Planowi Odbudowy dla Europy po pandemii COVID-19 to największy w dziejach Unii Europejskiej pakiet inwestycji, który ma na celu digitalizację i transformację energetyczną europejskich gospodarek. W Polsce 26 lutego ruszą konsultacje społeczne krajowych programów powiązanych z europejskim planem - przypomina PIE.
Jak wskazują analitycy Instytutu, "środki z Krajowego Planu Odbudowy będą w istotnej części przeznaczone na modernizację technologiczną i transformację cyfrową". Analitycy przytaczają jednak dane z własnych badań Instytutu oraz z raportu Banku Pekao, zgodnie z którymi "o ile (...) ilość środków jest znacząca, o tyle problemem może być ich efektywne wykorzystanie".
W najnowszym wydaniu Tygodnika Gospodarczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wskazano, iż jedno z pytań w przeprowadzonym przez Instytut w IV kwartale ub.r. badaniu przedsiębiorstw w Polsce dotyczyło twierdzenia, że konieczność szybkiej cyfryzacji jest modą przejściową. "Aż 43 proc. respondentów zgodziło się z tym stwierdzeniem (taki sam odsetek się z nim nie zgodziło)" - czytamy w czwartek w tygodniku PIE. "Choć pozostałe odpowiedzi wydają się pokazywać świadomość dotyczącą wagi cyfryzacji i innowacyjności firm, to wątpliwości dotyczące potencjału ich realizacji są znaczące" - podkreślają analitycy.
Opinię PIE potwierdzać mają inne dane z przeprowadzonego na próbie 1000 przedsiębiorstw w Polsce badania, obrazujące wpływ pandemii na inwestycje w nowoczesne technologie - m.in. wykorzystanie robotów, rozwiązania automatyzujące pracę biurową czy systemy do zarządzania pracą zdalną. "Okazuje się, że 25 proc. firm zmniejszyło takie inwestycje lub całkowicie z nich zrezygnowało. Taki sam odsetek przedsiębiorstw zdecydował się je zwiększyć" - wskazano.
Instytut powołuje się również na opublikowany 28 stycznia raport Banku Pekao o sytuacji mikro, małych i średnich firm w Polsce w ubiegłym roku. "Okazuje się, że w 2020 r. innowacje produktowe wdrożyło 23,5 proc. mikrofirm (-4,1 pkt. proc. w porównaniu z 2019 r.), 28,2 proc. małych firm (-0,6 pkt. proc.) oraz 20 proc. średnich (-3,4 pkt. proc.). Z kolei innowacje procesowe wdrożyło 18,4 proc. mikrofirm (-1,0 pkt. proc. w porównaniu z 2019 r.), 26,5 proc. małych firm (+5,1 pkt. proc.) oraz 16,1 proc. średnich (-4,3 pkt. proc.)" - zauważają analitycy. "Spadek odsetka firm innowacyjnych z jednej strony może być normalnym zjawiskiem w czasie kryzysu, jednak z drugiej wskazuje na ograniczoną chęć dokonywania zmian i poszukiwania nowych rozwiązań" - ocenia PIE.
"Innym wskaźnikiem ilustrującym wykorzystanie i skłonność do wdrażania nowoczesnych technologii w firmach w Polsce jest DESI (Digital Economy and Society Index). W filarze dotyczącym wykorzystania technologii cyfrowych przez firmy Polska znajduje się na czwartym miejscu od końca, przed Węgrami, Rumunią i Bułgarią. Spośród czterech filarów DESI – w tym radzimy sobie najsłabiej" - dodaje Instytut.
"Transformacja cyfrowa, odkładamy na bok jej kwestie strukturalne, będzie bardzo istotnym czynnikiem określającym miejsce polskiej gospodarki w światowych łańcuchach wartości w kolejnych dekadach" - podkreślają analitycy PIE, wskazując, iż "konieczność szybkiej cyfryzacji jest traktowana przez dużą część przedsiębiorstw jako przejściowa moda. Także wdrażanie innowacji jest ich słabym punktem".
"Środki z Krajowego Planu Odbudowy mogą w znaczącym stopniu przyspieszyć i polepszyć transformację cyfrową. Istotną barierą, która może opóźnić realizację ambitnych celów rozwojowych, jest relatywnie mała świadomość znaczenia transformacji oraz niska skłonność do innowacyjności wśród firm, które te środki mają wykorzystać" - konkluduje Polski Instytut Ekonomiczny.
Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) to publiczny think tank gospodarczy. Zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz do realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.