"Nie osiągnięto konsensusu w tej sprawie" - powiedziano PAP we wtorek w serwisie prasowym Rady UE w Brukseli, gdzie odbyło się posiedzenie ministrów finansów państw UE. Żadne z trzech państw, które zgłosiły kandydata: Francja, Wielka Brytania i Polska (polskim kandydatem jest b. premier i b. prezes Pekao Jan Krzysztof Bielecki) nie ustąpiło.
"Wszyscy trzej kandydacie są znakomici" - ocenił minister finansów Luksemburga Luc Frieden. Wyraził żal, że ministrom nie udało się wyłonić jednego wspólnego kandydata. "To oznacza, że (wszyscy trzej kandydaci UE - PAP) są na starcie osłabieni (podczas głosowania w Londynie - PAP)" - dodał.
Już w poniedziałek źródła unijne mówiły PAP, że nie należy spodziewać się decyzji, gdyż Brytyjczycy i Polacy nie zgodzili się na procedurę tajnego głosowania. Domagali się, by wybór nastąpił przez konsensus, czyli jednomyślnie. Dyplomaci z trzech różnych państw UE powiedzieli PAP, że gdyby doszło do głosowania, to największe szanse ma Francuz, bo to kandydat wspierany przez Niemcy i Hiszpanię. Chodzi o Philippe'a de Fontaine Vive, obecnego wiceprezesa Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Brytyjczycy i Polacy, jak wyjaśnili PAP dyplomaci, liczą na to, że ich kandydaci mają większe szanse podczas wyboru nie w UE, ale w czasie głosowania Rady Gubernatorów 18-19 maja, gdzie głosować będzie 63 państw-członków banku.
Zdaniem ministra finansów Jacka Rostowskiego głosowanie w Radzie Gubernatorów banku będzie lepszą metodą wyboru prezesa EBOiR niż decyzja podjęta "w wąskim gronie państw".
"Zawsze byliśmy za otwartą konkurencją. Uważamy, że w otwartej konkurencji jest największa szansa, by najlepszy kandydat wygrał. A ja jestem przekonany, że Jan Krzysztof Bielecki jest najlepszym kandydatem. Czy wygra - to zobaczymy, jeszcze przed nami wysłuchania" - powiedział we wtorek dziennikarzom Rostowski.
Podkreślił, że Polska, a także niektóre państwa rynków wchodzących jak Brazylia, Indie, czy Chiny mają interes w tym, aby w obsadzaniu stanowisk w międzynarodowych instytucjach jak EBiOR, ale też Bank Światowy czy Międzynarodowy Fundusz Walutowy organizowane były "autentyczne konkursy".
EBOiR liczy 65 członków (to 63 państwa oraz Europejski Bank Inwestycyjny i Unia Europejska), ale to kandydat z UE ma największe szanse, bo kraje UE posiadają ponad połowę kapitału w banku. Jak powiedział PAP rzecznik tego banku Anthony Williams w poniedziałek, "głosowanie rozpocznie się 18 maja w Londynie i może potrwać aż do 19 maja". Jak wyjaśnił, wybór nastąpi w głosowaniu tajnym: wygra kandydat, który zyska poparcie większości państw oraz większość głosów ważonych, przypadających na dany kraj w zależności od jego udziału w kapitale banku - np. USA mają 10 proc., a Polska 1,28 proc.
Skoro ministrowie finansów UE nie wyłonili wspólnego kandydata, oznacza to, że UE i EBI - jako osobni członkowie EBOiR - nie będą mogli uczestniczyć w głosowaniu. Im razem przysługuje 6 proc. ważonych głosów.
Poza trójką kandydatów zgłoszoną przez państwa UE (Polskę, Francję i Niemcy), swojego zgłosiła też Serbia, która ubiega się o wejście do UE. Ponadto kandydatem jest też Niemiec Thomas Mirow, obecny prezes EBOiR, który zgłosił się sam, bez poparcie Berlina. Nie jest zupełnie pozbawiony szans w głosowaniu w Radzie Gubernatorów w Londynie 18-19 maja, bo popierają go inne państwa spoza UE, w tym Rosja.
Kompromis w wyborze kandydata UE do EBOiR był trudny do osiągnięcia, gdyż jest powiązany z trwającymi negocjacjami ws. innych ważnych stanowisk w strefie euro. Chodzi m.in. o obsadę fotela szefa eurogrupy, bo w czerwcu wygasa mandat premiera Luksemburga Jean-Clauda Junckera oraz szefa nowego stałego mechanizmu ratunkowego strefy euro EMS (Europejski Mechanizm Stabilizacyjny), który ma zacząć działać 1 lipca. Niemcy, jako największy kraj eurolandu, mają dostać jedno z tych stanowisk, najpewniej szefa eurogrupy - jak od dawna spekuluje prasa niemiecka, ma je otrzymać minister finansów Wolfgang Schaeuble. Wówczas Hiszpania dostałaby ESM. Dlatego oba kraje popierają Francję w staraniach o stanowisko szefa EBOiR.
Francuscy dyplomaci zarzucali Wielkiej Brytanii, że złamała zasadę, iż kraj, w którym jest siedziba banku - EBOiR mieści się w Londynie - nie powinien wystawiać kandydata na jego szefa. Tymczasem kandydatem jest Brytyjczyk Suma Chakrabarti.
Polski kandydat - zgłoszony przez NBP - Jan Krzysztof Bielecki, były premier, obecnie szef Rady Gospodarczej przy premierze, pracował już w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju, w latach 1993-2003 był w nim przedstawicielem Polski.
Celem utworzonego w 1991 roku EBOiR jest wspieranie przemian gospodarczych w regionie Europy Środkowej i Wschodniej (w tym b. ZSRR) oraz Azji Centralnej, w tym Mongolii oraz Turcji. Stąd bank udziela kredytów i gwarancji, prowadzi inwestycje kapitałowe i współpracę techniczną. Warunkiem pomocy jest demokracja i poszanowanie praw człowieka w tych krajach. Bank udziela kredytów podmiotom prywatnym, a także rządom m.in. na budowę infrastruktury, restrukturyzację sektorów gospodarczych i przekształceń własnościowych.
