Przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury Wieloletni Plan Inwestycji Kolejowych (WPIK) obejmuje 110 projektów dotyczących budowy nowej, modernizacji istniejącej bądź odtworzenia i rewitalizacji infrastruktury kolejowej.
Budowa, modernizacja i rewitalizacja infrastruktury kolejowej ma objąć prawie 2,3 tys. km linii kolejowych. Program zakłada realizację ponad 100 projektów, na które w latach 2011-13 trzeba będzie przeznaczyć 20,44 mld zł - ponad 10 mld zł będzie pochodziło ze środków UE, prawie 8 mld zł z publicznych środków krajowych, a ponad 3,5 mld zł ze środków własnych zarządcy infrastruktury - PKP Polskich Linii Kolejowych i innych środków prywatnych.
Główne zadania planu to modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 z Warszawy do Trójmiasta, pilotażowe wdrożenie na jednej z linii najnowszych systemów sterowania ruchem pociągów, a także zakończenie modernizacji 335 km torów Centralnej Magistrali Kolejowej pomiędzy Warszawą a Katowicami i Krakowem, co umożliwi zwiększenie prędkości jazdy pociągów do 200 km/h.
Plan przewiduje też zakończenie budowy łącznicy do lotniska Okęcie w Warszawie oraz realizację projektów istotnych dla poszczególnych województw, np. rewitalizację i modernizację tzw. "kościerskiego korytarza kolejowego", czyli odcinka Kościerzyna - Gdynia, modernizację linii Krzyż - Kostrzyn czy Toruń - Bydgoszcz.
Program ma doprowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa i komfortu jazdy m.in. przez poprawę stanu techniczno-eksploatacyjnego 3,2 tys. km torów, budowę nowoczesnych systemów zabezpieczenia ruchu na 1 tys. 340 przejazdach kolejowo-drogowych, budowę 338 bezkolizyjnych skrzyżowań dwupoziomowych, wyposażenie 800 km linii w urządzenia poprawiające poziom bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego i zwiększające przepustowość.
Efektami programu mają być m.in. skrócenie czasu przejazdu między największymi polskimi miastami przez podwyższenie maksymalnej prędkości jazdy pociągów ze 160 km/h do 200 km/h dla 595 km torów, zakończenie do 2013 r. prac przygotowawczych do budowy pierwszej w Polsce linii dużych prędkości Warszawa-Łódź-Poznań/Wrocław, co stworzy warunki do rozpoczęcia jej budowy w 2014 r.
Za najistotniejsze ryzyko, a tym samym największe zagrożenie dla programu, uznaje się w dokumencie ryzyko polityczne, które "tworzy konglomerat powiązań zmian prawa ze zmianami ogólnej sytuacji społecznej i ekonomicznej". Dlatego plan zakłada utworzenie mechanizmów ograniczania zagrożeń i ryzyk m.in. przez ich nadzorowanie i monitorowanie.
Środki będą pochodzić z unijnych funduszy: ISPA47, Spójności, TEN-T oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a także kredytów udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). W kraju środki mają pochodzić z PKP PLK, budżet państwa oraz Fundusz Kolejowy, którego podstawowym źródłem dochodów są wpływy z opłaty paliwowej od paliw i gazu do napędu pojazdów.
Przyjęty przez rząd dokument stwierdza, że realizacja planu jest podstawowym celem działalności PLK w najbliższych latach, a "z uwagi na zakres przewidywanych interwencji - jednym z głównych priorytetów gospodarczych kraju". PKP PLK są też odpowiedzialne za realizację programu i efektywne wydatkowanie środków.
PKP PLK zarządzają liniami kolejowymi o długości 22 tys. km. W dobrym stanie technicznym jest 36 proc. sieci, dostatecznym - 35 proc, a niezadowalającym - 29 proc. - podało CIR.
Niedofinansowanie napraw na drogach kolejowych spowodowało przede wszystkim znaczne obniżenie maksymalnej prędkości na wielu z nich, a wieloletnie zaniedbania przyczyniły się do złego stanu technicznego. Dlatego konieczne są natychmiastowe prace odtworzeniowe elementów infrastruktury, począwszy od torów przez obiekty inżynieryjne, a na urządzeniach energetyki, automatyki i telekomunikacji kończąc - ocenia rząd.
