Wkład małych i średnich przedsiębiorstw w tworzenie produktu krajowego brutto wynosi ok. 50 proc. - przypomina Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes PARP.
30 października br. w BCC podczas konferencji z okazji Ogólnopolskiego Dnia Przedsiębiorczości powiedziała pani, że małe i średnie przedsiębiorstwa w pełni zasługują na miano siły napędowej polskiej gospodarki. Dlaczego?
Wkład małych i średnich przedsiębiorstw w tworzenie produktu krajowego brutto wynosi ok. 50 proc. Ponad połowa miejsc pracy stworzonych przez przedsiębiorstwa w latach minionej dekady była zasługą MSP. Małe i średnie firmy działają przede wszystkim w takich dziedzinach gospodarki, jak handel hurtowy i detaliczny, usługi, a także produkcja. Statystyki pokazują, że z wyjątkiem lat 2001–2003 ich liczba systematycznie rośnie. Liczba firm aktywnych z sektora MSP przekroczyła poziom 1,8 mln, z czego aż 96 proc. to mikrofirmy, które zatrudniają maksymalnie dziewięciu pracowników. MSP wyraźnie zdominowały ogólną strukturę sektora przedsiębiorstw w Polsce. Firmy duże, zatrudniające ponad 250 pracowników, to dziś jedynie 0,17 proc. ogółu przedsiębiorstw aktywnych. Trudno więc nie dostrzec w MSP siły napędowej całej polskiej gospodarki.
A czy warunki prawne i instytucjonalne sprzyjają rozwojowi małych i średnich firm?
W ostatnich latach warunki do prowadzenia działalności przedsiębiorczej w Polsce ulegały poprawie, o czym świadczą choćby coroczne zestawienia Banku Światowego Doing Business. Niemniej wciąż niezbędne jest podejmowanie kolejnych działań na rzecz rozwoju MSP. Ich celem powinno być zwłaszcza zwiększanie poziomu inwestycji i rozwój działalności innowacyjnej.
Reklama
Jak małe i średnie firmy w Polsce prezentują się na tle podobnych sektorów za granicą?
Na szczęście polskie firmy MSP rozwijają się szybciej niż firmy z Europy Zachodniej. Dla przykładu w latach 2005–2009 wzrost wartości dodanej wygenerowanej na jednego pracującego w MSP w Polsce wyniósł 30,6 proc., a w pozostałych 26 krajach unijnych średnio o 5,5 proc. mniej. Również wskaźnik obrotów finansowych na jednego pracującego wyniósł w Polsce 19,7 proc., a w innych krajach unijnych tylko 10,8 proc. Trzeba jednak pamiętać, że poziom rozwoju polskich MSP odbiega od średniej unijnej. Wskazuje na to relatywnie niski poziom liczby pracujących, zwłaszcza w mikro i małych firmach. Również wskaźnik produktywności wyrażony wartością dodaną brutto, a także skala działalności – średnie obroty, czy ograniczona obecność na rynkach zagranicznych pokazują słabości tego sektora gospodarki w Polsce. W 2009 r. liczba pracujących w małej firmie w Polsce wyniosła 3,8 pracownika, a średnia dla wszystkich krajów UE–27 to 4,25. Wartość dodana na pracującego wynosi odpowiednio 14,6 tys. euro w Polsce i 38,3 tys. euro średnio w krajach UE–27. Roczna suma inwestycji na jednego pracującego u nas sięga 2,7 tys. euro, a średnia dla krajów UE–27 wynosi 6,7 tys. euro, obroty na pracującego to 70,4 tys. euro w Polsce wobec średnio 154,7 tys. euro w krajach UE–27.
Jaką rolę w poprawianiu klimatu dla przedsiębiorczości i innowacyjności mogą odegrać instytucje publiczne?
Widzę trzy obszary zaangażowania. Pierwszy to ogólny klimat prowadzenia działalności gospodarczej kształtowany przez otoczenie regulacyjno-administracyjne. Drugim jest długoterminowe inwestowanie w edukację i kompetencje sprzyjające innowacyjności, które tworzyłyby podstawy dla rozwoju opartego na innowacjach przełomowych oraz działalności badawczo-rozwojowej. Trzeci to skuteczny mechanizm stymulowania przedsiębiorczości i działalności innowacyjnej, w tym badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach i przez instytucje otoczenia biznesu.
PARP jako jedna z najważniejszych w Polsce instytucji stymulujących przedsiębiorczość i innowacyjność od 12 lat obecna jest głównie w dwóch ostatnich obszarach. Za pośrednictwem PARP przedsiębiorcy mogą otrzymać wsparcie na inwestycje, B+R, projekty innowacyjne, umiędzynarodowienie działalności, rozwój e-biznesu czy ochronę własności intelektualnej. Obok działań skierowanych bezpośrednio do firm nie zapominamy też o tym, jak ważne są instytucje otoczenia biznesu, w tym ośrodki innowacji, parki technologiczne, klastry i inne.
Czy problemy z dostępem do kapitału to jedyna bariera rozwoju innowacyjności?
Konieczne jest stworzenie wspomnianego kompleksowego ekosystemu dla innowacji. Dlatego PARP wdraża działania mające na celu kształtowanie kompetencji, a więc wiedzy i umiejętności, przez szkolenia (także online), doradztwo i informacje w zakresie prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej, jak również pomoc w znalezieniu partnerów za granicą (Enterprise Europe Network).
ikona lupy />
Bożena Lublińska-Kasprzak , prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości / DGP