Ksylitol i ryzyko sercowo-naczyniowe

Ksylitol, słodzik powszechnie stosowany w napojach bezcukrowych, gumach do żucia i pastach do zębów, został powiązany z wyższym ryzykiem zawałów serca i udarów.

Często reklamowany jako „niskowęglowodanowy”, „naturalny” i „przyjazny keto”, ksylitol jest alkoholem cukrowym występującym w owocach i warzywach, ale w stężeniu około 1000 razy niższym niż w produktach komercyjnych. Może go wytworzyć w sztuczny sposób, poddając produkty roślinne reakcjom chemicznym.

Nowe badania dotyczące ksylitolu

W ubiegłym roku Stanley Hazen z Cleveland Clinic w Ohio (USA) oraz jego współpracownicy odkryli, że słodzik erytrytol jest związany ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Postawili więc sobie kolejne pytanie badawcze – chcieli się dowiedzieć, czy ksylitol może również wpływać na zdrowie serca. W tym celu zespół naukowców przeprowadził badanie z udziałem 3306 dorosłych z USA i Europy.

Uczestnikom badania pobierano krew regularnie przez trzy lata zaraz po przebudzeniu i sprawdzano poziom ksylitolu. Okazało się, że jedna trzecia osób z najwyższym poziomem ksylitolu miała większe prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca lub udaru.

Wpływ ksylitolu na płytki krwi i krzepnięcie

Aby lepiej zrozumieć cały proces, naukowcy zbadali wpływ ksylitolu na ludzkie komórki krwi zwane płytkami krwi oraz na aktywność tych samych komórek u myszy. Płytki krwi koncentrują się w miejscu urazu, aby zapobiec krwawieniu, ale mogą również tworzyć skrzepy wewnątrz naczyń krwionośnych. Może to wpływać na dopływ krwi do serca i mózgu, zwiększając ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Naukowcy odkryli, że ludzkie płytki krwi wykazywały oznaki większej skłonności do krzepnięcia, gdy były poddane działaniu ksylitolu, niż wtedy, gdy zastosowano sól fizjologiczną. U myszy również szybciej tworzyły się skrzepy w żyłach po podaniu zastrzyków z ksylitolem.

Ekspozycja na ksylitol i wzrost ryzyka krzepnięcia

W końcowym etapie badania naukowcy śledzili aktywność płytek krwi u 10 osób po podaniu im wody słodzonej taką samą ilością ksylitolu. W ciągu 30 minut odnotowali oni 1000-krotny wzrost poziomu ksylitolu w osoczu krwi, a wszystkie wskaźniki potwierdzające gotowość do krzepnięcia płytek krwi wzrosły, zwłaszcza u osób z najwyższymi poziomami ksylitolu we krwi.

„To badanie pokazuje pilną potrzebę badania alkoholi cukrowych i sztucznych słodzików” – powiedział Stanley Hazen, cytowany przez „New Scientist”.

Znaczenie dalszych badań nad sztucznymi słodzikami

Zastrzegł jednocześnie: „To nie znaczy, że należy wyrzucić pastę do zębów, jeśli zawiera ksylitol, ale powinniśmy być świadomi, że spożycie produktu zawierającego wysokie poziomy tego słodzika może zwiększyć ryzyko zdarzeń związanych z krzepnięciem krwi”.

W połączeniu z wcześniejszymi odkryciami dotyczącymi erytrytolu, wyniki „podkreślają potrzebę systematycznych badań nad wpływem sztucznych słodzików na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych” - powiedziała Silvia Radenkovic z University Medical Center Utrecht w Holandii.

Autorka: Urszula Kaczorowska