Były wicekonsul Kanady w Pekinie Michael Kovrig jest jednym z dwóch Kanadyjczyków zatrzymanych w Chinach w ubiegłym tygodniu, po aresztowaniu w Kanadzie wiceprezes i dyrektor finansowej chińskiej firmy Huawei Meng Wanzhou. Według komentatorów zatrzymanie Kovriga i biznesmena Michaela Spavora jest odwetem komunistycznych władz ChRL za aresztowanie Meng.
Dyrektor finansowa Huawei została ujęta 1 grudnia na lotnisku w Vancouver na wniosek władz USA, które podejrzewają ją o oszustwa w związku z łamaniem amerykańskich sankcji nałożonych na Iran. Obecnie Meng – zwolniona z aresztu za kaucją – oczekuje na wynik postępowania w sprawie ekstradycji do Stanów Zjednoczonych, gdzie grozi jej wieloletnie więzienie.
Władze w Pekinie nie potwierdziły, że sprawy zatrzymanych Kanadyjczyków związane są z aresztowaniem Meng. Przekazały jedynie, że obaj mężczyźni podejrzani są o działanie na szkodę bezpieczeństwa narodowego ChRL. Chińskie MSZ sugerowało, że Kovrig mógł naruszyć prawo o zagranicznych organizacjach pozarządowych, gdyż jego think tank nie jest w Chinach zarejestrowany.
Według źródeł zbliżonych do sprawy Kovrig został zatrzymany na ulicy w Pekinie 10 grudnia wieczorem czasu lokalnego. Chiny formalnie powiadomiły o tym Kanadę dwa dni później, a kanadyjskim dyplomatom udało się z nim spotkać na posterunku policji dopiero w zeszły piątek.
Przetrzymywany w nieujawnionym miejscu Kovrig nie ma prawa ubiegać się o zwolnienie za kaucją, ani spotkać z prawnikiem; jest przesłuchiwany codziennie rano, po południu i wieczorem, a w nocy nie zezwala mu się na gaszenie świateł – powiedziało jedno ze źródeł.
Byłemu dyplomacie przysługuje tylko jedna wizyta konsularna w miesiącu, a rodzinie i znajomym nie wolno go odwiedzać – przekazała ta osoba. Oceniła przy tym, że Kovrig jest przemęczony i zestresowany, ale nie wygląda na to, aby był bity.
Informacje te potwierdziły dwa inne źródła dysponujące wiedzą w tej sprawie – podał Reuters. Wszyscy rozmówcy zastrzegli anonimowość ze względu na delikatny charakter sprawy.
Chińskie MSZ nie odpowiedziało na prośbę o komentarz, a ministerstwo bezpieczeństwa państwowego, które prowadzi postępowanie w sprawie Kovriga, nie udostępnia publicznie danych kontaktowych.
"Nasze wcześniejsze komentarze w tej sprawie pozostają aktualne" - oświadczył rzecznik szefowej kanadyjskiego MSZ Chrystii Freeland, pytany o ujawnione przez źródła nowe szczegóły dotyczące warunków, w jakich przetrzymywany jest Kovrig.
Wcześniej Ottawa oceniała aresztowanie Kovriga i Spavora jako niemożliwe do zaakceptowania, ale kanadyjskie władze zaznaczały, że nie widzą bezpośredniego związku pomiędzy ich sprawami a aresztowaniem Meng. Do uwolnienia obu Kanadyjczyków wzywał sekretarz stanu USA Mike Pompeo.
Jeśli kanadyjski sąd uzna, że zarzuty stawiane Meng są wystarczająco mocne, następnym krokiem będzie decyzja ministra sprawiedliwości Kanady o jej ewentualnej ekstradycji. Jeśli do niej dojdzie, kobieta zostanie w USA oskarżona o zmowę w celu oszukania kilku instytucji finansowych. Za każde z oszustw grozi jej do 30 lat więzienia.
W czwartek Reuters podał, powołując się na anonimowe źródła, że Kovrig posiada również obywatelstwo Węgier, a dyplomaci tego kraju wciąż starają się o dostęp do zatrzymanego. Może to doprowadzić do eskalacji sporu na linii Pekin-Ottawa, jeśli uwikłana w niego zostanie również Unia Europejska, która jest największym partnerem handlowym Chin – oceniła brytyjska agencja.
Chińskie MSZ potwierdziło w czwartek, że trzecia obywatelka Kanady odbywa "karę administracyjną" za nielegalną pracę na terenie ChRL. Wcześniej jej zatrzymanie potwierdziły władze Kanady, oceniając jednak ten przypadek jako odrębny od spraw Kovriga i Spavora.
>>> Czytaj też: Nowe podejrzenia wobec byłego prezesa Nissana. Ghosn znów trafił do aresztu