Z najnowszego raportu Hays Poland i Baker McKenzie "Nadgodziny 2023" wynika, że praca w nadgodzinach to problem, który dotyka "zdecydowanej większości" specjalistów oraz osób pełniących stanowiska kierownicze – bez względu na płeć, wiek czy zawód.
Zbyt wiele obowiązków służbowych
Autorzy raportu zwracają uwagę, że praca w nadgodzinach ma negatywny wpływ na "życie prywatne, samopoczucie oraz zdrowie, a także często prowadzi do irytacji". "Z pracą w godzinach nadliczbowych mierzy się aż 85 proc. pracowników i 92 proc. osób zarządzających zespołem" - poinformowali.
"Za przepracowanymi godzinami nadliczbowymi bardzo często stoją braki w komunikacji, niezdrowe przyzwyczajenia kulturowe i stare, niewspółmierne do aktualnych warunków, modele biznesowe" - wskazano w raporcie.
Jak podano, "zdecydowana większość" respondentów przyznaje, że zdarza im się zostawać w pracy dłużej. "Prawie 7 na 10 osób z tej grupy wykonuje swoje obowiązki służbowe także w dni wolne od pracy – wolne weekendy, święta, w trakcie urlopu. Niemal połowa respondentów (49 proc.) deklaruje, że nadliczbowo najczęściej przepracowuje maksymalnie 5 godzin w skali tygodnia" - wskazali autorzy raportu zaznaczając, że im wyższe stanowisko, tym więcej przypadków pracy w godzinach nadliczbowych.
Eksperci podali, że jako główny powód pracy ponad miarę 78 proc. badanych wskazuje "zbyt wiele obowiązków służbowych". Zauważyli, że w niektórych przypadkach powodem występowania nadgodzin jest też "brak umiejętności priorytetyzacji lub problemy z produktywnością". "Te natomiast mogą wynikać zarówno z niedostatecznych kompetencji miękkich pracowników, jak również z nieefektywnych procesów biznesowych w organizacji, nieskutecznego modelu zarządzania lub niskiego poziomu cyfryzacji przedsiębiorstwa" - wyjaśniono.
Jak zaznacza ekspert Hays Agnieszka Czarnecka, wielu pracowników uważa, że zostając w pracy dłużej niż 8 godzin dziennie, zyska uznanie współpracowników oraz szefa, "co zaowocuje lepszymi perspektywami rozwojowymi i zarobkowymi". Dodała, że znajduje to odzwierciedlenie w wynikach badania. "39 proc. ankietowanych ma poczucie, że nadgodziny wynikają z oczekiwań przełożonych" - podkreślono.
Pracodawca nie powinien ustalać nadgodzin jako standardowego harmonogramu pracy
Według autorów raportu przeszło co trzeci respondent twierdzi, że problem nadgodzin tkwi w kulturze organizacyjnej, a 28 proc. powołuje się na niesprzyjające procesy i niedostateczną technologię.
Eksperci zwrócili też uwagę, że o pracy członków zespołów w nadgodzinach, przekonanych jest niespełna 1/3 osób pełniących stanowiska menedżerskie. "Pracownicy odnotowują nadgodziny, natomiast z różnych powodów nie komunikują tego problemu przełożonym, przez co ci nie traktują tej sprawy jako priorytetowej do rozwiązania" - wyjaśniono.
Partner w kancelarii Baker McKenzie Michał Lisawa przypomniał, że pracę w nadgodzinach można polecić podwładnym w razie szczególnych potrzeb pracodawcy oraz w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej. Zastrzegł, że pracodawca nie powinien ustalać nadgodzin jako planowego, standardowego harmonogramu pracy. Lisawa wskazał, że polecenie pracy w godzinach nadliczbowych może być wydane w dowolny sposób, np. pisemnie lub ustnie.
Ekspert Baker McKenzie podkreślił, że pracę w nadgodzinach trzeba pracownikom zrekompensować dodatkowym czasem wolnym albo specjalnym dodatkiem do wynagrodzenia. Przy czym rekompensata finansowa za pracę ponadwymiarową nie przysługuje pracownikom zarządzającym zakładem pracy. Nie przysługuje ona także kierownikom wyodrębnionych jednostek, chyba że pracowali w niedzielę lub święto i nie otrzymali za to innego dnia wolnego.
W raporcie stwierdzono również, że "wiele może się zmienić wraz z wchodzeniem na rynek pracy kolejnych osób z pokolenia Z". "Najmłodsze osoby na rynku mają jasno postawione cele w kontekście swojej kariery i work-life balance" – zaznacza Agnieszka Czarnecka.
Raport „Nadgodziny 2023” powstał na podstawie danych z badania przeprowadzonego we wrześniu 2023 r. wśród blisko 1500 specjalistów i specjalistek oraz 750 osób zarządzających zespołem.
autor: Anna Bytniewska