Świadczenie rodzicielskie. Dla kogo? Ile wynosi? Jak długo można je pobierać?

Dla kogo świadczenie rodzicielskie?

Świadczenie rodzicielskie przysługuje:

• matce albo ojcu dziecka [patrz niżej];
• opiekunowi faktycznemu dziecka, czyli osobie, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka faktycznie opiekującej się dzieckiem i w związku z tym realnie opiekuje się dzieckiem w wieku do ukończenia 14. roku życia;
• rodzinie zastępczej (wyjątek stanowią rodziny zastępcze zawodowe, którym to świadczenie nie przysługuje) w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do ukończenia 10. roku życia;
• osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia.

Ojciec może skorzystać ze świadczenia rodzicielskiego gdy:

• matka dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka (to jest po 3,5 miesiąca) wystąpiła o skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego;
• śmierci matki dziecka;
• porzucenia dziecka przez matkę.

Jak długo można pobierać świadczenie rodzicielskie?

Świadczenie rodzicielskie przyznawane jest na ograniczony czas:

• 52 tygodni, gdy urodzi się jedno dziecko przy jednym porodzie lub przysposobienie jednego dziecka albo objęcia opieką jednego dziecka;
• 65 tygodni, gdy urodzi się dwoje dzieci przy jednym porodzie lub przysposobienie dwojga dzieci albo objęcie opieką dwojga dzieci;
• 67 tygodni, gdy urodzi się troje dzieci przy jednym porodzie lub przysposobienie trojga dzieci albo objęcie opieką trojga dzieci;
• 69 tygodni, gdy urodzi się czworo dzieci przy jednym porodzie lub przysposobienie czworga dzieci albo objęcie opieką czworga dzieci;
• 71 tygodni, gdy urodzi się pięcioro i więcej dzieci przy jednym porodzie lub przysposobienie pięciorga i więcej dzieci albo objęcie opieką pięciorga i więcej dzieci.

Próg dochodowy

Świadczenie rodzicielskie ma na celu wsparcie jak największą grupę młodych rodziców i zapewnić im jak największe wsparcie materialne w pierwszych miesiącach życia dziecka. Dlatego ustawodawca nie uzależnił wypłaty tego świadczenia od kryterium dochodowego.

Ile wynosi świadczenie rodzicielskie?

Co miesiąc na konto młodych rodziców wpływa 1000 złnetto. Świadczenie rodzicielskie nie podlega opodatkowaniu, ani innym obciążeniom.

Gdy świadczenie przysługuje za niepełny miesiąc, kwotę do wypłaty ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w danym miesiącu. W kolejnym kroku otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje i zaokrągla do 10 groszy w górę.

Młody rodzic pobierający świadczenie rodzicielskie:

• może w tym samym czasie pobierać tylko jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci;
• przysługuje mu jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.

Kiedy nie przysługuje świadczenie rodzicielskie?

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:

• co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka, czyli osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
• dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej, w przypadku matki lub ojca lub osoby, która przysposobiła dziecko;
• jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka, czyli osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
• w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna;

• osobom uprawnionym do świadczenia rodzicielskiego przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:

• świadczenia rodzicielskiego lub
• świadczenia pielęgnacyjnego, lub
• specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub
• dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, lub
• zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną.

Do kiedy można zgłosić urodzenie dziecka

Prawo do świadczenia rodzicielskiego przysługuje od pierwszego miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia, przysposobienia dziecka lub od dnia objęcia dziecka opieką.

W przypadku złożenia wniosku po terminie prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek. Gdy świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka, termin 3 miesięcy, jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.