Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Średnio o 5, 5 procent, o tyle rok do roku urosły w listopadzie ceny w sklepach detalicznych, wynika z najnowszego raportu pracowni badawczej Uce Research i WSB Merito. Na siedemnaście monitorowanych kategorii zdrożały wszystkie.
W październiku jeden segment był na minusie, a w poprzednich miesiącach nawet po dwie, trzy kategorie taniały rdr. – We wzrostowym trendzie cen jesteśmy już od dłuższego czasu. Zatem ta tendencja w każdym segmencie nie powinna dziwić. Oczywiście podwyżki w niektórych kategoriach, sezonowo czy pod wpływem pewnych czynników, będą na krótko wyhamowywać – uważa dr Justyna Rybacka z Uniwersytetu WSB Merito.
Te produkty podrożały najbardziej. Warzywa ciągle na cenowym topie
Okazuje się, że to wcale nie masło i kawa znalazły się na topie drożyzny. Na pierwszej pozycji w rankingu drożyzny po raz kolejny znalazły się warzywa ze średnim wzrostem o 16,6 proc rdr. W październiku podrożały rdr. o 11,1 proc., a we wrześniu – o 10,8 proc. – Listopad to okres, w którym kończą się zbiory warzyw sezonowych w Polsce, a dostępne na rynku produkty pochodzą głównie z magazynów, chłodni lub importu. Wyższe koszty przechowywania i transportu wpływają na wzrost cen. Poza tym należy pamiętać o znacząco niższych zbiorach warzyw w tym roku – dodaje dr Agnieszka Gawlik.
Na drugim miejscu są art. tłuszczowe (masło, margaryna, olej itd.) ze średnią podwyżką o 10,4 proc rdr. W październiku były poza pierwszą piątką. Wówczas podrożały rdr. o 6,9 proc, a we wrześniu – o 3,8 proc. Jak podkreśla dr Rybacka, w tej kategorii ponownie odczuwamy wzrost cen masła. Borykają się z tym też inne państwa europejskie. Przyczyniają się do tego rosnące ceny surowca, transportu i opakowań oraz koszty pracy.
Dlaczego szaleją ceny masła
– Na Europejskiej Giełdzie Energii EEX, we wrześniu br. cena tony masła przełamała już barierę ok. 8,1 tys. euro. Zatem nie ma co spodziewać się obniżek na sklepowych półkach, skoro koszt zakupu na giełdzie jest wysoki. Odczuwamy też krajowe problemy, będące wynikiem suszy i powodzi, które zniszczyły pastwiska. Przez to produkcja masła zdrożała – wyjaśnia dr Justyna Rybacka.
W pierwszej trójce (TOP3) są jeszcze słodycze i desery ze wzrostem o 10,2 proc rdr. W październiku były na drugiej pozycji z podwyżką rdr. o 10,4 proc, a we wrześniu – o 8,6%. – Utrzymywanie się słodyczy i deserów w czołówce rankingu drożyzny wynika z rosnących kosztów surowców, w tym – z rekordowo wysokiej ceny kakao. Producenci dużo płacą też za energię i transport – komentuje dr Agnieszka Gawlik.
Ciągle drogi nabiał
Czwartą pozycję w listopadowym rankingu ma nabiał, który podrożał średnio o 8,1 proc rdr. Poprzednio zamykał listę TOP5. W październiku odnotował wzrost rdr. o 7,2 proc, a we wrześniu – o 4,4 proc. – Już po odczycie cen w październiku GUS podał, iż za hektolitr mleka płacono w skupie 220,23 zł. To oznaczało wzrost o 5,7 proc w ujęciu miesiąc do miesiąca i o 12,6 proc rok do roku. Na to mogły wpłynąć wysokie koszty utrzymania bydła, wynikające z suszy i powodzi. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę ograniczoną globalnie podaż mleka – wskazuje dr Justyna Rybacka.
TOP5 najbardziej drożejących kategorii zamykają owoce ze średnim wzrostem rdr. o 7,4 proc Poprzednio były na trzeciej pozycji z podwyżką rdr. o 9,9 proc, a we wrześniu – o 10,1 proc. – W okresie jesienno-zimowym rynek owoców uzupełniają produkty z importu. To zwiększa podaż i łagodzi presję na wzrost cen. Była ona silna ze względu na niekorzystne warunki agrometeorologiczne, które znacznie zmniejszyły krajowe zbiory owoców w tym roku – podkreśla dr Agnieszka Gawlik.
Te produkty podrożały najmniej
Z kolei najmniej ze wszystkich kategorii zdrożały karmy dla zwierząt, bo tylko o 0,2 proc rdr. W październiku były na minusie, dokładnie minus 0,4 proc rdr. We wrześniu odnotowały wzrost o 1,2 proc rdr. – Wyniki tej kategorii to pochodna cen mięsa. Dodatkowo zeszłoroczne wysokie podwyżki już i tak znacząco podbiły ceny produktów dla pupili. Wówczas uwzględniono w nich rosnące opłaty za prąd – przypomina dr Justyna Rybacka.
Na przedostatniej pozycji są produkty sypkie (cukier, mąka, sól itd.) ze wzrostem o 0,4 proc rdr. W październiku znalazły się na czwartym miejscu w całym rankingu drożyzny z podwyżką rdr. o 7,8 proc, a we wrześniu były na minusie, tj. -3,9 proc rdr.
– Tutaj warto zaznaczyć, że ustabilizowały się ceny zbóż, po znaczących wzrostach w ub.r. Cukier jest tańszy niż rok temu, ale jego cena ciągnie bieżące statystki lekko w górę. Powodem są obawy dotyczące perspektyw produkcji w Brazylii – stwierdzają analitycy z Uce Research.
Trzecia od końca jest chemia gospodarcza ze średnim wzrostem rdr. o 0,6 proc. Miesiąc wcześniej podrożała rdr. o 1,2 proc, a we wrześniu – o 4,9 proc. – Widać, że dynamika wzrostu cen zaczyna mocno spadać. Przez długi czas obserwowaliśmy wyższe wzrosty, ale nie ma już presji kosztowej – zauważają autorzy analizy.
Co z cenami artykułów dla dzieci?
Pod koniec rankingu są też są art. dla dzieci, które średnio zdrożały o 2,3 proc rdr. W październiku odnotowały podwyżkę rdr. o 1,5 proc, a we wrześniu – o 2,8 proc rdr. – Ta kategoria jest bardzo szeroka. W przypadku żywności i soków szczególne znaczenie mają rosnące ceny opakowań, warzyw i owoców. Natomiast w kwestii jednorazowych pieluch dla niemowląt istotny jest wzrost kosztów pulpy drzewnej do produkcji tego dobra – analizuje dr Justyna Rybacka.
Piąte od końca są dodatki spożywcze (musztardy, ketchupy, majonezy itd.) ze średnim wzrostem o 2,4 proc rdr. Poprzednio podrożały rdr. o 5,1 proc ale we wrześniu były na minusie, tj. minus 0,1 proc rdr. Widać zatem, że dynamika wzrostu cen się zmienia. Uzupełniając, po środku rankingu jest jeszcze 7 kategorii. Wśród nich widać napoje z podwyżką rdr. na poziomie 7,1 proc pieczywo – 6,9 proc, ryby – 5,5 proc, środki higieny osobistej – 4,9 proc, wędliny – 4,2 proc, mięso – 2,8 proc, a także używki – 2,6 proc.
