TK: ZUS zabrał emerytowi 137 361,57 zł. Sąd Okręgowy nakazał ponownie przeliczyć emeryturę. Ale tylko za trzy lata wstecz. Wciąż czeka 150 000 emerytów.

O co chodzi w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjny (Link do wyroku TK i uzasadnienia) - ZUS na podstawie niekonstytucyjnego przepisu pomniejszył prawdopodobnie setkom tysięcy osób emerytury (65 lat i 60 lat). Emerytury zostało niekonstytucyjnie pomniejszone o korzyści z wcześniejszych emerytur.

Na początku artykułu zastrzegamy, że liczba 150 000 osób poszkodowanych w okresie 11 lat wstecz, które dziś próbują skorygować swoje zaniżone emerytury jest inna niż osób rzeczywiście poszkodowanych. Ta liczba to dolna granica szacunku ZUS. Analizę co do rzeczywistej liczby osób poszkodowanych przeprowadził dr Andrzej Hańderek (radca prawny) - osoby zainteresowane zapraszamy do publikacji Infor.pl https://www.infor.pl/prawo/prawa-seniora/emerytura/6779216,przeliczenie-150-000-emerytur-kolejny-wyrok-sadu-okregowego-bez-publikacji-wyroku-tk-z-czerwca-2024-r.html

Stan faktyczny - ZUS ma przeliczyć emeryturę wykonując wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.

Wracamy do wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 15 października 2024 r. sygn. akt VIU 1016/24

Sąd okręgowy rozpatrywał taki stan faktyczny:

Emeryt korzystał z wcześniejszej emerytury od 1 maja 2011 r. Nie wiedział więc, że od 1 stycznia 2013 r. sankcją za korzystanie z wcześniejszej emerytury będzie pomniejszenie jego zasadniczych świadczeń emerytalnych o korzyści pobrane w okresie emerytury wcześniejszej. W jego przypadku sankcją to było pomniejszenie kapitału emerytalnego aż o 137 361,57 zł. Prawo do emerytury powszechnej (próg 65 lat) emeryt uzyskał 1 października 2017 r. Wtedy pomniejszono jego kapitał emerytalny o 137 361,57 zł. Emeryt oczywiście nie był zachwycony, a okazja do odzyskania pieniędzy pojawiła się wraz z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. Sędziowie TK orzekli w ten sposób: Każdy emeryt, który był na emeryturze przed wejściem niekorzystnych zasad (i nie mógł przed nimi uciec na emeryturę 60 lat i 65 lat), ma prawo do odzyskania np. 137 361,57 zł. Emeryci wywodzą z tego wyroku prawo także do zaległych waloryzacji tego kapitału. ZUS odmawia rozpatrzenia wniosku pod pretekstem braku publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024.

ZUS ma przeliczyć emeryturę. Bez znaczenia brak publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Ważne

Sąd Okręgowy: Konstytucja nic nie mówi o tym, że wyrok z 4 czerwca 2024 r. ma moc dopiero po publikacji w Dzienniku Ustaw. SO uznał wyrok TK za obowiązujący (pomimo braku publikacji).

Sąd Okręgowy nakazał przeliczyć emeryturę. Co z pozostałymi poszkodowanymi emerytami?

Sąd okręgowy przyznał emerytowi rację. Ograniczył jednak mu prawo do przeliczenia emerytury do 3 lat wstecz

Parametry brzegowe wyroku - Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 15 października 2024 r. sygn. akt VIU 1016/24

Data rozprawy - 15 października 2024 r.

Przedmiot rozprawy – odwołanie emeryta (status od 1 października 2017 r.) od dwóch decyzji ZUS (z lipca i sierpnia 2024 r.) o wysokość świadczenia:

Wyrok:

1) Sąd Okręgowy zmienia decyzję ZUS i przyznaje emerytowi prawo do przeliczenia emerytury w wysokości bez zmniejszania o sumy kwot pobranych wcześniej emerytur od dnia 17 lipca 2024 r. (za trzy lata wstecz - jest to więc mniej niż chciał emeryt domagając się przeliczenia od 2017 r.)

2) Sąd Okręgowy stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej przesłanki niezbędnej do wydania decyzji od dnia 4 lipca 2024 r. (miesiąc od wyroku TK) do dnia zapłaty

ikona lupy />
TK: ZUS zabrał emerytowi 137 361,57 zł. Sąd Okręgowy nakazał ponownie przeliczyć emeryturę. Ale tylko za trzy lata wstecz. Wciąż czeka 150 000  emerytów / Własne

Komentarz do wyroku specjalisty

Dr Andrzej Hańderek (radca prawny): Zastosowane przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej ograniczenie do 3 lat wstecz wynikało z art. 133 ust. 1 pkt 2) ustawy emerytalnej. Wskazana regulacja dopuszcza cofnięcie się przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych 3 lata wstecz od miesiąca złożenia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury. Wykładnia literalna tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, co do maksymalnego zakresu wysokości „wyrównania”. Rozszerzenie zakresu normowania ww. przepisu wymagałoby odwołania się do koncepcji bezpośredniego stosowania Konstytucji RP, co w praktyce, z uwagi na wyjątkowy charakter tego rozwiązania, może okazać się trudne do zastosowania. Jednakże trwający w Polsce kryzys konstytucyjny powoduje, że coraz częściej sądy powszechne odwołują się do ww. konstrukcji prawnej. Szerzej o tym problemie piszę tutaj:

https://ahanderek.pl/rozproszona-kontrola-konstytucyjnosci-nieogloszony-wyrok-tk-sk-140-20.html

Wskazać należy, że problem wynikający z zastosowania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej wobec osób, które składały wnioski o wcześniejsze emerytury przed 6 czerwca 2012 r. ma charakter systemowy, więc rozwiązanie również powinno być systemowe. Oznacza to, że w pierwszej kolejności właściwego rozwiązania problemu, wypadałoby upatrywać w stosownej interwencji ustawodawcy, np. na wzór roczników 1953 (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej). Brak takich działań zmusza poszkodowanych do poszukiwania innych alternatywnych rozwiązań, jak chociażby szeroko rozumiane postępowania wznowieniowe, czy też odszkodowawcze, związane z bezprawiem legislacyjnym.

Ważne

Aktualnie, ustawodawca poprzez swoje zaniedbania legislacyjne, a następnie zaniechania (brak publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20) przerzuca ciężar restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy na barki wymiaru sprawiedliwości. Zgodzić należy się z tezą wyrażoną przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, iż brak publikacji ww. wyroku TK rodzi zagrożenie dla praw i wolności obywateli oraz narusza ich zaufanie do państwa i stanowionego przez nie prawa, jak również podważa ogólnie pewność prawa.