Biurokracja i skomplikowane prawo. Oto największe bariery dla polskich firm w USA [GALERIA]

1 Amerykański system podatkowy jest stosunkowo skomplikowany i nieprzejrzysty, głownie z powodu dwóch szczebli płacenia podatków. Dochody firm działających na terenie Stanów Zjednoczonych objęte są podatkiem federalnym oraz stanowym. Ogólnie podatki pobierane są według stopy rosnącej i wzrastają wraz z wielkością dochodu firmy. Maksymalny federalny dochodowy podatek korporacyjny nie przekracza 35 proc., a podatki stanowe od dochodu firmy wahają się w granicach 5–8 proc.

Decydując się na rozpoczęcie działalności gospodarczej w USA polscy przedsiębiorcy muszą nie tylko uwzględnić regulacje amerykańskiego prawa podatkowego, którym będzie podlegać prowadzona przez nich działalność gospodarcza w USA, ale także wziąć pod uwagę, jaki wpływ będzie miała ich działalność w Stanach Zjednoczonych na opodatkowanie w Polsce.

Koniecznym jest szczegółowe zapoznanie się z „umową o unikaniu podwójnego opodatkowania”, która reguluje między innymi podatki od dochodu z działalności gospodarczej, w tym z zakładu czy nieruchomości znajdujących się w USA, dywidend wypłacanych przez spółkę córkę w USA, odsetek, należności licencyjnych, zysków kapitałowych oraz dochodów z wykonywania wolnego zawodu, bądź pracy najemnej w USA.

2 Rynek amerykański słynny jest ze ścisłej ochrony własności intelektualnej. Należy o tym pamiętać i zapoznać się z amerykańskim prawami własności intelektualnej w przypadku chęci zarejestrowania własnego patentu, bądź znaku towarowego i upewnienia się, że nie łamie się własności intelektualnej innych prowadząc działalność gospodarczą w USA.

Amerykańskie prawo własności intelektualnej dzieli się na dwie kategorie: prawa autorskie (copyright) oraz własność przemysłową. W skład praw autorskich wchodzą dzieła literackie, dzieła muzyczne oraz działa artystyczne takie jak rysunki, obrazy, fotografie, rzeźby i rysunki architektoniczne. Do własności przemysłowej zalicza się patenty na wynalazki, znaki handlowe oraz oznaczenia geograficzne.

Patenty przyznawane są przez Amerykański Urząd ds. Patentów i Znaków Handlowych (U.S. Patent and Trademark Office). Urząd ten podległy jest Amerykańskiemu Departamentowi Handlu. Ważność uzyskanego patentu to 20 lat od daty zarejestrowania wynalazku, a warunkiem jego trwania jest uiszczanie stosownych okresowych opłat. Patent zarejestrowany w Stanach Zjednoczonych objęty jest ochroną prawną wyłącznie na terytorium USA.

3 Wiele słyszy się na świecie o amerykańskim prawie odpowiedzialności za własne produkty. Większość stanów przestrzega doktryny o „ ścisłej odpowiedzialności”. W praktyce oznacza to, że jeśli ktokolwiek zostanie poszkodowany przez wadliwy produkt sprzedawany na rynku amerykańskim, najczęściej sam producent ponosi za to całkowitą odpowiedzialność. Odpowiedzialność za własny produkt jest częścią prowadzenia biznesu w USA i ryzyka z tym związanego.

Najważniejsze jest, żeby oferować dobrze zaprojektowane, wysokiej jakości produkty posiadające urządzenia zabezpieczające oraz etykiety ostrzegawcze. Ponadto, wszelkie materiały promocyjne oraz instrukcje obsługi i bezpieczeństwa powinny być zrozumiałe i czytelne. Dodatkowo, każda firma działająca w USA powinna mieć wykupione odpowiednie ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Dobre ubezpieczenie powinno chronić przedsiębiorcę i jego firmę przed roszczeniami spowodowanymi sprzedażą wadliwych produktów oraz pokryć koszty ewentualnych pozwań sądowych. Ubezpieczenie takie powinno być jednak dodatkiem do wcześniej wymienionych możliwości eliminacji ryzyka produktu.

4 Firma zarejestrowana w Stanach Zjednoczonych musi również przestrzegać praw związanych ze sprzedażą i dostawą produktów. Dokładne tłumaczenie takich praw z języka polskiego na język angielski jest niewystarczające i może okazać się nieegzekwowane w Stanach Zjednoczonych.

