Jak informuje Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, z prognozy opublikowanej przez Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) w styczniu br. światowe zapotrzebowanie na zboże prognozowane jest na 2 281 mln ton, o 2 proc. więcej niż sezon wcześniej. W tej sytuacji zapasy zbóż na koniec bieżącego sezonu prawdopodobnie ulegną niewielkiemu obniżeniu (o około 0,5 proc.), do 608 mln ton.
Globalne zbiory pszenicy w sezonie 2021/2022 mogą być nieznacznie (o 0,4 proc.) wyższe od uzyskanych w poprzednim sezonie i wynieść blisko 779 mln ton. Amerykańscy analitycy (USDA) przewidują wzrost zbiorów pszenicy głównie na Ukrainie (o 30 proc. do 33 mln ton), w Argentynie (o 16 proc., do 20,5 mln ton) i UE (o 9 proc., do 139 mln ton). Mniejsze zbiory pszenicy są prognozowane m.in.: w USA, Federacji Rosyjskiej oraz Kanadzie.
Światowe zbiory zbóż paszowych w sezonie 2021/2022 szacowane są na poziomie 1,5 mld ton, o 5 proc. Mniejsze niż w sezonie mogą być również zbiory jęczmienia, owsa, żyta oraz pozostałych zbóż.
W krajach WNP zbiory zbóż w 2021 r. zostały oszacowane na 239 mln ton. Były one o 2 proc. większe niż przed rokiem. Bardzo dobre zbiory zbóż są szacowane na Ukrainie i w Federacji Rosyjskiej. Kraje te, ze względu na wysoki poziom zasobów, będą dysponowały dużymi nadwyżkami zbóż. Eksperci szacują, że w krajach WNP nadwyżka zbóż z bieżącej produkcji wyniesie 105 mln ton, w tej sytuacji eksport zbóż z krajów WNP nadal będzie znaczny i może stanowić dużą konkurencję dla eksportu ziarna z UE. się
W Unii Europejskiej, u znaczącego światowego producenta i eksportera zbóż, produkcja jest szacowana na poziomie blisko 294 mln ton, o 4 proc. wyższym niż w 2020 r.
W Polsce w 2021 r. (według wstępnego szacunku GUS) zbiory zbóż podstawowych z mieszankami (bez kukurydzy, prosa i gryki) mogły ukształtować się na poziomie 27 mln ton wobec 28,6 mln ton w 2020 r. (tj. o około 5,5 proc. niższym). A zbiory zbóż ogółem wyniosły 34,6 mln ton i były o 2,5 proc. mniejsze niż przed rokiem.
Zbiory pszenicy oszacowano na 12,1 mln ton wobec 12,7 mln ton w 2020 r. Zbiory żyta obniżyły się o 15 proc., do 2,5 mln ton, a pszenżyta – o 12 proc., do 5,5 mln ton. Zbiory jęczmienia i owsa, podobnie jak przed rokiem, wyniosły odpowiednio 3 mln ton i 1,7 mln ton. Zbiory kukurydzy w Polsce były rekordowe na poziomie ok. 7,5 mln ton wobec 6,8 mln ton w 2020 r.
Jak zauważa Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ubiegły sezon minął pod znakiem pandemii koronowirusa i jego wpływu na gospodarkę. Na rynku zbóż skutkowało to większym popytem na produkty zbożowe, co przełożyło się na ceny ziarna. Dodatkowo obostrzenia covidowe spowodowały utrudnienia w transporcie i wzrost cen przewozów.
W rezultacie w efekcie pandemii, pomimo większych zbiorów zbóż w sezonie 2020/2021 ceny ziarna kształtowały się pod wpływem rosnącego popytu sięgając wartości nie notowanych od 8 lat. Tendencja ta utrzymuje się.
Na giełdach światowych notowania zbóż wahają się, ale ceny mają tendencję rosnące. Wiele obaw budzi możliwy konflikt Rosji z Ukrainą. Te dwa kraje odpowiadają za ok. 30 proc. światowego eksportu pszenicy. Wydaje się prawdopodobne, że dopóki nie znajdzie się dyplomatyczne rozwiązanie, sprawy wokół Ukrainy będą nadal powodować zmienność na rynku pszenicy.
Pod koniec styczna br. (według IZ-P) cena pszenicy w kontrakcie na marzec 2022 na giełdzie w Chicago wyniosła 288,88 USD/t, a w kontrakcie majowym 2022 także 290,64 USD/t.
Ceny zbóż w Polsce podążają za cenami światowymi. Ziarno mocno drożeje od kilku miesięcy. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w połowie stycznia br. pszenica konsumpcyjna kosztowała średnio 1 291 zł/t, o 41 proc. więcej niż przed rokiem. Przeciętna cena żyta konsumpcyjnego wyniosła 1 124 zł/t , o 77 proc. więcej niż rok wcześniej.
Średnia cena zakupu jęczmienia paszowego ukształtowała się na poziomie 1 137 zł/t, o 56 proc. wyższym niż w porównywalnym okresie 2021 r. Za kukurydzę płacono średnio 1 071 zł/t, o o 29 proc. więcej niż przed rokiem.
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa FAO, w 2021 r. indeks cen żywności zwiększył się o ponad 28 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W całym 2021 r. wskaźnik cen zbóż FAO wynosił średnio 131,2 punktu, co oznacza wzrost o 28,0 punktów (27,2 procent) w stosunku do 2020 r. Jest to najwyższy roczny wskaźnik odnotowany od 2012 r. W 2021 r. ceny kukurydzy i pszenicy były o 44,1 i 31,3 procent wyższe niż w 2020 r., głównie ze względu na duży popyt i mniejsze dostawy ze strony głównych eksporterów pszenicy.
autorka: Anna Wysoczańska
