Według raportu PIE „Kompetencje pracowników dziś i jutro” na niewystarczający poziom kompetencji specjalistycznych wskazało 45 proc. firm. Z kolei 48 proc. pracodawców za deficytową kompetencję uważa kreatywność, a 41 proc. współpracę z innymi, polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej. Za najważniejszą kompetencję przyszłości badani uznali umiejętność działania w sytuacji niepewności.
Z raportu wynika, że 72 proc. firm nie inwestowało w kapitał ludzki w 2021 r. i nie planuje takiego przedsięwzięcia w 2022 r.; jednocześnie 91 proc. spośród ankietowanych firm wskazało, że trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kompetencjach są barierą w ich działalności.
Jak wskazała Katarzyna Dębkowska, szefowa zespołu foresightu gospodarczego w PIE, w obecnej sytuacji optymalne zarządzanie kompetencjami przez firmy jest szczególnie istotne, "gdyż stoimy u progu wyzwania w postaci wchłonięcia przez rynek pracy uchodźców z Ukrainy".
"Szacujemy, że w ciągu najbliższych trzech miesięcy polskie firmy mogłyby zatrudnić 253 tys. kobiet" - stwierdziła. Dodała, że 3/4 z tych etatów to miejsca pracy w zakwaterowaniu i gastronomii, handlu oraz innych usługach, czyli sektorach, które jednocześnie poszukują pracowników i są bardziej nastawione na kobiety. W celu ułatwienia integracji uchodźców na polskim rynku ekspertka proponuje intensyfikację działań w zakresie m.in. portalu z bazą danych kompetencji uchodźców, kursów języka polskiego i szkoleń branżowych oraz zapewnienie opieki nad dziećmi i pomocy psychologicznej.
Dla 48 proc. badanych przedsiębiorców "deficytową kompetencję" stanowiła kreatywność, czyli łatwość znajdowania nieoczywistych rozwiązań. Wiele firm deklarowało też, że brakuje im osób mających specjalistyczne kompetencje branżowe (45 proc.) i umiejętność współpracy z innymi polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej (41 proc.). Nieco mniej firm wskazywało na braki pracowników o rozwiniętych umiejętnościach "krytycznego myślenia", czyli racjonalnego i logicznego wnioskowania na temat przyczyn i skutków zjawisk (36 proc.). Natomiast ok. 1/3 pracodawców odczuwała niedobór pracowników potrafiących rozwiązywać złożone problemy (33 proc.) i charakteryzujących się elastycznością poznawczą, czyli łatwością spojrzenia na problem lub zdarzenie z wielu różnych perspektyw w celu podjęcia odpowiednich działań (32 proc.).
Zgodnie z badaniem "umiejętność działania w sytuacji niepewności" została uznana przez ogół przedsiębiorstw za najważniejszą kompetencję przyszłości. Uzyskała najwyższą średnią ocenę 4,21 (w skali od 1 do 5). Firmy przewidują, że wysokie znaczenie w przyszłości będzie miała kreatywność (średnia ocena 4,01) i współpraca z innymi (4,02). Niewiele niższe znaczenie respondenci przyznali kompetencji brania odpowiedzialności (3,99) i branżowym kompetencjom specjalistycznym (3,94).