Większość stanów przyjęła jednolity kodeks handlowy (Uniform Commercial Code), który jest ustawą regulującą sprzedaż towarów w USA. Ustawa ta zostałą jednak zmodyfikowana przez poszczególne stany i nie jest jednolita dla każdego stanu. Konieczne jest więc zapoznanie się z tą ustawą w kontekście poszczególnych stanów zainteresowania.

5 Polski przedsiębiorca planujący zakładanie działalności gospodarczej w USA będzie potrzebował biura, z którego będzie mógł działalność taką prowadzić. W Stanach Zjednoczonych nie brakuje powierzchni biurowych pod wynajem oraz działek, na których można budować biura. Stanowy departament handlu oraz miejscowi pośrednicy kupna, sprzedaży i wynajmu nieruchomości będą w stanie najlepiej pomóc w wyborze odpowiedniej lokalizacji na biuro.

Umowy najmu nieruchomości są często długimi i skomplikowanymi umowami, które faworyzują właścicieli nieruchomości. Ważne jest zatem, żeby wynajmujący dokładnie zrozumiał wszystkie aspekty takiej umowy i wynegocjował jak najkorzystniejsze dla siebie warunki najmu. Szczególnie jasne powinny być takie aspekty jak wielkość płatności, prawo najemcy do poszerzenia dzierżawy lokalu, prawa wcześniejszego rozwiązania umowy, opcje przedłużenia umowy, płatność podatków od nieruchomości oraz rodzaj podziału kosztów utrzymania lokalu.

W wypadku zakupu ziemi pod budowę biur przedsiębiorca musi zawrzeć umowę kupna/sprzedaży z właścicielem terenu na sprzedaż. Umowa taka musi zawierać nie tylko cenę zakupu, ale musi też regulować stosunki pomiędzy kupującym i sprzedającym w czasie koniecznym na dopełnienie formalności sprzedaży, takich jak formalną wycenę nieruchomości, formalne przekazanie tytułu własności, formalne pomiary terenu oraz inne konieczne wymogi stanowe.

6 Ograniczenia ilościowe wwożonych na teren USA towarów dotyczą produktów takich jak na przykład broń palna, niektóre warzywa i owoce, produkty zwierzęce, produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, nabiał czy tekstylia. Na wwożenie tego typu produktów do USA potrzebne są specjalne licencje i pozwolenia, które wcześniej należy uzyskać od jednej z agencji federalnych odpowiedzialnych za konkretną kategorię produktów.

Amerykańskie przepisy sanitarne dotyczące wwożonych na teren USA produktów obejmują dodatkowo takie kategorie produktów jak zwierzęta żywe, mięso i przetwory mięsne, drób i przetwory drobiowe, ryby i przetwory rybne, rośliny i produkty roślinne, mleko i przetwory mleczne, jaja, wyroby alkoholowe, dodatki dietetyczne i dodatki do żywności, żywność dla zwierząt, leki i środki medyczne, kosmetyki, sprzęt medyczny i elektroniczny emitujący promieniowanie, sprzęt i urządzenia medyczne oraz substancje niebezpieczne. Inne przepisy z tego zakresu dotyczą importu napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych.

Istnieją również grupy towarów, których w ogóle nie można wwozić na teren Stanów Zjednoczonych. Należą do nich na przykład niebezpieczne zabawki dla dzieci zawierające ołów, samochody niespełniające amerykańskich standardów bezpieczeństwa oraz substancje nielegalne takie jak absynt (silny alkohol oparty na bazie ziołowej), czy też rohypnol (silny środek nasenny).

7 Świadectwa pochodzenia oraz certyfikaty jakości i bezpieczeństwa wymagane są dla takich kategorii eksportowanych z Polski produktów jak na przykład żywność, produkty chemiczne, kosmetyki, odzież i tekstylia oraz produkty elektroniczne zawierające metale rzadkie.

Żywność, w tym żywność dla zwierząt, nie może przykładowo zawierać pestycydów w szkodliwych ilościach, niebezpiecznych dodatków i kolorantów (food additives) oraz zanieczyszczeń.

Produkty chemiczne podlegają rozległym federalnym, stanowym i lokalnym przepisom i regulacjom środowiskowym, w tym emisji oraz usuwania zanieczyszczeń powietrza i wody. Akt kontroli substancji toksycznych TSCA (The Toxic Substances Control Act) bezpośrednio reguluje produkcję chemiczną oraz import produktów chemicznych do USA.

