Jednym z instrumentów tego typu jest program realizowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, którego pierwsza edycja miała miejsce w 2007 r. pod nazwą Inicjatywa Technologiczna I. Drugi konkurs pod nazwą „IniTech” odbył się w 2009 roku. Można się spodziewać, że MNiSW zaplanuje na bieżący rok trzecią rundę aplikacyjną. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni śledzić informacje na ten temat na stronach internetowych ministerstwa jak i jednostki wdrażającej - Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Na jakie działania można uzyskać środki?
W ramach programu dotacje są udzielane na badania naukowe lub prace rozwojowe nakierowane na wdrożenie przemysłowe „fazy badawczej”.
Innym przedsięwzięciem możliwym do objęcia wsparciem jest przygotowanie wyników fazy badawczej do zastosowania w działalności gospodarczej tzw. „faza przygotowań do wdrożenia”. Część beneficjentów może być też zainteresowana wsparciem zakupu usług doradczych w zakresie innowacji. O dotacje z tego źródła finansowania mogą ubiegać się zarówno przedsiębiorcy, jednostki naukowe jak i konsorcja naukowo-przemysłowe. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest jednostką wdrażającą również wiele innych projektów nakierowanych na stymulowanie innowacyjności. Na szczególną uwagę zasługują projekty strategiczne i międzynarodowe. Głównie są one jednak adresowane do podmiotów badawczo – rozwojowych. Warto zapoznać się ze szczegółowymi informacjami o aktualnych konkursach na stronie internetowej www.ncbir.pl.
Kolejną inicjatywą rządową jest Kredyt Technologiczny, wdrażany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Jego głównym celem jest przede wszystkim rozwój polskiej gospodarki w oparciu o nowoczesne przedsięwzięcia. Skorzystać będą mogli z niego przedsiębiorcy, głównie z sektora MŚP. Środki KT adresowane są na zakup, bądź wdrożenie nowej technologii, uruchomienie w oparciu o nią produkcji nowych lub zmodernizowanych wyrobów, bądź też, świadczenie nowych lub zmodernizowanych usług. Należy przy tym mieć na uwadze, iż nowa technologia nie może być stosowana na świecie dłużej niż 5 lat. Kredyt udzielany będzie ze środków Funduszu Kredytu Technologicznego z możliwością umorzenia do wysokości 50 %. Wsparcie będzie przyznawane m.in. na zakup, leasing lub najem środka trwałego, nieruchomości, wartości niematerialnych i prawnych. Instrument ten jest wdrażany przy pomocy środków unijnych zabudżetowanych w POIG, Działanie 4.3 Kredyt technologiczny.
Beneficjent zainteresowany tym źródłem finansowania powinien zgłosić się bezpośrednio do jednego z banków, które podpisały umowy z BGK, są to PKO BP, Pekao S.A., BRE Bank, Raiffeisen Bank Polska, BPH oraz Bank Polskiej Spółdzielczosci. Również Unia Europejska alokuje środki na rozwój potencjału badawczo rozwojowego i tworzenie innowacji w Polsce. Instrumentami, które mogą zainteresować przedsiębiorców jest np. Działanie 1.4 i 4.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, z którego można uzyskać dotację na „wyprodukowanie nowej technologii”. Przedsiębiorca może uzyskać środki na zlecenie prac B+R jednostce badawczo – naukowej lub jeśli posiada swoje zaplecze może sfinansować prace własne prowadzące do wytworzenia nowej technologii. Unia Europejska przyzna również środki na zakup niezbędnego wyposażenia i urządzeń specjalistycznych, służących do badań. Dotacje są przeznaczone nawet na utworzenie własnego laboratorium bądź działu B+R w firmie. Warto zatem skorzystać z takiej szansy.
Program kredytowy Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Kolejnym źródłem wspierającym działania związane z wcielaniem w życie Agendy Lizbońskiej jest program kredytowy Europejskiego Banku inwestycyjnego – Innovation 2010 Initiative. Wdrażanie instrumentu zainaugurowano w Polsce w październiku 2008 r. Co ciekawe, EBI pozwala sfinansować nawet 100% inwestycji, co niewątpliwe zyskuje na znaczeniu w okresie trwającego kryzysu finansowego. O kredyt ubiegać się mogą przedsiębiorcy - zwłaszcza MŚP, ale również jednostki badawczo-rozwojowe oraz uczelnie. Nowością tej edycji programu kredytowego EBI jest współfinansowanie miękkich projektów związanych ze szkoleniami, badaniami i rozpowszechnianiem wiedzy równolegle z tradycyjną pomocą finansową Banku na rzecz twardych projektów tj. inwestycji w infrastrukturę, budynki, sprzęt naukowy i techniczny. Generalnym celem Programu jest wsparcie finansowe przedsięwzięć opartych na innowacjach. W przypadku MŚP finansowanie banku skupia się przede wszystkim na wsparciu w dziedzinie B+R. O kredyt mogą się starać między innymi inicjatywy, których celem jest tworzenie i rozpowszechnianie technologii informatycznych i komunikacyjnych takich jak technologie szerokopasmowe, platformy DTTV, inwestycje w usługi online, etc.
