Warunki geologiczne w Polsce dość mocno różnią się od tych w Stanach Zjednoczonych, w związku z tym będzie trzeba odpowiednio zaimplementować na rodzimy grunt amerykańskie techniki wydobywcze.

Metody wydobycia

Gaz łupkowy w naszym kraju znajduje się głębiej i jest trudniej dostępny. Jego pozyskanie w sposób ekonomicznie opłacalny będzie wymagało odpowiedniego przystosowania technologii stosowanych w USA lub opracowania nowych metod wydobycia. Prace w tym zakresie już ruszyły. Nad technologiami pracują właściwie wszystkie większe koncerny zaangażowane w poszukiwania gazu z łupków w Polsce. W tym celu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) oraz Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP) uruchomiły specjalny program: Blue Gas – Polski Gaz Łupkowy. Jego celem jest wsparcie rozwoju technologii związanych właśnie z wydobyciem niekonwencjonalnego surowca. Program, w ramach którego w listopadzie ubiegłego roku zakończono już pierwszy nabór wniosków o dofinansowanie, ukierunkowany jest na wsparcie dużych zintegrowanych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych, obejmujących przetestowanie opracowanego rozwiązania w skali pilotażowej, prowadzących do opracowania i komercjalizacji innowacyjnych technologii w obszarze związanym z wydobyciem gazu łupkowego. Wkrótce NCBiR ma wybrać zwycięskie firmy i konsorcja.

Wartość projektów

Reklama
Dziś wiadomo jedynie, że wartość wniosków o dotację, złożonych przez 22 podmioty w ramach programu Blue Gas, wyniosła blisko 165 mln zł. Środki te miałyby stanowić dofinansowanie projektów o łącznej wartości prawie 315 mln zł. Jak podaje NCBiR wartość poszczególnych projektów waha się od ponad 2,323 mln zł (w tym 0,93 mln zł dofinansowania), do 51 mln z (w tym 25 mln zł dofinansowania).
Jak wynika z informacji Narodowego Centrum Badań i Rozwoju złożone wnioski zostaną podane ocenie formalnej i merytorycznej. Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania dofinansowania zapadnie na przełomie lutego i marca. Na razie wiadomo jedynie, że dofinansowane będą projekty o budżecie od 3 mln do 200 mln zł i o okresie realizacji do 36 miesięcy. Pieniądze na te przedsięwzięcia trafią z dotacji celowej ministra nauki i szkolnictwa wyższego oraz Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców, którym dysponuje ARP (na realizację programu Blue Gas przeznaczono łącznie 500 mln zł).
Wśród firm ubiegających się o dofinansowanie z programu Blue Gas jest lider rynku gazu w Polsce i firma najmocniej zaangażowana w poszukiwania niekonwencjonalnego surowca – Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG). Spółka liczy, iż do 2015 roku uda się opracować i przetestować przynajmniej jedną nową technologię związaną z poszukiwaniem i wydobyciem łupkowego gazu. PGNiG, jako lider konsorcjum Polskie Technologie dla Gazu Łupkowego, złożyła do NCBiR w sumie aż 12 wniosków o dofinansowanie projektów o łącznej wartości około 219 mln zł. Kolejny nabór wniosków zostanie ogłoszony przez NCBiR oraz ARP w 2013 roku.

Innowacyjne rozwiązania

Firmy poszukujące gazu nad nowymi technologiami pracują nie tylko w Polsce, ale również za oceanem. Koncerny specjalizujące się w szczelinowaniu hydraulicznym szukają m.in. sposobów, jak uczynić tę technologię bardziej ekologiczną. To niezwykle istotne, zwłaszcza z punktu widzenia wątpliwości ekologów – jak wykazuje praktyka jednak nieuzasadnionych – względem tej metody wydobywczej. Testowane są zatem innowacyjne rozwiązania dające możliwość wykorzystania sił grawitacji oraz biodegradowalnych związków chemicznych i energii słonecznej, w celu wyeliminowania chemikaliów, zastąpienia wykorzystywanych przy wydobyciu pomp napędzanych silnikiem Diesla (dzięki nim uzyskuje się odpowiednio wysokie ciśnienie w trakcie szczelinowania), czy znalezienia odpowiedzi na kluczowy problem – jak zmniejszyć ilości wody zużywanej przy szczelinowaniu oraz jak gospodarować odpadami. Są już przedsiębiorstwa, które posiadają pomocną technologię. Swój pomysł na bardziej oszczędne i ekologiczne sposoby stymulowania złóż chce znaleźć m.in. firma Halliburton. Wspólnie z amerykańskim koncernem Chesapeake Energy oraz potentatem: General Electric (GE) i spółką Verenium Corp. zainwestowała dwa lata temu ponad 2 mld dol. w badania nad technikami wydobycia.
Halliburton testuje płyn frackingowy z dodatkami, których skład zbliżony jest do enzymów z owoców i warzyw. Z kolei Ecologix Environmental Systems stosuje technologię recyklingu ścieków z wykorzystaniem powietrza, a Verenium produkuje nietoksyczne enzymy, które mogą rozkładać nadsiarczan amonu, uboczny produkt frackingu (tak nazywana jest technologia szczelinowania hydraulicznego). GE wprowadza mobilny system, który umożliwi oczyszczanie niemal 200 litrów wody na minutę. Podczas pracy takiego kotła oddzielane są zanieczyszczenia, a oczyszczona woda może być ponownie użyta lub wprowadzana do dróg wodnych. Natomiast Chesapeake opracowała technologię nazywaną Green Frac. Pozwala ona wyeliminować 1/4 chemikaliów używanych do tej pory przy szczelinowaniu, daje ponadto możliwość wykorzystania związków biodegradowalnych.

Harmonogram programu Blue Gas

2012–2013 – przeprowadzanie naborów i rozstrzygnięcie konkursów

2013–2017 – finansowanie i monitorowanie realizacji projektów

2013–2022 – monitoring i ewaluacja wykorzystania wyników projektów