Odzież i tekstylia również są szeroko kontrolowanym sektorem. Polskie firmy mają trudności w interpretacji amerykańskich przepisów szczególnie w odniesieniu do miejsca pochodzenia niektórych tekstyliów, takich jak na przykład szale, pościel, obrusy oraz narzutu na łóżka zawierające bawełnę lub wełnę. Według amerykańskich przepisów, dla tych produktów krajem pochodzenia jest bowiem wciąż kraj, z którego pochodzi materiał – nawet jeśli ten materiał został ufarbowany i przetworzony w Polsce.

8 W amerykańskim prawie słowo etykieta (label) odnosi się do „wszystkich drukowanych i graficznych materiałów towarzyszących produktowi”. Panel główny (principal display panel) jest to część etykiety widoczna na półce sklepowej. Panel informacyjny (information panel) natomiast jest to część etykiety niebędąca panelem głównym, która jest w stanie zmieścić informacje tak, by były dobrze widoczne dla konsumenta. Z reguły podstawa opakowania nie jest akceptowalna jako miejsce umieszczenia tych informacji.

Nie jest konieczna zmiana opakowań polskich produktów eksportowanych do USA. Wystarczy nakleić na nie tylko odpowiednią etykietę w języku angielskim zawierającą wyżej wymienione punkty.

Sytuacja oznakowania jest nieco inne w przypadku odzieży i tekstyliów. Amerykańskie zasady znakowania i metkowania wymagają podania kraju pochodzenia oraz nazwy kraju, w którym dany artykuł został wyprodukowany.

9 Polscy eksporterzy muszą spełniać wymagania zawarte jednocześnie w amerykańskim prawie federalnym, stosowanym na terytorium całych Stanów Zjednoczonych, jak też w prawie stanowym, stosowanym na terytorium danego stanu.

Generalnie, regulacje federalne są „regulacjami nadrzędnymi” i każdy stan musi je egzekwować. Poszczególne stany posiadają jednak dodatkowe, własne regulacje i rozporządzenia, z którymi należy się zapoznać wysyłając towar z Polski do konkretnego stanu. Departamenty handlowe poszczególnych stanów są doskonałymi źródłami informacji w tej kwestii.

10 Zauważalnymi barierami w handlu transatlantyckim mogą być również koszty transportu, które zwiększają koszt wymiany handlowej.

Koszty te mogą zostać całkowicie wyeliminowane tylko wówczas, jeśli polski przedsiębiorca zdecyduje się na otwarcie działalności gospodarczej w USA i miejscową produkcję swoich towarów.

Transport lotniczy jest oczywiście drogi. Jest on jednak zdecydowanie szybszy, co jest ważne w wypadku, kiedy czynnik czasu odgrywa znaczącą rolę w transakcji handlowej. Należy pamiętać również, że istnieją grupy towarów wrażliwych (na przykład żywność), które wymagają szybkiego transportu. W takiej sytuacji transport lotniczy jest jedynym i optymalnym rozwiązaniem.
Transport morski z kolei jest czasochłonny i czasami logistycznie trudny. Polska nie ma bezpośredniego dostępu do transatlantyckich portów morskich, a towar wysyłany do Stanów Zjednoczonych musi być wcześniej przetransportowany lądowo do jednego z głównych portów morskich Europy Zachodniej takich jak, Rotterdam, Hamburg czy Antwerpia. To oczywiście stanowi znaczący, negatywny czynnik kosztowy, ale tak czy inaczej jest bardziej optymalną kosztowo opcją transportu w porównaniu z transportem lotniczym.

11 Oczekiwania polskich eksporterów również stanowią barierę wymiany handlowej pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi.

Celem większości eksporterów jest zdobycie dużego segmentu rynku amerykańskiego, a co za tym idzie sprzedaż towarów na dużą skalę, najchętniej poprzez dużych amerykańskich detalistów takich jak na przykład sieć sklepów Walmart. Taki scenariusz wydaje się optymalny. Często jednak zdarza się tak, że polski eksporter nie jest fizycznie w stanie zaspokoić popytu ze strony amerykańskich konsumentów (zakładając na przykład, że rozpocznie współpracę z siecią takich sklepów jak Walmart) i przelicza swoje możliwości planując ekspansję handlową na rynek amerykański.

Zdarza się również, iż polski eksporter nawiąże wymianę handlową z małym dystrybutorem amerykańskim i jego oczekiwania eksportowe nie są spełnione, bo na przykład wyobrażał sobie, albo nawet założył, od razu dużą sprzedaż.

Ważne jest zatem odpowiednie planowanie i przygotowanie do wejścia na rynek amerykański, żeby wygórowane oczekiwania nie stały się barierą, bądź też nie zniechęciły do kontynuowania wymiany handlowej.