Prowadzenie działalności gospodarczej nieodzownie pociąga za sobą ryzyko. Działalność gospodarcza jednak nie zawsze przynosi zysk. Często zdarza się, że ponoszone koszty przekraczają uzyskany przychód, powodując powstanie straty. Na szczęście prawo podatkowe dopuszcza możliwość uwzględnienia tego typu negatywnego zdarzenia przy rozliczeniach z organem skarbowym. Jednakże wielu podatników, którzy w celu rozliczeń z tytułu podatku dochodowego wybrali ryczałt ewidencjonowany, wyraża wątpliwości związane z możliwością odliczenia straty przy tym sposobie opodatkowania. Wynika to z faktu, że ryczałt, mimo swoich ewidentnych zalet, wiąże się z wieloma ograniczeniami.
Stratę można rozliczyć w ciągu pięciu kolejnych lat
Rozważając problem rozliczania straty poniesionej w działalności gospodarczej w świetle przepisów prawa podatkowego, warto na początku zdefiniować to pojęcie.
O stracie można mówić wtedy, gdy koszty uzyskania przychodu przewyższają sumę przychodów w roku podatkowym.
O wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Z powyższego zapisu wynika zatem, że minimalny okres rozliczenia straty w ujęciu podatkowym wynosi dwa lat (art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Trzeba jednakże pamiętać, że poniesiona strata rozliczana jest wyłącznie w ramach źródła przychodów. Oznacza to, że w przypadku, gdy podatnik posiada kilka alternatywnych dróg zarobkowania, i z jednego z nich uzyska dochód, a z drugiego stratę, to kwoty te nie podlegają zsumowaniu. Warto zauważyć, że w analogiczny sposób są rozliczane poniesione koszty uzyskania przychodów.
O stratę można też obniżyć przychód
Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Strata podatkowa, czyli wyższe koszty niż przychody, nie wystąpi więc przy tej formie opodatkowania. Przedsiębiorca po przejściu z zasad ogólnych lub podatku liniowego na ryczałt może jednak odliczać w ramach ryczałtu stratę wykazaną w latach poprzednich. W tym przypadku obniża się przychód, a nie dochód uzyskany w ramach źródła przychodów. Podobnie w sytuacji prowadzenia działalności opodatkowanej różnymi formami opodatkowania (np. działalność prowadzona samodzielnie opodatkowana ryczałtem i działalność prowadzona w spółce osobowej – na zasadach ogólnych).
Strata, jaka powstała w związku z prowadzeniem działalności w formie spółki może być odliczona od przychodów z działalności wykonywanej osobiście. W takiej sytuacji odliczenie straty od przychodu opodatkowanego ryczałtem musi być proporcjonalne względem przychodów opodatkowanych różnymi stawkami. Pozostałe zasady rozliczenia straty pozostają bez zmian. Obowiązuje więc limit 50% (jednocześnie suma odliczeń od przychodu i dochodu nie może przekroczyć w jednym roku podatkowym 50% straty pierwotnej) oraz pięcioletni okres na rozliczenie całej straty.
