Nierówności są przedstawiane w USA jako problem klasowy albo rasowy. Jednak można postrzegać je poprzez pryzmat kast – twierdzi profesor Subramanian Shankar z University of Hawaii.

Jakie są różnice między klasą społeczną a kastą? Profesor zwraca uwagę na dwie kluczowe kwestie. Kasty, w przeciwieństwie do klasy nie można opuścić. Należące do indyjskich niższych kast osoby są naznaczone na całe życie, niezależnie od tego, jakie skończą szkoły albo dla jakich firm pracują. Kasty są również zawsze sztywnie hierarchiczne: tak długo jak istnieją, istnieje również podział na „wyższych” i „niższych”. Odróżnia je to od ras, których przedstawiciele mogą liczyć na zmniejszenie się społecznych nierówności. Mają więc one za zadanie utrzymywać społeczne podziały i charakteryzują się ponadczasowością, powszechnością oraz nieodwracalnością.

Shankar podaje Houston jako przykład amerykańskiego miasta tworzącego i podtrzymującego podziały kastowe. Dzieci dorastają tam w wyizolowanych miejskich dzielnicach, których „konserwowanie” było przez większość XX wieku federalną polityką. Wiele z nich zostało zmuszonych do zaciągnięcia w koledżu niespłacalnych studenckich kredytów oraz musiało zmagać się z presją związaną z pogodzeniem nauki z pracą oraz utrzymaniem rodzin bez właściwie żadnego systemowego wsparcia. Kolejnym problemem z jakim muszą się zmagać młodzi mieszkańcy biednych dzielnic Houston jest brak społecznych kontaktów, które są niezbędne do osiągnięcia zawodowego sukcesu. Badania udowadniają, że nawet posiadający dyplomy wyższych uczelni Amerykanie dorastający w ubogich dzielnicach zarabiają mniej od ich odpowiedników z bogatszych części miast.

Chociaż kastowa dyskryminacja jest w Indiach prawnie zabroniona, kasty pozostają potężną formą społecznej organizacji. Dzielą tamtejsze społeczeństwo w takich obszarach funkcjonowania jak zawieranie małżeństw oraz powiązania rodzinne, społeczne, polityczne czy gospodarcze, które mają ogromny wpływ na zawodowe osiągnięcia. Podziały te są bardzo oporne na zmiany.

Profesor twierdzi, że w USA „kastowe” ideologie trzymają się mocno. Jako najbardziej upośledzone grupy wymienia robotników oraz „kolorowe” mniejszości. Podaje on dowody świadczące o sztywności społecznej hierarchii w USA: dyskryminacja mniejszości rasowych w edukacji, niska i znajdująca się w stagnacji mobilność społeczna oraz rosnące nierówności. Stany Zjednoczone pozostają krajem o silnie hierarchicznej strukturze społecznej, z silnie wykluczającymi mechanizmami oraz dużą odpornością na zmiany.

Reklama

Shankar podkreśla, że uwrażliwienie obywateli na kastowy charakter struktury społecznej w USA pozwoli podważyć dominującą w tym kraju narrację o „amerykańskim śnie”. USA mają bowiem nie tylko klasowy i rasowy, ale być może kastowy problem.

>>> Polecamy: Wielka Brytania „państwem wasalnym”? UE odpowiada na zarzuty płynące z Londynu