Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) szacuje, że do 2050 roku trzeba będzie wychwytać rocznie od 3 do 7 gigaton CO2, a do końca wieku nawet 15 gigaton, by ograniczyć ocieplenie do 1,5° C. To jak „odwrócenie przemysłu paliw kopalnych” – skomentował Rob Jackson, profesor nauk o Ziemi na Uniwersytecie Stanforda, który kieruje Global Carbon Project – cytuje Quartz. Chociaż istnieje wiele technologii do ekstrakcji i sekwestracji CO2, począwszy od biopaliw do bezpośredniego wychwytywania CO2 z powietrza, żadna z nich nie została wykorzystana na skalę komercyjną.
Elon Musk zaoferował nagrodę w wysokości 100 milionów dolarów (to około 0,05 proc. jego szacowanej wartości netto) dla każdego zespołu, który wymyśli najlepszy sposób na wychwytywanie dwutlenku węgla. Jest to niewielki, ale znaczący dodatek do 4 miliardów dolarów przeznaczonych na takie projekty w 2020 roku.
Musk, oferując nagrodę, nie jest jedyny: rządy, przemysłowcy i organizacje charytatywne, które w ciągu ostatnich 500 lat starały się zainspirować nowe technologie. Niedawno Fundacja MacArthura przeznaczyła 100 milionów dolarów na propozycje obiecujące „rzeczywisty i wymierny postęp w rozwiązywaniu krytycznego problemu naszych czasów”. W ramach Breakthrough Initiative przyznano dwie nagrody w wysokości 100 milionów dolarów za poszukiwanie oznak obcego życia lub demonstrację floty statków kosmicznych, które mogą dotrzeć do układu Alfa Centauri – naszego najbliższego sąsiada oddalonego o około cztery lata świetlne.
Nie wszystkie takie inicjatywy odnoszą sukces. Virgin Earth Challenge, nagroda o wartości 25 milionów dolarów ufundowana przez miliardera Richarda Bransona w 2007 roku, nie przyniosła zamierzonego celu w postaci opłacalnej technologii usuwania CO2, pomimo 10 tys. uczestników. Lunar X-Prize firmy Google o wartości 30 milionów dolarów po upływie dekady nie zdołał osiągnąć celu, jakim było lądowanie na Księżycu.
Każda reklama to dobra reklama
Mimo wszystko konkursy, w których nie udaje się opracować pożądanej technologii, mogą z powodzeniem pobudzić kreatywność. Według badaczy, jeśli chodzi o politykę innowacyjności, nagrody przynoszą mierne lub skromne rezultaty, ale są doskonałe w dostarczaniu czegoś innego: obecności w mediach i wiarygodności.
Obecnie wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla wymaga zarówno większej uwagi, jak i bardziej skalowalnych innowacji. Technologia ta pozostawała w tyle przez dziesięciolecia, ponieważ megaprojekty, takie jak warta 1 miliard dolarów elektrownia Petra Nova czy wart 7,5 miliarda dolarów projekt Kemper w Mississippi, okazały się zbyt kosztowne. Zwycięzca nagrody Muska może nie stworzyć następnej Tesli w dziedzinie wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla. Ale może wzbudzić zainteresowanie u kogoś, kto to zrobi.