Decyzja polityczna w tej sprawie została podjęta przez premiera Mateusza Morawieckiego. Z inicjatywą w tej sprawie wyszło Stałe Przedstawicielstwo Polski przy UE w Brukseli. Podpisując umowę, Polska została koordynatorem projektu EU TeamEurope dystrybucji szczepionek do państw Partnerstwa Wschodniego.
W podpisaniu porozumienia oraz uroczystej inauguracji projektu udział wzięli unijny komisarz ds. sąsiedztwa i rozszerzenia Oliver Varhelyi, polski minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau oraz prezes zarządu BGK Beata Daszyńska-Muzyczka.
"Państwa Partnerstwa Wschodniego znajdują się wśród głównych priorytetów polskiej współpracy rozwojowej i z tego względu co roku realizujemy wiele projektów rozwojowych. Inicjatywa TeamEurope koordynowana przez Polskę, której celem jest bezpłatny, sprawiedliwy i zrównoważony dostęp do szczepień przeciw Covid-19 w państwach Partnerstwa Wschodniego, to kolejny przykład solidarności z tym regionem" - powiedział Rau podczas inauguracji. Podkreślił, że to ważny dzień dla unijnej solidarności z krajami regionu.
"Uruchamiamy inicjatywę, nad którą pracowaliśmy wspólnie z polskim rządem i BGK. Cieszymy się, że jeszcze przed świętami zaczniemy dostarczać szczepionki” – powiedział na inauguracji komisarz Varhelyi, dodając, że dzięki porozumieniu szczepionki będą dostarczone szybciej i taniej. „Tylko szczepienia mogą nas wszystkich uratować” – zaznaczył.
Dodał, że w krajach Partnerstwa Wschodniego średnia szczepień wynosi tylko 28 proc. „To najwyższy czas, aby pomóc im, aby przyspieszyć szczepienia i w pełni zaszczepić wszystkich. Ten akt europejskiej solidarności, wsparty przez naszych przyjaciół z Polski, pozwoli przeznaczyć 35 mln euro, które pokryją wszelkie koszty dzielenia się szczepionkami” – wskazał komisarz. Poinformował też, że pierwsza dostawa będzie zawierała 400 tys. szczepionek Pfizer/BioNtech, które Portugalia przekaże Armenii.
Umowa została zawarta na 24 miesiące lub do wyczerpania grantu Komisji Europejskiej w wysokości 35 mln euro. Zgodnie z umową państwa Partnerstwa Wschodniego otrzymają szczepionki bezpłatnie, natomiast rozliczenia z państwami członkowskimi UE odsprzedającymi szczepionki, będą realizowane z budżetu projektu.
Inicjatywa ma być realizowana pod szyldem TeamEurope i promowana jako wspólne przedsięwzięcie Unii Europejskiej na rzecz zwalczania pandemii Covid-19 i przeciwdziałania jej skutkom.
Umowa została zawarta bezpośrednio między Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK), który będzie operatorem grantu odpowiedzialnym za rolę rozliczeń finansowych a Komisją Europejską finansującą projekt. Rolą MSZ będzie dbałość o pozostałe kwestie obejmujące m.in. łączenie darczyńców z beneficjentami na zasadzie równego podziału i przekazu wymiernej liczby szczepionek od i do zainteresowanych państw oraz kwestie promocyjne projektu.
Do tej pory w ramach umów dwustronnych Polska przekazała w formie darowizny i odsprzedaży szczepionki do wielu krajów, w tym do państw Partnerstwa Wschodniego. W minionych miesiącach szczepionki przeciwko Covid-19 z Polski trafiły m.in. do Egiptu, Wietnamu, Tajwanu, Kenii, Ukrainy, Australii, Norwegii, Kirgistanu, Uzbekistanu, Serbii, Czarnogóry, Bośni i Hercegowiny, Bangladeszu, Rwandy i na Filipiny.
