Zaledwie 10 proc. niań, ogrodników, sprzątaczek czy osób opiekujących się starszymi osobami w skali globu może liczyć na pełną ochronę prawną. Takie wnioski płyną z najnowszej analizy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP).
Z szacunków MOP wynika, że w 2010 r. zawodowo usługami domowymi zajmowało się na świecie 52,6 mln osób (jeszcze 15 lat temu liczba była o 36 proc. mniejsza). W przypadku ponad połowy nie obowiązują tygodniowe limity czasu pracy. Z kolei brak weekendu czy płatnego urlopu dotyczy 45 proc. Około 36 proc. kobiet (15,6 mln) zatrudnionych w tej branży nie może liczyć na urlop macierzyński. Czas pracy tej grupy zawodowej należy do najdłuższych na świecie, a wynagrodzenia w większości plasują się poniżej progu pensji minimalnej.
Personel domowy to dziś jedna z najbardziej wyzyskiwanych branż na świecie – podsumowuje MOP. Wynika to z tego, że często taką pracą parają się imigranci. Ponadto pracownicy z reguły mieszkają w domach swoich pracodawców, w warunkach izolacji, co uniemożliwia założenie wspólnych form ochrony praw, jak choćby związki zawodowe. W efekcie poza jakąkolwiek ochroną prawną pozostaje dziś aż 30 proc. pracowników domowych na całym świecie. Sytuacja kolejnych 60 proc. regulowana jest rozmaitymi podrzędnymi aktami prawnymi, co sprawia, że mają oni gorsze warunki niż te przysługujące pracownikom innych branż.
Relatywnie lepiej uregulowana jest sytuacja pomocy domowych w Ameryce Północnej i Europie. W 2010 r. w państwach tych regionów w tym sektorze zatrudnionych było ponad 3 mln osób. W UE największymi pracodawcami są Hiszpania (747 tys. osób), Francja (589 tys. osób) i Włochy (419 tys.). Dla porównania w Polsce pracuje w tej branży 11 tys. osób. Zaledwie 5 proc. pracowników domowych na Zachodzie może narzekać na wykluczenie prawne. Gorzej jest z Europą Wschodnią (do której autorzy raportu zaliczyli też Polskę) i krajami WNP, gdzie na równorzędną z innymi pracownikami ochronę prawną nie może liczyć 45 proc.
Reklama
Jak wynika z danych PKP Lewiatan, w Polsce w większości wypadków pomoc domowa zatrudniana jest na umowę cywilnoprawną, np. umowę o dzieło.