Według najnowszych prognoz spadek PKB może wynieść nawet 6 proc. w porównaniu z rokiem 2008. Byłby to najgorszy wynik od początku lat 90., gdy w wyniku upadku socjalistycznego modelu gospodarki planowej oraz rozpadu Jugosławii PKB Słowenii zmniejszył się o 20 proc. Najgorszy był I kwartał. Słoweńska gospodarka skurczyła się o 8,5 proc., nakłady inwestycyjne zmniejszyły się o 23,6 proc., spadły wydatki na konsumpcję indywidualną. Szczególnie istotne dla kraju z gospodarką mocno zorientowaną na współpracę z zagranicą okazało się załamanie eksportu. W I kwartale wartość wywozu obniżyła się o ponad 30 proc., licząc rok do roku.
Okręty flagowe w kłopotach
Kiepską sytuację wszystkich najważniejszych czynników popytowych najbardziej odczuły słoweńskie przedsiębiorstwa. Zwłaszcza te, które w lepszych czasach nie przeprowadziły skutecznej restrukturyzacji, cały czas nie osiągały zysków i ciągle liczyły na finansowe wsparcie ze strony państwa. Gdy jednak rząd odmówił pomocy, bo w okresie kryzysu nie ma z czego jej udzielić, wówczas rozwiązał się worek z bankructwami. W ciągu pierwszych czterech miesięcy 2009 roku liczba bankructw w gospodarce słoweńskiej zbliżyła się do 100, co oznaczało ponad 30- -proc. wzrost w zestawieniu z takim samym okresem 2008 roku.
Firm z prawdziwymi problemami finansowymi jest jednak zdecydowanie więcej niż ta setka, która zbankrutowała. Szacuje się, że na ok. 60 tys. funkcjonujących w tym kraju przedsiębiorstw aż 4 tys. (czyli ponad 6,5 proc.) przeżywało w pierwszej połowie tego roku kłopoty finansowe, a blisko 1 tys. już od ponad roku nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań. Zagrożenie bankructwem staje się coraz bardziej powszechne. Agencje ratingowe oceniają, że w całym 2009 roku około 10 proc. słoweńskich firm może grozić upadłość.
Reklama
Do grupy zagrożonych należy wiele dużych i znanych przedsiębiorstw tego kraju. Niektóre z nich można nawet zaliczyć do kategorii okrętów flagowych słoweńskiej gospodarki. Wystarczy wymienić Elan (producent nart i jachtów) należący do firmy Skimar, MIP (wytwórca wyrobów mięsnych), Labod (producent odzieży), Svilanit (wyroby włókiennicze), Paloma (produkty papiernicze), Istrabenz (ener- getyka i turystyka), a nawet Mura – największy w Europie Środkowej producent artykułów odzieżowych.
Niemal wszystkie zagrożone upadkiem słoweńskie firmy mają wspólne cechy. Najważniejsze z nich to niepodjęcie lub niedokończenie restrukturyzacji, korzystanie przez długi czas z rządowych subsydiów i zmarnowanie okresu lepszej koniunktury, kiedy można było poprawić efektywność. Firmy szczególnie mocno zagrożone upadkiem działają w kilku sektorach gospodarki najbardziej dotkniętych recesją. Są to: przemysł włókienniczy i odzieżowy, drzewny oraz przetwórstwo rolno-spożywcze. Sytuacja w innych sektorach jest zdecydowanie lepsza. Dobrze radzą sobie zwłaszcza te przedsiębiorstwa, które w przeszłości zdołały się zrestrukturyzować. Teraz są równorzędnymi partnerami i konkurentami dla firm zachodnioeuropejskich.
Duże bezrobocie
Skutkiem recesji gospodarczej w Słowenii jest nie tylko pogorszenie sytuacji finansowej wielu przedsiębiorstw, lecz również silny wzrost bezrobocia. W czerwcu 2009 r. liczba bezrobotnych w tym niewielkim kraju wzrosła powyżej 85 tys., co stanowiło ponad 9 proc. ogółu siły roboczej. W stosunku do tego samego miesiąca roku poprzedniego oznaczało to wzrost aż o 42,5 proc. Antykryzysowe działania słoweńskich władz koncentrują się na zwiększeniu wydatków publicznych w ściśle określonych dziedzinach oraz drastycznych cięciach. Zlikwidowano indeksację świadczeń społecznych oraz wprowadzono zmiany w systemie emerytalnym i ubezpieczeń zdrowotnych.
23,6proc. wyniósł w I kwartale br. spadek wydatków na konsumpcję indywidualną
VADEMECUM INWESTORA