Kredyty udzielane są na okres 4-20 lat, a w wyjątkowych wypadkach nawet dłużej, i mogą pokryć do 50% kosztów projektu. EBI udziela kredytów na korzystnych warunkach, a przy tym nie pobiera opłat administracyjnych.Ze środków EBI można finansować zarówno inwestycje kapitałowe związane z badaniami i rozwojem nowych produktów i usług (opracowanie projektu, budowa, renowacja, zakup maszyn i sprzętu IT, praca nad prototypem) oraz koszty operacyjne (użycie materiałów, sprzętu, narzędzi, zatrudnienie personelu) bezpośrednio związane z realizacją projektu. Kredyty są przyznawane za pośrednictwem polskich banków komercyjnych i innych instytucji finansowych. Przedsiębiorca zainteresowany dofinansowaniem powinien w pierwszej kolejności dostarczyć bankowi biznesplan, aby ten mógł sprawdzić, czy projekt spełnia kryteria i cele zdefiniowane przez EBI.
Efekt synergii – Krajowy Programu Reform na lata 2008-2011 i absorpcja funduszy unijnych
Wykorzystanie funduszy unijnych w połączeniu z działaniami realizowanymi w ramach Krajowego Programu Reform na lata 2008 – 2011 pozwala uzyskać efekt synergii w podnoszeniu potencjału innowacyjnego w Polsce. Skorzystają na tym głównie przedsiębiorcy. Przykładowo do niedawna istniały ogromne bariery związane z zarejestrowaniem Centrum Badawczo Rozwojowego. Głównie spowodowane było to wymogiem osiągnięcia 50% udziału sprzedaży z własnych usług badawczo-rozwojowych w przychodach ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy. Podczas obowiązywania tego progu nie powstało ani jedno nowe centrum badawczo-rozwojowe. W 2008 r. dzięki reformie obniżony został pułap wymagań dla przedsiębiorców ubiegających się o taki status. Obecnie przedsiębiorcy muszą spełnić warunek osiągnięcia zaledwie 20-procent udziału w sprzedaży własnych usług badawczo-rozwojowych. Zdaniem ministra gospodarki Waldemara Pawlaka, wymogi te stanowią dobre, wyważone rozwiązanie. Wicepremier wyraził nadzieję, że nowe przepisy ułatwią działalność firmom, które prowadzą badania naukowe i równocześnie są aktywne na rynku. „Stworzyliśmy formułę, dzięki której Polska stanie się dla firm z sektora B+R swego rodzaju specjalną strefą ekonomiczną” – oświadczył wicepremier. Ma to zresztą odzwierciedlenie w liczbie zarejestrowanych w ostatnim roku Centrów Badawczo Rozwojowych. Wcześniej dodatkową barierą hamującą rozwój tej formy działalności badawczej, mogły być koszty jakie wiążą się z uzyskaniem przez przedsiębiorstwo statusu CBR. Dzięki nowelizacji ustawy o wspieraniu działalności innowacyjnej oraz udostępnieniu dotacji unijnych na działania związane z przekształcaniem w CBR, w samym tylko 2008 r. zgłoszono jedenaście wniosków, jak doniosło Ministerstwo Gospodarki. Na utworzenie Centrum Badawczo Rozwojowego można uzyskać wsparcie z działania 4.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na pozyskanie dotacji, mogą zakwalifikować do dofinansowania działania doradcze oraz inwestycyjne związane z przekształceniem w CBR.
Wnioskodawcy planujący korzystać ze środków tego działania powinni się pośpieszyć ponieważ, alokacja przewidziana na jego wdrożenie topnieje wraz z kolejnymi naborami. Środków wystarczy jeszcze na dwa konkursy. Następny planowany jest w lutym 2010 r. Zainteresowanie przekształceniem w CBR jest coraz większe również z powodu wielorakich korzyści, jakie uzyskują podmioty mianujące się tym statutem. Główne profity to opodatkowanie z tytułu kwot przekazywanych na utworzenie funduszu innowacyjności, który powstaje z comiesięcznego odpisu, wynoszącego nie więcej niż 20% przychodów, uzyskanych przez CBR w danym miesiącu. Kwota ta obciąża koszty działalności Centrum, pomniejszając podstawę opodatkowania. Środki funduszu innowacyjności, przeznaczone są na pokrywanie kosztów prowadzonych badań i prac rozwojowych, w tym również kosztów osobowych. Inną korzyścią przekształcenia w CBR jest uzyskanie zwolnienia z podatku od nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia prac rozwojowych. Zachęty te skutecznie stymulują innowacyjnych przedsiębiorców do przekształcenia się w centra badawczo – rozwojowe.
Warto zrobić pierwszy krok
Innowacyjność to niewątpliwie jeden z priorytetowych czynników decydujących o konkurencyjności krajowej gospodarki. Najbogatsze kraje cechują się wysokim stopniem postępu i zaawansowania technicznego. W chwili obecnej również Polska po latach zastoju technologicznego, stoi przed szansą unowocześnienia i modernizacji swoich gałęzi przemysłowych. Niebywałą pomoc stanowią w tym zakresie środki Unii Europejskiej. Warto zatem pamiętać o wciąż dostępnych miliardach euro z Brukseli dla ambitnych i innowacyjnych przedsiębiorstw. Realizacja pierwszego pionierskiego projektu B+R w firmie może otworzyć kolejne możliwości.
