Bilans łaski: Ile osób dotąd ułaskawił, a ilu odmówił prezydent Duda? Jak wypada na tle poprzedników?

Jak wypadali poprzednicy Andrzeja Dudy? Kto ułaskawił najwięcej?

Najwięcej osób ułaskawił urzędujący przez dwie kadencje Aleksander Kwaśniewski - łącznie 4302 osoby. Odmów ułaskawień prezydent Kwaśniewski wydał 2639.

Lech Wałęsa, który był prezydentem przez jedną kadencję, zastosował prawo łaski wobec 3454 osób, odmówił ułaskawienia w 444 przypadkach.

Bronisław Komorowski ułaskawił 360 osób, odmówił 1544 osobom. Lech Kaczyński ułaskawił 201 osób i wydał 913 odmów.

Bilans łaski prezydenta Andrzeja Dudy - dwie kadencje

„Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda od dnia 6 sierpnia 2015 r. do dnia 15 lipca 2025 r. wydał postanowienia, na mocy których: 146 osób zostało ułaskawionych, 970 osobom odmówiono ułaskawienia” - przekazała PAP kancelaria prezydenta.

Jak poinformowała kancelaria, za czasów prezydentury Andrzeja Dudy postępowania ułaskawieniowe wobec 74 osób wszczęto w trybie w tzw. „trybie drugim prezydenckim, z urzędu”.

Na jakiej podstawie prawnej działa procedura ułaskawieniowa?

Prośby o ułaskawienie przekazuje się na podstawie art. 565 par. 2 K.p.k. Prokuratorowi Generalnemu celem nadania im biegu w trybie art. 561 K.p.k. (tzw. „tryb pierwszy”) albo w trybie art. 567 par. 2 K.p.k. (tzw. „tryb drugi – prezydencki, z urzędu”).

Jak informuje KPRP na swej stronie, tryb pierwszy polega na przekazaniu prośby o ułaskawienie do Prokuratora Generalnego, który następnie przesyła ją do sądu, który wydał w danej sprawie wyrok. Jeżeli w danej sprawie orzekał tylko sąd pierwszej instancji i wyda on opinię pozytywną, to przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta sprawy wraz ze swoją opinią, a w razie negatywnej opinii pozostawia prośbę bez dalszego biegu.

Tryb drugi również polega na przekazaniu prośby skazanego o ułaskawienie do sądu jak w trybie pierwszym, z tym że negatywne zaopiniowanie prośby przez sąd nie powoduje pozostawienia prośby bez biegu. Jak informuje KPRP na swej stronie, nadanie biegu prośbie w „trybie drugim” ma miejsce wówczas, gdy z treści prośby wynika uzasadnione przypuszczenie, że skazany może zasługiwać na łaskę z powodu np. nienagannej opinii środowiskowej, odbycia znacznej części kary pozbawienia wolności czy naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Nadanie prośbie biegu w „trybie drugim” nie przesądza o decyzji prezydenta, który - na podstawie dokumentów - podejmuje decyzję, pozytywną lub negatywną.

Ułaskawienie Roberta Bąkiewicza – szczegóły i reakcje

We wtorek portal Goniec poinformował o częściowym ułaskawieniu Roberta Bąkiewicza, działacza środowisk narodowych prawomocnie skazanego w 2023 roku za naruszenie nietykalności cielesnej aktywistki „Babci Kasi”. Informację potwierdziła PAP rzeczniczka Prokuratora Generalnego prok. Anna Adamiak.

- We wtorek wpłynęło postanowienie Prezydenta RP z 11 lipca br. o zastosowaniu prawa łaski wobec Roberta Bąkiewicza skazanego prawomocnym wyrokiem sądu. Akt łaski obejmuje darowanie kary ograniczenia wolności - powiedziała. Przypomniała, że w tym wyroku orzeczono także nawiązkę na rzecz pokrzywdzonej i środek karny poprzez podanie wyroku do publicznej wiadomości, ale te elementy orzeczenia nie zostały objęte decyzją ułaskawieniową.

Brak nazwisk w decyzjach prezydenta – standard czy nieprzejrzystość?

Na stronie Kancelarii Prezydenta pojawiła się informacja o zastosowaniu 11 lipca przez prezydenta prawa łaski „przez darowanie kary ograniczenia wolności” - bez wskazania, o kogo konkretnie chodzi, jak zawsze w przypadku ułaskawień.

Reakcja Donalda Tuska i odpowiedź prezydenta Dudy

Decyzję prezydenta o ułaskawieniu Bąkiewicza skrytykował m.in. premier Donald Tusk. Jak stwierdził, to ułaskawienie „jest skandalem w ludzkim, moralnym wymiarze”. W odpowiedzi Andrzej Duda napisał, że „skandalem” jest „bezprawie”, które - w ocenie prezydenta - premier „wprowadza od 13 grudnia 2023”.