Podatki

Podatek dochodowy od osób fizycznych
W Słowenii każdy podatnik traktowany jest indywidualnie: nie ma wspólnego rozliczania się małżonków. Trzy stawki tego podatku:
● 16 proc. – przy rocznych dochodach do 7187 euro,
● 27 proc. – od części dochodu w przedziale 7188–14375 euro,
● 41 proc. – od części dochodu powyżej 14376 euro.
Podatek dochodowy od przedsiębiorstw
Podstawowa stawka podatku od spółek (CIT) wynosi 21 proc. (w 2010 r. ma zostać obniżona do 20 proc.). 10-proc. stawka odnosi się do operacji dokonywanych w specjalnych strefach ekonomicznych, według stawki zerowej rozliczają się niektóre fundusze emerytalne i inwestycyjne.
VAT
Podstawowa stawka wynosi 20 proc. Istnieje również stawka obniżona 8,5 proc., odnosząca się do takich produktów i usług, jak: żywność, dostawy wody, lekarstwa, sprzęt medyczny, transport publiczny, książki, bilety na imprezy sportowe i kulturalne itp.
Obowiązek rejestracyjny do podatku VAT dotyczy firm osiągających roczne obroty powyżej 25 tys. euro.
Inne podatki
Należy wymienić: podatek akcyzowy (od napojów alkoholowych, piwa, wyrobów tytoniowych, paliw, energii elektrycznej, węgla oraz koksu), podatki od dochodów kapitałowych, zysków i dywidend, podatki od obrotów nieruchomościami.

Ubezpieczenia społeczne

Składki płacą zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Pracownicy płacą 22,1 proc. wynagrodzenia brutto, a pracodawcy – 16,1 proc.

Rejestracja firm

Tworzenie spółki należy rozpocząć od opracowania jej umowy założycielskiej. Umowa założycielska, jak i wszystkie inne wymagane dokumenty muszą być przetłumaczone na język słoweński i potwierdzone notarialnie. Przed wpisaniem firmy do rejestru handlowego trzeba wpłacić część kapitału założycielskiego na specjalne konto.
Kolejne kroki to: publikacja decyzji o rejestracji w Dzienniku Ustaw, uzyskanie numeru identyfikacyjnego w urzędzie statystycznym, rejestracja w lokalnym urzędzie podatkowym, otwarcie rachunku w funduszu emerytalnym, uzyskanie zgody na prowadzenie działalności od lokalnego urzędu administracyjnego.

Formy prawne firm

Do najbardziej popularnych należą:
● spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Może mieć 1–50 udziałowców. Minimalna wartość kapitału założycielskiego wynosi 7,5 tys. euro. Przed rejestracją spółki trzeba wpłacić co najmniej 25 proc. wartości nominalnej w gotówce oraz wnieść wszystkie aporty rzeczowe,
● spółka akcyjna. Do jej założenia konieczne jest wniesienie minimalnego kapitału zakładowego w wysokości 25 tys. euro. Musi być co najmniej pięciu akcjonariuszy, a liczba zatrudnionych przekraczać 20. Przed rejestracją trzeba wpłacić co najmniej 25 proc. wartości kapitału zakładowego,
● spółka komandytowo-akcyjna. Tworzą ją dwie osoby lub więcej osób, z których jedna musi być tzw. komplementariuszem, a druga komandytariuszem. Nie ma określonego minimalnego kapitału założycielskiego,
● spółka cicha, która polega na tym, że jeden ze wspólników wnosi kapitał w zamian za zyski z działalności. Drugi ze wspólników prowadzi działalność gospodarczą, zarządza nią i odpowiada za jej zobowiązania finansowe.
Średnia miesięczna płaca w I kwartale 2009 r. wynosiła ponad 1400 euro (brutto) i 912,5 euro (netto), a płaca minimalna – ok. 600 euro.

Prawo ochrony własności intelektualnej

Okres ochrony patentów wynosi 20 lat, marek – 10 lat, projektów – 5 lat, a praw do reprodukcji – 70 lat po śmierci autora dzieła.

Rozstrzyganie sporów

Rozstrzyganie sposób handlowych trwa zdecydowanie dłużej niż przeciętnie w krajach europejskich (1350 dni), wymaga przeprowadzenia 32 procedur, a koszt stanowi średnio 18,6 proc. wartości zadłużenia.