W środę Główny Urząd Statystyczny poinformował o wstępnych wynikach Powszechnego Spisu Rolnego 2020.
Prezes Urzędu komentując te dane podkreślił, że pokazują one istotne tendencje obserwowane na terenach wiejskich. "Obserwujemy coraz silniejszą specjalizację gospodarstw rolnych, postępującą koncentrację produkcji rolnej, m.in. zwiększenie obsad gospodarskich i zmniejszenie liczebności gospodarstw rolnych, przy podobnej powierzchni użytków rolnych. Mamy coraz mniejszą liczbę gospodarstw, ale coraz większych" -wskazał Rozkrut.
Prezes przekazał, że w Polsce obecnie funkcjonuje 1 mln 317 tys. gospodarstw rolnych, o blisko 13 proc. mniej (ok. 190 tys.) niż to było ujęte w Powszechnym Spisie Rolnym 2010.
Mniej gospodarstw, większy areał
Rozkrut dodał, że mimo spadającej liczby gospodarstw rosła ich powierzchnia. Według danych spisowych ich powierzchnia wzrosła do 11,1 ha z 9,8 ha w 2010 r. (wzrost o ok. 13 proc.)
GUS podał, że spis wykazał zmniejszenie się liczby gospodarstw o powierzchni do 15 ha użytków rolnych o ok. 16 proc. Wzrosła z kolei liczba tych powyżej 15 ha - o ok. 6 proc.
Urząd poinformował, że nieznacznej poprawie uległa struktura gospodarstw rolnych. Zmalał udział gospodarstw najmniejszych o powierzchni do 5 ha użytków rolnych z 54 proc. w 2010 r. do 52,5 proc. w 2020 r. Jednocześnie wzrósł udział gospodarstw o powierzchni 15 ha i więcej użytków rolnych z 13 proc. w 2010 r. do 15,8 proc. w 2020 r.
Zgodnie ze wstępnymi wynikami spisu z 2020 roku, powierzchnia użytków rolnych ogółem w gospodarstwach rolnych wyniosła ok. 14 637 tys. ha. W ciągu ostatnich 10 lat powierzchnia ta zmniejszyła się o ok. 200 tys. ha (o 1,5 proc.).
Spis wykazał ponadto, że w ciągu 10 lat zwiększyła się za to powierzchnia zasiewów o ok. 340 tys. ha (o 3,3 proc.), ale zmniejszyła się z kolei powierzchnia sadów o ok. 50 tys. ha (o ok. 14 proc.) oraz trwałych użytków zielonych o ok. 45 tys. ha (o 1,4 proc.).
GUS przekazał, że udział powierzchni zasiewów wyniósł 73,2 proc. i w porównaniu do 2010 r. zwiększył się o 3,4 pkt. proc. Udział powierzchni trwałych użytków zielonych wyniósł 21,8 proc. (wzrost o 0,1 pkt. proc.). Z kolei odsetek sadów wyniósł 2,1 proc. (spadek o 0,3 pkt. proc.).
Urząd podał też, że w ogólna powierzchnia zasiewów w gospodarstwach w 2020 r. wyniosła ponad 10 707 tys. ha była większa o ok. 340 tys. ha w porównaniu z 2010 r. Jeśli chodzi o strukturę, to nadal dominującą uprawą są zboża i stanowią one ok. 70 proc. upraw. Ich powierzchnia w 2020 wyniosła ok. 7 377 tys. ha.
Specjalizacja w rolnictwie popłaca
GUS zwrócił uwagę, że dokonując porównania do danych z 2010 roku widać pewne zmiany w strukturze zasiewów poszczególnych upraw. Spadł udział zbóż (o 4,5 pkt. proc.) oraz ziemniaków (o 1,5 pkt. proc.). Udział rzepaku i rzepiku oraz warzyw gruntowych pozostał na niezmienionym poziomie. Dane pokazują, że przez ostania dekadę niewiele zwiększył się udział buraków cukrowych (o 0,3 pkt. proc.).
Jeśli chodzi o zwierzęta gospodarskie, to spis wykazał, że pogłowie bydła w ciągu 10 lat wzrosło o ok. 10 proc. do 6 299 tys. sztuk. Z kolei pogłowie świń spadło o ponad 26 proc. do 11 203 tys.
Ze spisu wynika, że w 2020 r. na jedno gospodarstwo rolne utrzymujące dany gatunek zwierząt, przeciętnie przypadało 24 sztuk bydła wobec 11 sztuk w 2010 r.,133 sztuk świń wobec 39 sztuk w 2010 r.
"Powyższe dane wskazują na specjalizację gospodarstw rolnych prowadzących chów/hodowlę bydła oraz świń jak również na koncentrację pogłowia tych zwierząt w gospodarstwach zajmujących się ich chowem. Pojawiające się od 2014 r. choroby świń, głównie ASF, wiążące się z koniecznością zapewnienia bioasekuracji w gospodarstwach rolnych, spowodowały wycofanie się producentów rolnych z produkcji o małej skali chowu na rzecz chowu intensywnego (przemysłowego)" - wyjaśnił GUS.
Zgodnie ze wstępnymi danymi w ciągu dekady wzrosła też liczba ciągników w gospodarstwach rolnych (ok. 1444 tys. tj. o blisko 2 proc. więcej niż w 2010 r.). Średnio na jedno gospodarstwo przypadało 1,1 ciągnika wobec 0,9 w 2010 r.
"Pomimo zwiększenia się liczby ciągników w gospodarstwach rolnych, średnia powierzchnia użytków rolnych przypadająca na jedne ciągnik utrzymała się na zbliżonym poziomie – ok. 10 ha (wobec 10,5 ha w 2010 r.)" - przekazał Urząd.
Według spisu w 2020 r. rolnicy mieli też ok. 167 tys. kombajnów zbożowych, czyli o ponad 10 proc. więcej niż w 2010 r. W porównaniu do poprzedniego spisu z 2010 roku zmniejszyła się z kolei liczba opryskiwaczy do stosowania środków ochrony roślin (o ok. 5 proc. do 513tys.).
Powszechny Spis Rolny 2020 był prowadzony od 1 września do 30 listopada 2020 r. i był drugim spisem rolnym od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. (
