, np. Standard & Poor’s. Oceny AAA, AA, A oznaczają obligacje o najniższym ryzyku inwestycyjnym, natomiast oceny poniżej BBB oznaczają obligacje śmieciowe – wysoko oprocentowane, ale też o wysokim ryzyku niewypłacalności emitenta.
Ceny obligacji zależą m.in. od oprocentowania nominalnego, rynkowych stóp procentowych, stopy dyskontowej (przeliczenie przyszłej wartości kapitału na jej wartość bieżącą), czasu pozostałego do terminu wykupu – im dłuższy czas do wykupu, tym wyższe ryzyko.
Obrót niektórymi obligacjami po ich emisji odbywa się na rynkach wtórnych. W związku z tym, że obligacje mogą być notowane na giełdzie, a tym samym wyceniane każdego dnia, naturalne jest, że ceny obligacji rosną i spadają w czasie.
Poprzez zakup jednostek funduszy inwestycyjnych można dywersyfikować portfel, nabywając obligacje o różnej jakości, a tym samym różnej rentowności. Możliwość wycofania środków z funduszy nie jest związana z terminem wykupu obligacji. Z kolei zaletą bezpośredniego kupna obligacji jest przede wszystkim możliwość uniknięcie ryzyka stopy procentowej przez przetrzymanie obligacji do terminu wykupu.
W przypadku produktów opartych na obligacjach nominowanych w walutach obcych powstaje ryzyko związane z wahaniami kursów walut, co ma decydujący wpływ na ostateczną rentowność takiej inwestycji.
Innowacyjne struktury
Produkty strukturyzowane to specyficzne instrumenty finansowe, będące co do zasady kombinacją tradycyjnej obligacji oraz instrumentu pochodnego – opcji, która oparta jest na wahaniach cenowych określonego wskaźnika bazowego, np. kursu akcji lub koszyka akcji, wartości indeksów giełdowych czy kursów walut lub notowań kontraktów na surowce. Teoretyczna stopa zwrotu prezentowana w ofercie produktowej uzależniona jest właśnie od zmian cen aktywów bazowych.
Konstrukcja tego typu instrumentów polega na tym, że obligacja, w której ulokowana jest większa część powierzonych środków, gwarantuje zwrot zainwestowanego kapitału w terminie wykupu instrumentu. Opcja natomiast daje możliwość udziału we wzroście aktywów bazowych.
Środki można wycofać w trakcje trwania inwestycji, ale trzeba się liczyć z pewną opłatą, która jest tym większa, im wcześniej inwestor zdecyduje się wypłacić środki. Związane jest to z faktem, że w trakcie życia obligacji jej cena rynkowa może spadać, dlatego klientowi przy wcześniejszym zerwaniu umowy zostanie wypłacone tyle, ile w danym momencie warta jest właśnie ta bezpieczna część produktu, oparta na obligacji.
STOPY ZWROTU
● Lokaty bankowe
Średnie oprocentowanie nowych umów złotowych w lutym 2009 r.:
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy: 6,2%
Od 6 miesięcy do 1 roku: 5,4%
Powyżej 1 roku do 2 lat: 5,4%
Powyżej 2 lat: 2,7%
● Obligacje
Oprocentowanie obligacji skarbowych oferowanych w sprzedaży do 30 kwietnia 2009 r.
Obligacje 2-letnie o stałym oprocentowaniu (DOS0411):
– Oprocentowanie: 5,5% w skali roku
– Kapitalizacja odsetek: roczna
Obligacje 3-letnie o zmiennej stopie procentowej (TZ0212)
– Oprocentowanie: 5,19% w pierwszym okresie odsetkowym
– Wypłata odsetek: półroczna
