Pod koniec czerwca poznamy założenia makroekonomiczne do budżetu na 2017 r. Wszystko wskazuje na to, że wskaźnik wzrostu płac zostanie zamrożony. Podwyżki, jeśli się pojawią, to będą miały charakter symboliczny. Zostaną wygospodarowane w ramach różnego rodzaju dotacji celowych. Co do zasady nie ma więc co liczyć, że służby mundurowe i urzędnicy otrzymają wzrost uposażeń na tegorocznym poziomie. W tym roku prawdziwe żniwa mieli m.in. policjanci, żołnierze i urzędnicy. Ci ostatni wcześniej byli w najgorszej sytuacji, bo ich płace były zamrożone od 2009 r.
Poprzedni rząd zapłacił za to słono, bo rządowi urzędnicy po raz pierwszy od lat głosowali na PiS, a nie jak mieli to w zwyczaju, na PO. Tymczasem większość tegorocznych podwyżek w sferze budżetowej to zasługa poprzedniego rządu. Obecny zdecydował się realizować plany poprzedników. Bardziej hojny od nich okazał się dla urzędników sądowych i żołnierzy.
>>> Czytaj też: Będzie likwidacja podatku liniowego? Budżet może zyskać 10-16 mld zł
W budżecie na 2016 r. na wzrost wynagrodzeń dla sfery budżetowej zaplanowane są dwa miliardy złotych. Z tego około 450 mln zł trafiło do członków służby cywilnej. Szef służby cywilnej Dobrosław Dowiat-Urbański przyznał jednak w rozmowie z DGP, że rządowi urzędnicy w przyszłym roku nie mają co liczyć na podwyżki. Jeśli już będą, to trafią do tych najmniej zarabiających. A to oznacza, że podobnie jak w tym roku nie będzie wzrostu tzw. kwoty bazowej, od której na podstawie mnożnika liczona jest wielokrotność tej podstawy. Dla rządowych urzędników średnio do podziału wyszło około 300 zł. W praktyce o podziale tych środków decydowali dyrektorzy generalni.
Mimo zamrożenia środków na wynagrodzenia płace w służbie cywilnej w ostatnich latach wzrastały i obecnie wynoszą blisko 5 tys. zł. Nieco mniej zarabia się w samorządach. Tam według danych GUS przeciętna pensja wynosi 4350 zł i również co roku wzrasta o blisko 100 zł. Płace w samorządach zależą już od wewnętrznej polityki kierowników urzędów, którzy za sprawą radnych mogą zdecydować się na wzrost płac lub na ich zamrożenie.
Za wielkich przegranych kampanii wyborczej uważają się nauczyciele, którzy nie otrzymali w tym roku podwyżek. Ostatni wzrost pensji miał miejsce w 2012 r. Niemniej Platforma Obywatelska często powtarza, że ich pensje na przestrzeni lat 2008–2012 r. wzrosły o 50 proc. W tym roku również nic nie wskazuje na to, aby nauczyciele otrzymali wyższe pensje. Związki zawodowe licytują się na żądania. ZNP domaga się 10-proc. podwyżek, oświatowa „Solidarność” chce 20 proc.
Co roku w czasie prac nad projektem ustawy budżetowej trwa walka o podwyżki dla służb mundurowych. Aby uniknąć tego typu sytuacji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2017–2020”. Na tej podstawie wszystkie służby podległe temu resortowi otrzymają kwotowo takie same pieniądze – 253 zł w przyszłym i kolejne 21 zł w 2017 r.
Obecnie przeciętne uposażenie policjanta wynosi 4591 zł. Średnie uposażenie w Państwowej Straży Pożarnej wynosi 4494 zł.
Dodatkowo, jak podało wczoraj radio RMF FM, 6,5 mld zł ma kosztować modernizacja służb mundurowych podległych resortowi spraw wewnętrznych i administracji. Te środki mają być wydane na przestrzeni lat 2017–2020. Tylko niewielka część tej kwoty pójdzie na podwyżki.
Od stycznia 2016 r. średnie uposażenie żołnierza wyniesie prawie 4,5 tys. zł. O tym zdecydował pod koniec kadencji były prezydent Bronisław Komorowski. Dodatkowo szef MON Antoni Macierewicz włączył żołnierzom do podstawy wymiaru po 300 zł, które otrzymywali jako dodatek. Dzięki temu wzrosły im inne świadczenia, np. gratyfikacje urlopowe. Przedstawiciele żołnierzy i pracowników cywilnych w wojsku liczą na to, że w przyszłym roku ich uposażenia wzrosną co najmniej o tyle samo lub więcej, niż obiecane mają policjanci. Trwają negocjacje w tej sprawie z kierownictwem MON.
Wynagrodzenia dla pracowników sądownictwa (asystentów sędziów, urzędników oraz innych pracowników) mają w tym roku wzrosnąć nie o 5,5 proc., jak pierwotnie zakładano, ale o 10 proc. Ma to być możliwe dzięki temu, że nowym operatorem pocztowym na lata 2016–2018 została Poczta Polska: zaoferowała za usługi dla sądownictwa niższą cenę od tej szacowanej w projekcie budżetu sądów powszechnych. Pojawiły się oszczędności, które przeznaczono na podwyżki płac. O rozdziale środków ostatecznie decydują dyrektorzy poszczególnych sądów w porozumieniu z ich prezesami. Decyzje indywidualne są poprzedzone konsultacjami ze związkami, których rezultatem mają być wspólnie wypracowane kryteria podwyżek. Konsultacje te są już na ukończeniu.
PiS nie wycofał się z wielu obietnicy wyborczych składanych przez poprzednią ekipę. Minister zdrowia Marian Zembala z PO we wrześniu podpisał rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Zgodnie z nim od września 2015 r. nastąpił wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych zatrudnionych u świadczeniodawców mających umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (z wyłączeniem podstawowej opieki zdrowotnej). Wzrost wynagrodzeń dla tej grupy zawodowej (o 400 zł co roku) rozporządzenie przewiduje na wrzesień 2016, 2017 i 2018 r.
Współpraca: Janusz Kowalski, Bożena Wiktorowska, Małgorzata Kryszkiewicz, Aleksandra Kurowska
