Raport dotyczący eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego z Polski za 2019 r. przygotował Departament Polityki Bezpieczeństwa resortu spraw zagranicznych, wypełniając coroczny obowiązek ustawowy oraz zobowiązania międzynarodowe Polski.
Wiceszef resortu Marcin Przydacz we wstępie do raportu zwrócił uwagę, że 2019 r. przyniósł pewne zmiany w strukturze eksportu polskiego sektora zbrojeniowego. "390,5 mln euro w porównaniu z kwotą 486,9 mln euro z 2018 r. to suma odzwierciedlająca znaczący spadek (ok. 20 proc.) wartości sprzętu dostarczonego zagranicznym kontrahentom w ubiegłym roku" - zaznaczył.
Największymi odbiorcami uzbrojenia pozostają podmioty z USA (32 proc.). Dalsze miejsca w tym rankingu zajmuje Ukraina (11 proc.), Algieria (9 proc.) oraz Tajlandia (8 proc.).
Wiceszef MSZ zwrócił też uwagę, że obok niepokojącego spadku wartości towarów wysłanych za granicę, zauważalna jest jednak kontynuacja trendu wzrostowego w zakresie liczby oraz wartości udzielonych w 2019 r. zezwoleń wywozowych.
"Do tego pozytywnego prognostyka należy jednak podchodzić z dużą dozą ostrożności ze względu na przewidywane globalne spowolnienie gospodarcze w 2020 r., spowodowane epidemią SARS-COV-2, a co za tym idzie możliwe zmniejszenie światowych wydatków na obronność, w tym zakupy modernizacyjne" - zauważył Przydacz.
Według niego, polski przemysł zbrojeniowy, który w dużej części bazuje na zamówieniach krajowych, czeka niełatwy okres walki o zdobycie oraz utrzymanie pozycji na rynkach zagranicznych, odpowiadającej jego potencjałowi. Zapewnił, że w tych trudnych czasach przedsiębiorcy mogą liczyć na pełne wsparcie MSZ oraz polskich placówek dyplomatycznych.
Zdaniem Przydacza, szansę na zoptymalizowanie wysokich kosztów ponoszonych na prace badawczo-rozwojowe oraz kooperację technologiczną daje Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund, EDF), który cieszy się coraz większym zainteresowaniem ze strony polskich firm.
Z raportu wynika, że w 2019 r. nastąpił znaczący wzrost - o 352 w porównaniu z rokiem 2018 - liczby wydawanych indywidualnych zezwoleń na wywóz oraz znaczący spadek wartości rzeczywiście zrealizowanego eksportu. W 2019 r. wartość wydanych licencji wyniosła ponad 1 mld 923 mln euro, zaś wartość rzeczywistego eksportu jedynie 390,5 mln euro.
W strukturze polskiego eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego najważniejsza pozostaje nadal kategoria ML 10 (obejmującą statki powietrzne - w tym bezzałogowce, silniki oraz wyposażenie, w tym zaprojektowane do celów wojskowych). Wartość rzeczywistego eksportu w tej kategorii wyniosła w 2019 r. ponad 191 mln euro.
Jest to wynikiem eksportu kooperacyjnego firm współpracujących z koncernami zagranicznymi lub też będących ich firmami zależnymi. Firmy te, produkujące podzespoły do samolotów, śmigłowców i pojazdów lądowych, nadal pozostają głównymi polskimi eksporterami sprzętu objętego wykazem uzbrojenia, a ich wyniki rzutują na łączny wynik eksportu firm sektora przemysłu obronnego.
Na drugim miejscu znalazła się kategoria ML 6 (obejmująca pojazdy naziemne i ich elementy składowe). Wartość eksportu wyniosła tu w ubiegłym roku 45,2 mln euro. Na trzecim miejscu kategoria ML 4 (obejmująca m.in. rakiety, pociski kierowane, inne urządzenia i ładunki wybuchowe oraz związane z nimi wyposażenie i akcesoria oraz specjalnie zaprojektowane do nich elementy składowe), której wartość eksportu wyniosła 30,3 mln euro.
Według raportu, wartość rzeczywistego eksportu polskiego uzbrojenia do Stanów Zjednoczonych wyniosła w 2019 r. blisko 127,3 mln euro, na Ukrainę 43,9 mln euro, do Algierii 38,7 mln euro, a do Tajlandii 34,3 mln euro. Na dalszych pozycjach znalazły się m.in. Hiszpania (18,1 mln euro) i Francja (13,3 mln euro).
Z przedstawionych w dokumencie danych wynika, że w 2019 r. Polska sprzedała Stanom Zjednoczonym m.in. blisko 7,4 tys. karabinów i karabinków, 5,2 tys. pistoletów, 38 rakiet przeciwlotniczych Grom oraz 3 śmigłowce S-70i (z zakładów PZL Mielec). Do USA w ubiegłym roku trafił także jeden czołg T-72.
Trzy śmigłowce s-70i wyprodukowane w Polsce trafiły w 2019 r. także do Tajlandii. Na Ukrainę Polska sprzedała z kolei 28 bojowych pojazdów opancerzonych. Raport MSZ nie wskazuje szczegółowo, jaki sprzęt Polska eksportuje do Algierii. (PAP)
autor: Monika Zdziera