Dietetycy, lekarze i naukowcy od lat zastanawiają się co decyduje o poziomie zdrowia poszczególnych narodowości. Geny, nawyki żywieniowe, kultura, klimat, dostęp do opieki zdrowotnej, aktywność fizyczna? Tak, ale z rankingu Bloomberga można wysnuć wniosek, że przede wszystkim pieniądze. Poziom zdrowia obywateli jest zdecydowanie wyższy w krajach wysoko rozwiniętych, czyli tam, gdzie obywatele mają nieograniczony dostęp do opieki zdrowotnej i wysokie dochody.
Zgodnie z zapowiedzią przedstawiamy pełen ranking najzdrowszych krajów świata opracowany przez Bloomberg Rankings. W poniedziałek prezentowaliśmy galerię pierwszych dziesięciu państw.
Ranking powstał na podstawie długiej listy danych statystycznych takich jak długość życia obywateli czy umieralność z powodu chorób cywilizacyjnych. Aby otrzymać miarodajną ocenę, w swojej analizie Bloomberg zestawił dwie grupy czynników - zdrowia oraz ryzyka - i opracował dla nich dwie skale punktowe. Po odjęciu współczynnika ryzyka od współczynnika zdrowia powstał wskaźnik oddający stan zdrowia obywateli każdego państwa.
Singapur i Włochy - najzdrowsze kraje świata
Wygląda na to, że receptę na zdrowe życie znaleźli Azjaci. Najzdrowszym krajem na świecie jest Singapur, gdzie wskaźnik poziomu zdrowia wg Bloomberga wynosi 89,45 proc. Azjatycki tygrys jest jednocześnie w czołówce najbogatszych krajów na świecie. Z PKB per capita 59,7 tys. dolarów – dokładnie 3 najbogatszym, tuż za Katarem i Luksemburgiem. Przy tym Bloomberg nie uwzględniał krajów z małą liczba ludności, ani tych dla których niedostępne były kompletne dane - dlatego ani Katar ani Luksemburg nie znalazły się na liście.
Kolejni najzdrowsi obywatele świata to Włosi, którzy są też prawdopodobnie najzamożniejszym narodem pod słońcem. Wartość brutto majątku gospodarstw (dochody, nieruchomości, aktywa) pod koniec 2010 roku wyniosła 9,53 bln euro, co daje prawie 400 tys. euro na rodzinę. We Włoszech jest ponad 16 tys. osób, które ukończyły sto lat, jak obliczył instytut Statystyczny ISTAT w 2011 roku. Zdecydowana większość, bo aż 13 tys. to kobiety. Tym samym kraj ten ma jeden z najwyższych wskaźników długości życia na świecie. Mieszkańcy Italii zawdzięczają to prawdopodobnie swojej kuchni, uważanej za najzdrowszą w Europie.
Szlachetne zdrowie
Na podium listy Bloomberga znalazła się też Australia, a tuż za nią Szwajcaria, Japonia i Izrael. Kraj Kwitnącej Wiśni słynie z imponującej długowieczności obywateli – średnia długość życia wynosi tu 82,6 lat. Pod tym względem kraje Azji Wschodniej są najlepszym miejscem do życia. Długowieczność zapewnia im prawdopodobnie zdrowa, urozmaicona dieta, bogata w ryby i warzywa. Ale alpejski kraj, którego kuchnia raczej nie należy do najzdrowszych, jest w rankingu wyżej. Na zachowanie zdrowia zapewne duży wpływ ma zamiłowanie Szwajcarów do aktywności fizycznej. Podobnie jest w przypadku Australii.
Warto zauważyć również, że wysokie pozycje w rankingu mają kraje skandynawskie znane z wysokich standardów państwowej opieki zdrowotnej. W pierwszej 20. jest m.in. Holandia i Szwecja.
USA, gdzie obowiązuje tzw. „rynkowy model służby zdrowia”, znalazły się dopiero na 33 miejscu. Wydatki służby zdrowia w Stanach Zjednoczonych w 40 proc. pokrywa państwo, pozostałe 60 proc. sektor prywatny - towarzystwa ubezpieczeniowe i bezpośrednie wpłaty od pacjentów. Tym samym, dostęp do większości usług medycznych jest płatny a koszty opieki medycznej stosunkowo wysokie. Aż 40 mln Amerykanów nie ma ubezpieczenia zdrowotnego. Wśród krajów zachodniej półkuli nawet na Kubańczycy cieszą się lepszym zdrowiem niż Amerykanie.
A co z Polakami? Polska wylądowała daleko za Europą Zachodnią. Współczynnik zdrowia wynosi u nas 60,71 proc. We Włoszech, Szwajcarii, Hiszpanii, Holandii czy Grecji nie spada poniżej 80 proc. Polacy mają też gorsze zdrowie od większości obywateli krajów Europy Wschodniej. Jesteśmy za Bośnią i Hercegowiną czy Albanią.
Ranking najzdrowszych krajów świata - metodologia
Jak powstał ranking? Bloomberg przyznał poszczególnym krajom punkty za czynniki zdrowotne i punkty za czynniki ryzyka. Całkowita ocena kraju jest różnicą pomiędzy nimi.
Do czynników określających poziom zdrowia mieszkańców należą:
- długość życia i śmiertelność wśród noworodków i dzieci (10 proc.);
- przyczyny śmierci: choroby cywilizacyjne i pozostałe z wyłączeniem tych spowodowanych przez działania wojenne (40 proc.);
- współczynnik śmiertelności w trzech grupach wiekowych – poniżej 14, 15-64 oraz powyżej 65 (40 proc.);
- liczba osób, które przekroczyły 65 rok życia oraz długość życia powyżej 65 lat, stosunek ważony dla obu płci (10 proc.).
Natomiast do czynników ryzyka zdrowotnego należą:
- procentowy udział palących (papierosy, cygara, cygaretki i fajki) w populacji w wieku powyżej 15 lat;
- całkowita konsumpcja alkoholu na jednego dorosłego (odnotowana i szacunkowa);
- udział procentowy osób z nadwagą wśród osób 20+ (Body Mass Index ≥ 25) i/lub otyłych (BMI ≥ 30);
- udział procentowy osób nieaktywnych fizycznie w całej populacji (osoby nieaktywne fizycznie to te, które uprawiają poniżej 30 minut umiarkowanych ćwiczeń fizycznych przez 5 dni/tydzień lub poniżej 20 minut intensywnych ćwiczeń w ciągu 3 tygodni);
- udział procentowy osób z podwyższonym cholesterolem;
- udział procentowy osób z podwyższonym ciśnieniem krwi;
- udział procentowy osób z podwyższonym poziomem glukozy;
- udział procentowy osób w wieku 15-49 lat zarażonych wirusem HIV;
- kompleksowy stopień zanieczyszczenia środowiska, wody i dostęp do sanitariatów;
- kompleksowy poziom dostępu do szczepień przeciwko tężcowi, odrze, białaczce typu B, zapaleniu opon mózgowych, tuberkulozie i polio wśród dzieci do 1 roku życia;
- procentowy udział dzieci z nadwagą wśród dzieci poniżej 5 roku życia;
- zagrożenie życia wśród matek (prawdopodobieństwo, ze 15-letnie kobiety umrą z powodu ciąży).
W rankingu są uwzględnione kraje, które mają powyżej 1 mln mieszkańców. Pod uwagę były wzięte średnie z przełomu ostatnich 5 lat.
/>